جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫شيوه رهبري حضرت موسي( مسأله پژوهش حاضر است که با تکيه بر آيات قرآن، و با روش توصيفي ـ تحليلي مورد بررسي قرار گرفته است. رهبري عبارت است از "قدرت تأثيرگذاري بر پيروان، تا بر اساس بايسته‌هاي وحياني و ره‌آوردهاي آسماني، يا خرد جمعي و يا ميل و خواسته فردي، جهت تحقق اهداف در موقعيت‌هاي گوناگون حرکت کنند". موسي در زماني به دنيا آمد که قوم بني‌اسرائيل به‌شدت مورد آزار، شکنجه و تحقير حکومت مصر قرار داشت. آنان در ميان مردم مصر نيز به‌عنوان نژاد پست شناخته شده و محروم‌ترين قشر اجتماعي مصر بودند. حضرت موسي( پس از آن‌که به رسالت مبعوث گرديد، براي هدايت و نجات بني‌اسرائيل به مصر بازگشت. او در برابر فرعون با صراحت، رسالت و نبوت خويش را اعلام نمود، و با کلامي نرم به بحث و مناظره پرداخته و دلايل و معجزات خود را ارائه کرد؛ اما فرعون و اطرافيان او راه عناد و لجاجت را در پيش گرفتند. موسي براي مقابله با آنان، همراه با قوم بني‌اسرائيل راه هجرت را برگزيد و هلاکت فرعونيان را از خدا مسئلت نمود. پس از رهايي بني‌اسرائيل و نابودي فرعون، موسي شيوه‌هاي زير را براي هدايت قوم خويش به‌کار گرفت: يادآوري نعمت‌هاي الهي، اميدبخشي، برخورد عاطفي، برائت از مشرکان و مبارزه با انحرافات و خرافات. او همچنين پس از استقرار بني‌اسرائيل، احکام ديني را که از سوي خدا دريافت نموده بود در قالب ده فرمان به ايشان اعلام نمود؛ اين فرامين حول سه ‌محور: دعوت به توحيد، مهرورزي با مردم، و شجاعت در اجراي برنامه‌هاي توحيدي، مي‌گرديد. اما يهوديان به دليل ويژگي‌هاي شخصيتي مانند خودبرتربيني، بخل و حسد، همواره به‌دنبال فتنه‌سازي و بحران اجتماعي بودند؛ همين امر موجب گرديد تا خداوند عذاب‌هاي گوناگوني را بر آنان نازل کند. آيات قرآن حاکي از آن است که يهود در آخرت نيز به بدترين عذاب‌ها گرفتار خواهد شد.

‫پس از تالیف نهج البلاغه عالمانی در صدد جمع آوری آن سخنان امیر المؤمنین (علیه السلام) که در نهج البلاغه نیست، برآمده‌اند. لکن اکنون تنها شش اثر موجود است که عبارت اند از: 1. ملحقات نسخة من نهج البلاغه و جزء ابن ناقة 2. مستدرک نهج البلاغه 3. نهج البلاغة الثانی 4. مصباح البلاغه فی مشکاة الصیاغه 5. نهج السعاده فی مستدرک نهج البلاغه 6. تمام نهج البلاغه. مستدرک کتابی است که در آن مطالبی که به دست مؤلف نرسیده جمع آوری و عرضه شود. به گونه‌ای که از ملاک ها و روش های او خارج نباشد. بنابر این مستدرک نهج البلاغه باید دربردارندۀ آن سخنان امیرالمومنین (علیه السلام) باشد که بلاغت شان در حد نهج البلاغه است، ولی در آن نیامده‌اند. برخی از آثار بالا فاقد بیان روش هستند. برخی هم فقط در اینکه سه بخش خطبه ها، نامه ها، و کلمات قصار را دارند شبیه نهج البلاغه‌اند. یعنی ملاک های سید رضی در نهج البلاغه مد نظر نبوده و تنها بخشی از سخنان یا نامه‌های امیر المومنین (علیه السلام) را آورده‌اند. چهار اثر اول این گونه‌اند. در نهج السعاده که مفصل ترین اثر این موضوع است، بنا بر این بوده که کلیۀ سخنان آن حضرت جمع آوری شود. در این کتاب در چینش خطبه ها تا آنجا که امکان داشته سیر تاریخی رعایت شده و در هر سه قسمت خطب، کتب، و کلمات قصار مسانید بر مراسیل مقدم شده اند. مؤلف تمام نهج البلاغه ادعا می کند منابع در اختیار سید رضی، خود، گزینش شده از منابع دست اول بوده اند و ما در تمام نهج البلاغه آن متون اولیه را آورده ایم. مؤلف، متون را از منابع مختلف آورده ولی در آن جاهایی که مشباهتی با نهج البلاغه بوده، عبارات نهج البلاغه را به جای عبارات منبع قرار داده و متن جدیدی ساخته که در هیچ جا وجود ندارد. بنابر این این کتاب مصداق مستدرک نهج البلاغه نیست