جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش با هدف تأثیر آموزش برنامة کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه بر یادگیری و یادداری درس فارسی دانش آموزان دختر انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر متوسطة اول شهر زابل در سال تحصیلی 1400ـ1399 بود که از بین آنها سی دانش آموز با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش در یک دورة هشت جلسه ای نود دقیقه ای آموزش برنامة کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه شرکت کردند. برای گردآوری داده ها از آزمون محقق ساختة پیشرفت تحصیلی استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تحلیل شد. یافته ها نشان داد که آموزش برنامة کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه بر یادگیری و یادداری درس فارسی دانش آموزان دختر متوسطة اول شهر زابل مؤثر است؛ به طوری که اندازة اثر بر یادگیری دانش آموزان 57/0 و بر یادداری دانش آموزان 64/0 بود. ازاین رو می توان گفت که با به کار بستن برنامة کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه می توان یادگیری و یادداری دانش آموزان را افزایش داد.

هدف این پژوهش، تحلیل ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های سازنده عرصة تربیت دینی، براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش می باشد. روش های مورد استفاده در این پژوهش عبارت بود از: روش تحلیلی که شامل تجزیه، ترکیب، کشف روابط و کشف شبکه مفهومی ، جست وجوی ارتباط میان مفاهیم مختلف و بازشناسی روابط و شبکه ها بود. یافته های پژوهش در قالب پاسخ به سؤال تحلیل ابعاد و مؤلفه های تربیت دینی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش انجام شد. جامعة آماری این پژوهش، سند تحول بنیادین، مبانی نظری تحول بنیادین و منابع و مقالات معتبر دینی است. یافته های این پژوهش شامل ابعاد 4 گانه تربیت دینی و 10 مؤلفه تربیت دینی و 44 شاخص اصلی تربیت دینی است که در سند تحول بنیادین مطرح گردیده اند از این رو می توان گفت: سند تحول بنیادین در عرصة تربیت دینی، با منابع معتبر دینی و با نظر صاحب نظران تربیت دینی همسو بوده و نگاه سند به تربیت دینی جامع بوده و زیربنای اصلی تمامی ساحت های تربیتی می باشد. با توجه به اهمیت نقش تربیت دینی مطالعه مذکور برای تصمیم گیرندگان برای دستیابی به اهداف سند تحول بنیادین کاربرد دارد.

رسالت اصلی آموزش و پرورش و همچنین سازمان‌های مردم‌نهاد تربیتی و فرهنگی که در حیطة تربیت نوجوان فعالیت می‌کنند، به‌وجود آوردن خصوصیات ویژه‌ای در جامعة هدف است؛ اما سؤال مهم اینجاست که این خصوصیات چه خصوصیاتی‌اند؟ و از این مهم‌تر اینکه کدام‌یک از آنها اولویت بیشتری دارند؟ در این مقاله بعد از محور قرار دادن بیانات مقام معظم رهبری و منظومة فکری ایشان، با استفاده از روش تلفیقی تحلیل محتوای کمّی و کیفی و تولید اصول استنباط چهارگانه، به استخراج نظام اولویت شاخصه‌های مذکور پرداخته شده است. با توجه به فرایند گفته‌شده، «ایمان» مهم‌ترین شاخصه برای دانش‌آموز تراز انقلاب اسلامی است. «اهل کار انقلابی و سیاسی بودن»، «باهویت»، «اهل علم» و «دارای مهارت» بودن نیز به‌ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.

این پ‍ژوه‍ش‌ با هدف بررسی میزان درگیری اسناد بالادستی آموزش و پرورش ایران با مؤلفه‌های برنامة درسی معنوی صورت پذیرفته است. روش پژوهش، توصیفی شامل تحلیل اسنادی و نیز تحلیل محتواست و داده‌های اسنادی به‌شیوة کیفی و داده‌های تحلیل محتوا با استفاده از شاخص‌های توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون بررسی شده‌اند. ی‍اف‍ت‍ه‌‌ه‍ای‌ پ‍ژوه‍ش‌ بیانگر آن است که چارچوب مفهومی برنامة درسی معنوی را می‌توان بر اساس مدارک و مستندات مرتبط در چهار مؤلفة هنر و زیباشناسی، تعقل، اخلاق و روح تدوین کرد. افزون بر این، میزان توجه به مؤلفه‌های برنامة ‌درسی معنوی در اسناد بالادستی آموزش و پرورش متفاوت است؛ به‌طوری‌که در مجموع 510 مرتبه به مؤلفه‌های برنامة درسی معنوی در این اسناد بالادستی توجه شده که میزان تراکم آن در مؤلفة اخلاق 198 فراوانی (82/38 درصد)، در مؤلفة تعقل 155 فراوانی (39/30 درصد)، در مؤلفة هنر و زیباشناسی 95 فراوانی (62/18 درصد) و در مؤلفة اعتقاد به روح (ماوراءالطبیعه) 62 فراوانی (15/12 درصد) بوده است. همچنین میزان توجه به مؤلفه‌ها، در سند تحول بنیادین 232 فراوانی (49/45 درصد)، در برنامة ‌درسی ملی 154 فراوانی (19/30 درصد)، در نقشة جامع علمی کشور 81 فراوانی (88/15 درصد) و در چشم‌انداز بیست‌ساله 43 فراوانی (43/8 درصد) بوده است. در بین اسناد مورد بررسی، بیشترین ضریب اهمیت، مربوط به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (323/0) و کمترین ضریب اهمیت مربوط به سند چشم‌انداز بیست‌ساله (109/0) بوده است.

هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب «هدیه‌های آسمان» چهارم ابتدایی از لحاظ میزان توجه به مؤلفه‌های تربیت جهادی در بعد فردی و اجتماعی، به روش کمّی مبتنی بر تحلیل کیفی است. جامعة آماری شامل هفت عنوان کتاب درسی بود که با توجه به نمود بیشتر مؤلفه‏های تربیت جهادی در کتاب «هدیه‌های آسمانی»، این کتاب به‌عنوان نمونه انتخاب شد و همة مطالب کتاب، شامل متن، تصاویر و پرسش‏ها بررسی شدند. در این پژوهش برای جمع‌آوری اطلاعات، از فهرست وارسی سنجش مؤلفه‏های تربیت جهادی، و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش کیفی‌ـ توصیفی استفاده شد. یافته‏های پژوهش حاکی از آن است که 116 قسمت از کل کتاب به مؤلفه‌های تربیت جهادی اختصاص یافته است: تصاویر با فراوانی 17؛ جملات درون متن با فراوانی 55 و پرسش‌ها و تمرین و فعالیت انتهای هر درس با فراوانی 44. از نکات قابل توجه اینکه مؤلفة تعاون و همکاری با فراوانی 18 و درصد فراوانی 51/15، بیشترین فراوانی را در بین مؤلفه‌های تربیت جهادی به خود اختصاص داده و صبر با فراوانی 15 و درصد فراوانی 93/12 در ردة دوم و مبارزه با ظلم و شرک با فراوانی 14 و درصد فراوانی 06/12 در جایگاه بعدی قرار داشته‌اند. همچنین به مؤلفه‌های شجاعت، روحیة جهادی و پرکاری، کمترین توجه معطوف شده است.

پژوهش حاضر که به منظور بررسی جایگاه مؤلفه های آداب و مهارت های زندگی اسلامی (طرح کرامت) در کتاب های درسی دورة اول ابتدایی انجام شده، از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ شیوة گردآوری داده ها از نوع تحلیل محتواست که به روش تحلیل محتوای آنتروپی شانون انجام شده است. جامعة آماری کتاب های دورة ابتدایی و نمونة آماری پژوهش شامل کتاب های درسی پایه های اول، دوم و سوم (دورة اول) ابتدایی است که به روش هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده های پژوهش، سیاهة محقق ساختة تحلیل محتوای آداب و مهارت های زندگی اسلامی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بیشترین ضریب اهمیت در پایة اول مربوط به مهارت ارتباط با خدا با ضریب اهمیت 161/0، در پایة دوم مربوط به مهارت ارتباط با خدا با ضریب اهمیت 118/0 و در پایة سوم مربوط به مهارت ارتباط با خدا و همدلی با ضریب اهمیت 127/0 است. در پایة اول به مهارت های شرافت و خودآگاهی، پایة دوم به مهارت های عزت نفس و خودآگاهی و در پایة سوم به مهارت های مدیریت هیجانات و خودآگاهی توجهی نشده است.

هدف از انجام این پژوهش، خوانش انتقادی اهداف شاخص های ده گانة طرح تربیتی مدرسة امین است. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتواست. جامعة تحقیق در این مطالعه چارچوب مفهومی طرح تربیتی مدرسة امین، مصوبة معاونت تبلیغ حوزة علمیة قم است. یافته های حاصله حاکی از این است که طرح تربیتی امین برخوردار از قابلیت هایی است که به استفاده از ظرفیت دانش آموختگان حوزه های علمیه در آموزش و پرورش، پررنگ شدن حوزة تربیت با تمرکز بر تربیت اعتقادی و عبادی و اخلاقی در مدارس، تلاش جهت برقرار کردن ایجاد ارتباط بین دانش آموزان و روحانیون منجر می شود. ضمن اینکه اهداف طرح با کاستی هایی مواجه است. از کاستی های اهداف این طرح می توان به این موارد اشاره کرد: نسبت برقرار نکردن اهداف شاخص های ده گانه با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش؛ مشخص نبودن رویکرد حاکم بر اهداف و شاخص ها؛ فقدان مبانی نظری؛ روشن نبودن ملاک استخراج شاخص ها؛ روشن نبودن نسبت بین شاخص ها و دوره های تحصیلی؛ فقدان پیوست اعتبار سنجی شاخص ها؛ نبود ارتباط منطقی بین شاخص ها؛ یک جنس نبودن شاخص ها؛ روشن نبودن محتوای آموزشی دربارة تک تک شاخص ها؛ و فقدان برنامة عملیاتی برای تک تک شاخص ها. ازاین رو لازمة گسترش این طرح در مدارس، بازاندیشی دربارة موارد یادشده است.

هدف این پژوهش بررسی رابطة هوش هیجانی و دینداری با توجه به نقش واسطه ای وضعیت اقتصادی دانش آموزان دورة متوسطة اول شهر خرامه بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، و از نظر روش، توصیفی ـ همبستگی در قالب معادلات ساختاری است. جامعة آماری پژوهش دانش آموزان دورة متوسطة اول شهر خرامه (2401 نفر) بود که با توجه به تعداد متغیرها و حداقل تعداد نمونة موردنیاز در تحلیل مسیر، تعداد 331 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، پرسش نامة هوش هیجانی شات و همکاران (1998)، مقیاس دینداری گلاک و استارک (1965) و پرسش نامة وضعیت اقتصادی قدرت نما و همکاران (1392) بود. برای بررسی فرضیات پژوهش، از مدل معادلات ساختاری و رویکرد کمترین مربعات جزئی با استفاده از نرم افزار smart pls استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که تأثیر هوش هیجانی بر وضعیت اقتصادی دانش آموزان (0.833)، تأثیر هوش هیجانی بر دینداری آنان (0.993) و تأثیر وضعیت اقتصادی بر دینداری آنها (0.267) تأیید می شود. همچنین مقدار آزمون سوبل (3.92) نقش وضعیت اقتصادی (متغیر میانجی) در تأثیر هوش هیجانی بر دینداری دانش آموزان را تأیید می کند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تقویت هوش هیجانی دانش آموزان و بهبود وضعیت اقتصادی دانش آموزان، تأثیر مثبتی بر دینداری آنها خواهد داشت.