جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه اي است از رساله اعتقادات علامه مولي محمد باقر مجلسي (م 1110هـ)، به گونه اي كه از مقدمه استفاده مي شود، مترجم به درخواست شخصي اين ترجمه را ساخته است، نام ترجمه و مترجم در منابه يافت نگرديد. «سيد محمود مرعشي» آغاز كتاب: «بسملة، الحمدلله الذي أحصن مدينة العلم بوجود العلماء و وفر حظوظهم من علوم الأنبياء، ففضل مدادهم علي دماءالشهداء و جعل أبعض ... و بعد، اين مختصر يست در ترجمه و تفسير رساله شريفه كه هادي نجاة و نافي تحريف بناة، ماحي رسم بدعت ... » انجام كتاب: «و بعض از آنها را هدايت فرموده، اين است آخر آنچه اراده كرده بودم كه در اين رساله ذكر نمايم اميد از رب مجيد كه نفع ببخشد به تو و التماس دعا دارم در جاهائيكه مظنه استجابت دعا كن، مترجم گويد از ناظرين و منتفعين از فوايد اين رساله شريفه التماس دعاي خير دارم» [مرعشي 36/561؛ ]

رساله اي در بيان اصول عقائد اسلامي. (رضا استادي) [كتابخانه شخصي رضا استادي ص 65]

دراين شرح مزجي بيان و توضيح مطالب داده شده با نقل گفته هاي بعضي از بزرگان و گفتگو در آنها و شارح مدعي است كه اين شرح داراي تحقيقاتي مي باشد كه جاي ديگر يافت نمي شود. اين شرح به سال 921 موافق نام تاريخي آن «اثبات واجبه» نگاشته شده است (سيد احمد اشكوري) مولي محمود نيريزي شاگرد صدر دشتكي متوفي 903 در «اثبات الواجب» دو رساله نگاشته، نخستين را پس از اثبات قديم دواني و ده سال قبل از شرح دوم (و باستنباط صاحب ذريعه 10 سال پيش از اثبات الواجب دواني) تأليف كرده و رساله دوم همين شرح مزجي اثبات الواجب جديد دواني است كه در دست معرفي است. نيريزي در شرح ديباچه (برگ 21 نسخه ش: 1841) مي گويد «در رساله اي كه 10 سال پيش به درخواست يكي از بزرگان گيلان نوشتم مقدماتي افزودم كه براهين دواني بدون آنها ناتمام است و نيز مباحث «احديت، واحديت و كيفيت اتصاف ذات الهي بصفات» را با ذكر ايراداتي كه بر نوشته او داشتم علاوه و مباحث زائد را حذف كردم. اما در اين رساله چون بناي دواني بر اختصار است من نيز تنها به شرح نوشته او و سپس اعتراضات وارد بر او، بسنده كردم» . در پايان اين شرح گويد: «براهيني كه دواني در اين رساله بر اثبات خدا آورده بر روش صديقان است و بدون آنچه ما در شرح آن افزوده ايم تمام نخواهد بود و از اين رو تاريخ تأليف اين شرح را «اثبات واجبه» - مجموع مضاف و مضاف اليه - نهادم تا اشارت باشد به نكته مزبور و اينكه اين از آن جدا نگردد» . بنوشته ذريعه اين شرح پس از وفات دواني (م 908) و در 921 مطابق (اثبات واجبه) پايان يافته. (عبدالحسين حائري) شرحي است مزجي بر رساله اثبات الواجب (الجديد) جلال الدين دواني در چهارده فصل، انجام شده به سال 921ق موافق جمله «اثبات واجبه» . شارح اين شرح را پس از تاليف كتابي مفصل در همين موضوع نگاشته است. «احمد اشكوري» آغاز كتاب: نحمدك علي آلائك يا واجب الوجود و نشكرك علي نعمائه ... و بعد فاذ تطابق العقل و النقل علي ان المعارف الالهيه و العلوم الحقيقيه لا سيما ما يتعلق باثبات وجوده تعالي و وحدته ... و لما ادعي مصنفها ان بناء‌ كلامه فيها علي انظار ذوي البصائر الناقده اردت ان انبه بعباراتهم علي ما وجدته مخالفا لكلامهم ... انجام كتاب: هذا نهاية‌ ما اردنا ايراده في شرح هذه الرساله مع قلة البضاعة و كثرة ما يمنع من الفراغه و اذ ما اورده المصنف في كتابه هذا علي ما نص عليه في اول كتابه انما بناء علي طريقة الصديقين التي هي اثبات وجوده تعالي و الاستدلال به علي صفات كماله و ثبوت جلاله و هذه لا يكاديتم الا بامور اوردناه في شرحه و اضفناه ... صار تاريخ هذا التحرير مجموع المضاف و المضاف اليه ... اشعاراً‌ بان هذا الاثبات لا يتم الا بهذه الاضافات ... و هداية رسوله المبعوث الي الانس و الجان عليه و علي آله السلام [مرعشي 25/70؛ علامه طباطبايي 2/175؛ الذريعة 1/103؛ مدرسه معمارباشي ص 116؛ فهرست آستان قدس رضوي: 1/134؛ فهرست مجلس: ‌5/299-302؛ فهرست مرعشي: 25/70؛ الاوقاف العامة الموصلي 3/195]

شرح ممزوجي است بر رساله جديده محقق دواني از نصرالله بن محمد عمري خلخالي، كه شرح خود را به سلطان قطب شاه تقديم كرده است. «اردلان» [كشف الظنون 842؛ فهرست آستان قدس 1/134]

رساله مختصري است درهفت باب دربيان آفاق و انفس، عنوان بابهاي موجود چنين است: باب سوم: دربيان واجب و ممکن وممتنع الوجود باب چهارم: دربيان آنکه حکمت چه بود که حق تعالي عالم بيافريند باب پنجم: در مبدء ومعاد باب ششم: در نسخه نيامده باب هفتم: درتطبيق دادن آفاق و انفس

در 17 بند است و درباره معراج و معاد جسماني و وسائط فيوضات و مشيت و طهارت ام امام و علم امام و اوصاف ائمه و علل اربعه، و حضور ائمه است. [كتابخانه ملك 6/145]