جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين پاياننامه بخشى از كتاب تاريخ فكرة اعجاز القرآن منذ البعثة النبوية حتى عصرنا الحاضر كه درباره آراء و افكار دانشمندان اسلامى قرنهاى ششم، هفتم و هشتم هجرى قمرى و در خصوص اعجاز قرآن است، ترجمه و بررسى شدهاست. در اين پژوهش افزون بر ترجمه كتاب فوق به فارسى، پانوشتهايى در معرفى اشخاص و آثار مذكور در كتاب و بيان پارهاى نكات در زمينه تحدى، صرفه، تفسير علمى و جز آن آمدهاست.

---

‫البيان فى علوم القرآن، تأليف ابوالبركات ابن الانبارى از نحويان قرن ششم هجرى است. در اين كتاب به وجوه احتمالى اعراب قرآن كريم پرداخته شدهاست. در اين پاياننامه بخشى از اين كتاب كه مربوط به اعراب آيات جزء سىام قرآن است، ترجمه شده و موارد ضرورى توضيح داده شدهاند.

‫اين کتاب ترجمه و تحقيق کتاب "سيري در صحيحين" تأليف آيت‌الله محمدصادق نجفي به زبان اردوست که در آن، روايات نقل شده در صحيحين (صحيح بخاري و صحيح مسلم) ونيز سند اين روايات نقد و بررسي گرديده است. نويسنده اين کتاب را در دو جلد تهيه و تدوين کرده است. در جلد اول، کلياتي از پيدايش علم حديث در زمان پيامبر اسلام و خلفا ارائه گرديده و جريان تدوين حديث پيامبر اسلام و منع حديث و جمع روايات نبوي از سوي خلفا و حديث سوزي در دوره دو خليفه اول و دوم، به بهانه پرداختن به قرآن و جمع و تدوين قرآن، شرح و بررسي شده است. آن گاه اوضاع حديث و نگارش و گردآوري آن در دوران امويان و پيدايش روايات جعلي و رشد اين قبيل روايات و ورود اسرائيليات در روايات اسلامي، به ويژه روايات تفسيري و نقش برخي از چهره‌ها در جعل حديث، مانند ابوهريره مطرح گرديده و داستان دشمني امويان با اهل بيت( پيامبر اسلام(ص) و جعل روايات بسياري بر ضد آنان وصف شده است. در ادامه به محتواي احاديث گردآوري شده در صحيح مسلم و صحيح بخاري پرداخته شده و نيز در مورد سند و روايات صحيحين، سلسله سندها؛ درمورد بسياري از احاديث مندرج در صحيحين و موضوع و محتواي برخي از روايات و دلالت برخي از اين روايات، بحثي رجالي به صورت کارشناسي صورت گرفته است. نگارنده همچنين به رواياتي که در صحيحين موجود مي‌باشد، اشاره کرده که در اين روايات بسياري از عقايد و ديدگاه‌هاي شيعه به ويژه در مبحث امامت و فضايل اهل بيت( اثبات مي‌شود. همچنين تاريخچه‌اي از تدوين صحيحين، نحوه گزينش و چينش احاديث در آن ها، معرفي نويسندگان صحيحين، برخي از انگيزه‌هاي آنان در گزينش روايات و تحقيقي در زمينه محتوا و سند روايات صحيحين ارائه شده است.

‫«التفسيرالبياني» بنت الشاطي تفسيري بياني است که همان تفسير ادبي محسوب مي شود، با اين تفاوت که بنت الشاطي خواسته است تفاوت و تمايز روش خود را با اين نامگذاري نسبت به تفاسير ادبي گذشته نشان دهد و با توجه دقيق در به دست آوردن معاني تک تک واژگان آيات و در نظر گرفتن جايگاه آنها در سياق، روشي نو در تفسير ارائه دهد. مؤلف در اين تفسير روشهاي منظمي را مبناي کار خود قرار داده که آنها را از استادش امين خولي گرفته، از جمله: ضرورت تفسير قرآن به صورت موضوعي البته به سبک خاص خود با استقصاي همه ي آيات مربوطه؛ بهره گيري از روايات سبب نزول بدون محدود کردن دلالت آيه و با هدف شناخت فضاي نزول آيات؛ تبيين دلالت الفاظ قرآن در محدوده ي فهم مردمان عصر نزول؛ محوريت سياق در فهم نصوص قرآن و معيار قرار دادن متن قرآن در مباحث نحوي، اعرابي و بلاغي. به باور پژوهشگران وي در اين مسير، خود را تا حد زيادي موفق نشان داده است؛ هرچند گاه با از دست دادن اين نظم، از روش خود تخطي نموده و در به کارگيري روش يا نتايجي که به دست داده، دقت لازم را ننموده است؛ اما خطاهاي او در تفسيرش در مقايسه با دستاوردها و روش نويي که در تفسير آيات شريفه، پيش روي ما نهاده بسيار ناچيز است؛ استفاده از روش ايشان جداي از کاستي هاي آن در تفسير قرآن مي تواند نتايج نويي را در، برداشتِ آيات قرآني به دست دهد. واژگان کليدي: تفسيربياني، تفسيرادبي، بنت الشاطي، امين خولي

---

‫اين پژوهش، ترجمه کتاب فرقه وهّابي و پاسخ به شُبهات آن ها تأليف سيّدمحمّدحسين قزويني وخود نيز ترجمه کتاب البراهين الجليّه في رفع التّشکيکات الوهّابية است، که در آن مهم ترين شبهه هاو ايرادهاي فرقه وهّابي به عقايد شيعه مخصوصاً مقوله توسّل و شفاعت و شرک خواندن آن ها مطرح شده و از لِحاظ عقلي و نَقلي ارزيابي گرديده است. نوشتار حاضر در هفت فصل و يک مقدّمه نسبتاً طولاني سامان يافته است. ابتدا مقدّمه مؤلّف در ردّ محتواي کتاب منهاج الّسنّة تأليف ابن تيميه است، که در آن ديدگاه ها و مباني وي درباره حلال و حرام در شرع مقدّس اسلام و قاعده تأويل در اجتهاد ديني واکاوي و حرام شمردن آنچه شرع آن را حرام نکرده و حلال و مشروع دانستن آن اثبات گرديده است. سپس به برخي جنايت هاي وهّابيّت مبني بر تکفير شيعيان و بي ارزش دانستن مال، جان و ناموس آنان اشاره شده و تفکّرات تکفيري وهّابيّت به شيعه نقد مي‌شود. در فصل اوّل مباني اعتقاد شيعه در مسأله شفاعت، همراه با شبهه هاي وهّابيّت مبني بر شرک بودن آن، از جهت استمداد و نجات يافتن به دست غير خداوند مطرح گرديده و از منظر قرآني، روايي و عقلي صحّت اعتقاد به شفاعت و منافات نداشتن آن با توحيد بررسي مي‌شود. نويسنده براي اقامه دليل بر ضدّ وهّابيّت، بيشتر از احاديث نبوي منقول در آثار روايي معتبر و صحاح شش گانه آنان روايت آورده و ادلّه مشروعيّت اعتقاد به شفاعت اولياي الهي به اِذن خداوند متعال را شرح مي‌دهد. در فصل دوم جواز توسّل به مردگانِ اولياي الهي و شرک نبودن آن نيز در ردّ عقايد وهّابيّت بيان مي‌شود. نويسنده در اين قسمت دليل هايي از قرآن و روايات از پيامبر اسلام در جواز توسّل به مردگان و عملکرد صحابه پيامبر اکرم ذکر کرده و اعتراض هاي وهّابيّت را با توجّه به ادلّه مذکور بي اساس مي‌داند. در فصل سوم ضمن اثبات جوازِ ساختنِ بنا بر قبور انبيا و اولياي الهي، با دليل هاي قرآني و روايي، شرک خواندن اين عمل توسّط وهّابيّت نقد شده است. فصل چهارم به زينت کردن مَشاهد شريف و اثبات مشروعيّت آن مي‌پردازد. در فصل پنجم جواز زيارت قبور پيامبر اسلام و ائمّه( و شرک نبودن، بلکه مصداق عبادت بودن آن ثابت مي‌شود. فصل ششم به برخي تهمت هاي ناورا به شيعيان از سوي وهّابيّت و جواب آن ها اختصاص دارد. فصل هفتم برخي شبهه هاي وهّابيّت درباره بناي مسجد در اطراف مشاهد شريف و برخي ادّعاهاي آنان در زمينه شرک خواندن دوستي غير خدا و... ارزيابي و اقدام هاو ديدگاه هاي آنان مخالف مسلّمات دين و مذهب دانسته شده است.