جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين پاياننامه به ترجمه و تحقيق باب هيجدهم و نوزدهم كتاب الخرائج و الجرائح قطب الدين راوندى اختصاص داردو در آن موضوعاتى كه در پى مىآيد، مورد بحث قرار گرفته است: اعجاز قرآن كريم، تاريخچه واژه اعجاز در ادبيات قرآنى، زمينههاى ظهور بحثهاى اعجاز، زندگينامه مؤلف، باب هيجدهم و نوزدهم از كتاب الخرائج و الجرائح، پندارهايى درباره اعجاز قرآن، و نبوت حضرت محمد صلىاللهعليهوآله.

کتاب «طرح اصلاحی مغنیه از دیدگاه جامعه‌شناسی» پیرامون دیدگاه‌های مغنیه نسبت به معرفت، علم، سیاست، قضاوت و حوزه و پیرامون نوآوری و اصلاح نگاشته شده است. نویسنده برای این‌که بتواند اندیشه‌های اصلاحی محمد جواد مغنیه را در زمینه‌های گوناگون مورد بررسی و مطالعه قرار دهد، با تکیه بر جامعه‌شناسی معرفت به این بررسی پرداخته است؛ چراکه از این طریق می‌توان به چگونگی ارتباط میان اندیشه‌ها و جامعه و به میزان نقش موثر جامعه در اندیشه‌‌ها پی برد. ما در ترجمه‌ی این کتاب از روش تلفیقی «معنایی ـ ارتباطی» استفاده کردیم و از آن‌جا که اندیشه‌های یک شخص، تصویری است از جامعه‌ی وی که در آن زندگی می‌کند و موجب آگاهی مردم جامعه و ایجاد جامعه‌ی آرمان‌گرا می‌شود، ما همت گماشتیم تا بخش‌هایی از اندیشه‌ها و طرح‌های اصلاحی این اندیشمند را با چارچوب‌های ارزشی و اصولی آن به زبان مقصد بیان کنیم و تلاش کنیم تا چهره‌ی چنین افرادی آن‌چنان که باید به جامعه شناخته شود تا تمامی افراد اصلاح‌گرا، اصول‌مند و اندیشمند از آن‌ها بهره‌مند شوند تا بدین‌وسیله در یک عرصه‌ی گسترده‌ی اسلامی، جامعه‌ای آرمان‌گرا و پیشرو در راه حق و حقیقت داشته باشیم. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که برای ایجاد اصلاح و تغییر مثبت در جامعه، بسیاری از اندیشه‌ها و راه‌کارهای یک اندیشمند با حفظ چارچوب‌های ارزشی، همواره و تا ابد موردنیاز است.

‫پايان نامه حاضر، ترجمه و تحقيق کتاب فدک في‌التاريخ تأليف آيت‌الله شهيد سيدمحمدباقر صدر به زبان اردو است، که با رويکردي تحليلي و تاريخي، حقانيت حضرت زهرا(س) در قضيه فدک و غصب آن توسط ابوبکر را اثبات کرده و ظلم او در حق فاطمه( را به تصوير مي‌کشد. نويسنده با اشاره به تلاش فاطمه زهرا(س) براي ثابت کردن حق خويش، دادگاهي کردن مسأله فدک و استدلال‌هاي متقن آن حضرت در محکوم کردن ابوبکر و ادله وي براي ندادن قواله زمين فدک را بررسيده و معتقد است ابوبکر براي ممانعت از دادن فدک به فاطمه زهرا(س) هيچ سند و مدرک معتبري در دست نداشت و دليل‌هايش در اين مهم، نه شرعي بود و نه عقلي. نگارنده اعتقاد دارد او حتي پس از اقامه دليل و برهان غيرقابل انکار از سوي فاطمه زهرا(س) فدک را به آن حضرت نداد. نويسنده در بخش ديگري از کتاب مذکور، با اشاره به فضايل حضرت فاطمه زهرا(س)، از جنبه‌هاي مختلف تاريخي، قضايي، عقلي و روايي به مسأله فدک و زواياي مبهم آن پرداخته و شخصيت حضرت فاطمه( را در ميان اهل بيت پيامبر اسلام، ممتاز معرفي کرده و ادله آن حضرت براي پي‌گيري حقوق خويش (فدک) را بررسي کرده است. نويسنده، مسأله فدک را دادگاهي بين‌المللي و هميشگي مي‌داند که پرونده آن همواره باز است و اگر هر مسلماني بدون تعصب و تقليد کورکورانه از اجداد و هم‌مسلک‌هاي خويش اين ماجرا و ابعاد و زواياي آن را واکاوي کند، هدف اصلي حضرت فاطمه( از اين قضيه را درک و داوري خواهد نمود که چه ظلم بزرگي بر آن حضرت روا داشته شده است. وي بدين وسيله پرونده سياه عملکرد خلفا و شخصيت منفي آنان را نيز شناسايي کرده و اعتقاد دارد آنان براي رسيدن به هواهاي نفساني خويش از هيچ ظلمي فروگذار نمي‌کردند و حتي در مقابل اهل بيت پيامبر(ص) نيز از ظلم و ستم ابا نداشتند!

‫چکيده : اين پايان نامه، برگردان از عربي به زبان اردوي کتاب القصص القرآني تأليف آيت ‌الله سيدمحمّدباقرحکيم و تحليل داستان هاي قرآن کريم و ويژگي‌هاي آن است که قصّه‌هاي پيامبران اولوالعزم در کتاب خدا را تجزيه و تحليل قرآني و روايي مي‌کند. کتاب مذکور در پنج فصل و در دو باب تهيّه تنظيم شده است. در باب اوّل ابتدا ويژگي‌هاي قرآن کريم به ويژه خصوصيات قصّه‌هاي قرآني و اهداف عمومي آن مطرح شده و اَغراض قرآن و اهداف تربيتي و اخلاقي داستان هاي قرآني و جنبه‌هاي اجتماعي و تاريخي آن ها تبيين گرديده، سپس به بررسي ظواهر و حکمت تکرار برخي داستان ها و اختصاص داشتن قصّه‌هاي پيامبران به منطقه خاورميانه پرداخته شده است. آن گاه روش شناسي بحث درباره داستان هاي قرآن و استخراج مفاهيم مهّم تربيتي، اجتماعي و اخلاقي آن ها، تفسير قصّه‌هاي قرآن و تحليل مضمون قصّه ادامه مي‌يابد و نگارنده چندين نمونه از قصّه‌ها از جمله حکايت حضرت آدم و خلقت و خلافت الهي او را بررسي مي کند. در باب دوم، قصّه‌هاي پيامبران اولوالعزم جداگانه وارسي و تحليلي از داستان حضرت نوح، ابراهيم، موسي، عيسي، پيامبر اسلام واحوال اقوام مربوط از لِحاظ اعتقادي، اخلاقي، سياسي، اجتماعي وشخصيتي اين پيامبران تجزيه و تحليل قرآني مي شود. اختلاف روش‌ها و پيام‌هاي مربوط به قصّه‌هاي پيامبران اولوالعزم، ملاحظاتي عمومي درباره آن ها و معرّفي مدارک و مُستندشان از ديگر مندرجات اين پايان نامه محسوب مي شود.

‫تاريخ فكرة اعجاز القرآن منذ البعثة النبوية حتى عصرنا الحاضر تأليف نعيم حمصى و در موضوع تاريخ اعجاز قرآن است. در اين پاياننامه بخشى از اين كتاب كه در زمينه بحث اعجاز و آثار مربوط در قرن چهاردهم است، ترجمه و بررسى شدهاست. در اين قرن به اعجاز علمى قرآن پرداخته شدهاست.

‫كتاب اضواء على متشابهات القرآن نوعى كتاب تفسيرى است كه به تفسير آيات متشابه ومشكل قرآن پرداخته است. اين مشكلات ظاهرى آيات از نظر نحوى، بلاغى، علمى، فلسفى ويا بعضاً غرابت لفظى ويا تعارضات ظاهرى با آيات ديگر بوده است. نويسنده كتاب توضيحات خود را در قالب سؤال وجواب ريخته يعنى با بيان اشكال ظاهرى آيه در قالب سؤال در جواب خود به رفع آن اشكال مبادرت نموده است. در اين كتاب سؤالات به ترتيب نظم وتدوين قرآنى (يعنى از سوره حمد تا سوره ناس) مطرح شده كه اين مطلب باعث جامعيت وشمول خاصى براى كتاب شده است. به گونه‏اى كه كتابهايى كه تاكنون در مجازات، مشكلات ومبهمات قرآن نوشته شده‏اند كمتر از اين جامعيت برخوردارند. شيوه كار ما به اين صورت بوده كه ابتدا سؤال وجواب مؤلف كتاب را ترجمه كرده وسپس با مراجعه به تفاسير در مورد جواب سؤال مؤلف تحقيق نموده‏ايم كه بدين صورت يا جواب مؤلف تأييد شده ويا نقد ورد شده است ودر حالت سوم ممكن است وجوه وجوابهاى تفسيرى ديگرى بر نظر مؤلف افزوده شده باشد. البته در تكميل برخى سؤالات نقد وتتميمى را آورده‏ايم كه اين نقد يا با الهام از تفاسير ويا با توجه به قرائنى كه در آيات ديگر وروايات موجود مى‏باشد وبعضاً با اتكا به استدلالهاى عقلى است در قسمت نقد وتكميلى كه از خود افزوده‏ايم همواره جانب امكان واحتمال را گرفته‏ايم وبه صورت قطع آنرا نياورده‏ايم منابع اصلى ما در بررسى جوابها دو تفسير ارزشمند نمونه والميزان مى‏باشد همچنين در تتبع وجوه تفسيرى از نقلهاى موجود در دو تفسير »مجمع البيان« و»تبيان« بيشتر استفاده شده است. سعى شد در درجه اوّل از تفسير قرآن به قرآن نهايت استفاده شود وروايات پيامبر وائمه نيز در تحكيم وتأييد تفسير به كار رفته‏اند علاوه بر اصل ياد شده بر اصول زير نظر بوده است. 1) اصل عدم ترادف در قرآن. 2) اصل تضمين كه در عين ايجاز مشكلات تفسيرى فراوانى را حل مى‏كند. 3) اصل عدم پذيرش، رعايت فواصل در آيات به اين معنا كه خداوند تنها حفظ سجع وآهنگين بودن آيات را مد نظر نداشته است. 4) اصل عدم پذيرش، حروف زائد در قرآن زيرا هر حرفى در بيان معنى خاص خود است. آيات قرآنى با شماره سوره وآيه آورده شده‏اند براى ترجمه آيات از ترجمه آيت اللَّه ناصر مكارم شيرازى استفاده شده است. اشعارى نيز كه در متن جواب كتاب به عنوان سند آمده‏اند ترجمه شده‏اند. گرچه از محاسن كتاب جامعيت آن از اين نظر كه از همه جاى قرآن سؤالاتى مطرح شده به ميان آمد اما جرح واشكالى كه مى‏توان بر كتاب وارد كرد به قرار زير است. 1) وجود سؤالات تكرارى، 2) آوردن بعضاً سؤالاتى با درجه اهميّت كمتر كه مى‏توانست سؤالات مهمتر وارد شود، 3) عدم دقت ايشان در گزينش برخى نقلهاى تاريخى به طورى كه مى‏توانست نقلهاى قوى‏ترى را بياورد.

---

‫در اين تحقيق که ترجمه کتاب"تحليلي بر سوگندهاي قرآن" تأليف حجت‌الاسلام والمسلمين دکتر محمدفاکر ميبدي به زبان اردوست؛ علت سوگندهاي قرآن، انواع اين سوگندها و متعلقات آن ها مورد بحث و بررسي شده و زبان قرآن در مورد عناوين اين سوگندها تحليل گرديده است. کتاب مذکور در شش بخش تدوين شده است. بخش اول، به کلياتي در مورد مفهوم واژه قسم، تاريخچه اين موضوع و جايگاه قسم در جوامع مختلف و با عناويني مانند پيمان، عقداليمين و مصاديق و جنبه‌هاي مختلف سوگند و راز و منشأ آن اختصاص يافته است. در بخش دوم، تحت عنوان مقدمه‌اي بر سوگندهاي قرآن، ضمن بررسي پيشينه اين موضوع، ملاک‌هاي ادبي قسم بحث و بررسي گرديده و مباحثي از جمله ارکان قسم، مخاطب، جواب قسم و همچنين تنوع ادبي با عناوين سوگند استعطافي و غير استعطافي، سوگند مذکور و مقدر، سوگند صريح و غير صريح، سوگند مفرد و متعدد پژوهش و تحقق شده است. در بخش‌سوم، با عنوان سوگندهاي التزامي قرآن، سوگندهاي خداوند متعال در قرآن کريم درجايگاه‌هاي مختلف عنوان گرديده و مباحثي مانند سوگندهاي انبياي الهي، سوگندهاي مردم و حتي سوگند خوردن شيطان تحليل شده است. بخش چهارم، ضمن بحث در زمينه سوگندهاي تحقيقي قرآن؛ سوگندهاي خدا به ذات مقدس خودش، سوگند خدا به پيامبر، سوگند خداوند به قرآن و سوگند خدا به اشياي گوناگون، سوگندهاي پيامبر اسلام(، سوگند اهل بهشت و جهنم تجزيه و تحليل شده است. در بخش پنجم، سوگندهاي فقهي وحقوقي قرآن کريم، مانند سوگندهاي لغو و معتبر و موضع‌گيري قرآن در قبال سوگندهاي فقهي و قضايي از جايگاهي فقهي و حقوقي تبيين شده و در بخش ششم و پاياني، علاوه بر مقايسه و تطبيق سوگندهاي عهدين و قرآن و با بررسي محتواي عهد قديم، عهد جديد، اناجيل چهارگانه، برخي از شبهه هاي مسيحيان و يهوديان به قرآن، در مورد قسم‌هاي آن، مطرح و پاسخ داده شده است.

‫یکی از علوم مرتبط با قرآن و حدیث، دانش های پیرامون قرآن است که امروزه به نام «علوم قرآن» شناخته می شود. پایان نامه ی حاضر ترجمه و نقد و بررسی یکی از نوشتارهای امروزین در این موضوع است که به دست دانشمند قرآن شناس آیت الله العظمی نهاوندی نوشته شده است. این نوشتار که مقدمه ی تفسیر گرانقدر ایشان به نام نفحات الرحمن فی تفسیر نامدار شده است. وی در این مقدمه به مباحثی درباره ی قرآن پرداخته است و در هر بخش موضوع جداگانه ای را در پیش گرفته و از آغاز تا پایان روند زنجیره واری را پیموده است. شیوه ی بحث در این پیشگفتار قرآنی، آمیزه ای از پژوهش و استدلال و استناد به آیات و روایات است. از این مقدمه می توان وقوف و چیرگی این نویسنده را در مباحث کلامی، تفسیری، و روایی به خوبی دریافت. در بخش ترجمه سعی شده است بازگردان فارسی، ساده و روان و در عین حال سازگار با متن اصلی مصنف باشد. از آنجا که این نوشتار دارای یک نسخه بود، در بخش تصحیح تنها به اصلاح غلط های فاحش در متن اکتفا گردید و در بخش تحقیق، مآخذ و تراجم را در پاورقی ها ذکر کردیم.