جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ارائۀ استدلال در قالب دستگاه منطقی یکی از روش­های بیان است که با کارکردی اثباتی به جهت اتقان، دارای بیشترین تاثیر بر مخاطب مستفهم امروزی است که طالب اختصاراست؛ نگاه متفاوت ابن سینا به نفس‌ به عنوان فیلسوفی که پزشک است، واکاوی متافیزیکی و فیزیکی وی در نفس‌شناسی، نوآوری‌های او در مباحثی چون اثبات وجود نفس، حدوث و قدم نفس، تجرد نفس و خلود آن موجب‌شد پژوهش حاضر با هدف بازتقریر استدلال­های قیاسی حوزۀ نفس در پارادایم نظری ابن­سینا به صورت­بندی استدلال­های او در قالب دستگاه قیاسی بپردازد و نسلی را که در مسائل نظری هستی‌شناسی، تابع استدلال و اختصار است با پارادیم ابن‌سینا آشناسازد. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی است و با توجه به ماهیت پژوهش و نوع نگرش به موضوع، داده­ها و اطلاعات به روش اسنادی جمع‌آوری و با رویکردی منطقی، بازتقریر شده­است. یافته­ها نشان­داد ابن­سینا با ارائۀ عناصر حجّت و انواع براهین، حیطۀ شناختی و معرفتی مخاطب را سرشار از داده‌های معرفتی می‌کند تا راه عقل نظری را برای فهم حقیقت و واقعیت، هموار نماید. نتایج حاکی از آن است که نفس­شناسی ابن­سینا بر سه محور تجرد، حدوث و خلود استواراست و دلایل وی در این حوزه مبتنی بر مفاهیم معقول اولیه و معقولات ثانویه فلسفی است.

معمولاً طلاب فلسفه که در آغاز کتابی همچون بدایة الحکمة، با مبحثی همچون اصالت وجود و اعتباریت ماهیت روبرو می‌شوند، با این چالش مواجهند که فایدۀ خواندن این مباحث چیست؟ در پاسخ گفته‌اند که این مباحث برای فهم عقائد و حکمت اسلامی و ... است. لکن چون ارتباط میان این غایت، و زنجیرۀ مباحث کتاب فلسفی تبیین نمی‌گردد، آشفتگی ذهنیشان تسکین نمی‌یابد که این نشان از باقی ماندن آن رخنهٔ ذهنی است. مسألۀ نوشتار حاضر این است که «محتوای آموزشی فلسفه را چگونه سامان دهیم تا طلاب این علم، نیاز به هر مطلب را احساس کنند و با تلاش ذهنی خود سعی در دستیابی به پاسخ آن داشته باشند؟» این تحقیق که از نوع کاربردی می‌باشد، با اصل موضوع انگاشتن این مبنا در علوم تربیتی که روش سازماندهی منطقیِ مبتنی بر «ساختار دانش» را متناسب با نیازهای یادگیرنده نمی‌ داند، با عطف توجه به کتاب بدایة الحکمة و روش توصیفی – تحلیلی به این نتیجه رسیده است که اگر بخواهیم زنجیرهٔ مباحث فلسفه مبتنی بر نظام نیازهای یادگیرنده سامان داده شوند، باید در آموزش فلسفه، سیر مباحث از محسوس به انتزاعی و از معقول اولی به معقول ثانی تنظیم گردد که ترتّب ادراک آنها بر یکدیگر ملموس شود تا ذهن مخاطب با آن درگیر شده و بتواند فعّالانه در فرآیند یادگیری مشارکت کند.