جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين تحقيق، ترجمه کتاب آزادي در فلسفه سياسي اسلام تأليف حجّت الاسلام دکتر منصور ميراحمدي به به زبان اردو است. کتاب مذکور در سه بخش تنظيم شده است. بخش اوّل آن، سه فصل را دربر مي‌گيرد و فصل نخست به مفهوم آزادي، اقسام آن و انواع برداشت‌ها از مفهوم آزادي اختصاص دارد. در فصل دوم از اين بخش ديدگاه فلاسفه مسلمان درباره مفهوم و محدوده آزادي، تحوّل مفهوم آن در فلسفه سياسي اسلام و نظريات برخي فيلسوفان قديم، مانند فارابي، خواجه نصيرالدّين طوسي و فلاسفه معاصر، همچون: استا مطهّري، علاّمه محمّدتقي جعفري و آيت الله محمّدتقي مصباح يزدي را مي‌خوانيم. در فصل سوم از بخش اوّل، تحليلي اسلامي از مفهوم آزادي ارائه شده و مؤلّفه‌هاي مهّم آزادي سياسي، تقسيم آزادي سياسي بر اساس رفتار سياسي و حقوق اساسي مردم و تشکل‌هاي سياسي بيان مي‌شود. بخش دوم به مباني آزادي در فلسفه سياسي اسلام مي‌پردازد. نگارنده در فصل اوّل از اين بخش، مباني آزادي در فلسفه سياسي ليبراليسم و مباني انسان‌شناسي، هستي شناسي و معرفت شناسي آن را شرح مي‌دهد. وي در همين زمينه مباني حقوقي و اخلاقي آن را در نظام هاي فلسفي و سياسي غرب و اسلام مقايسه و تفاوت آزادي در اسلام و نظام ليبراليستي را تبيين مي‌کند. بخش سوم به قلمرو و محدوده آزادي در نظام سياسي اسلام اختصاص دارد. در اين بخش ابتدا محدوده آزادي در فلسفه سياسي ليبراليسم مطرح شده و آزاد بودن افراد جامعه تا هنگامي که به حقوق ديگران تجاوز نشود و آن ها شکايتي از فرد يا گروه خاصّي نداشته باشند، ارزيابي شده و ارتباط ميان آزادي و منافع و امنيت جامعه و امنيت ملّي، تحليل مي‌شود. نويسنده در فصل دوم از بخش سوم، قلمرو آزادي در اسلام، فلسفه سياسي و مصاديق آن را ذکر مي‌کند. رابطه اختيار انسان با آزادي او، مفهوم آزادي بيان و عقيده و مباني آن در اسلام، از ديگر مندرجات اين نوشتار محسوب مي‌شود، که نگارنده با استفاده از ادلّه قرآني، روايي و عقلي، آن ها را واکاوي مي‌کند.

‫نويسنده پاياننامه حدود يكصد و پنج صفحه متن كتاب تلخيص البيان فى شرح مجازات القرآن را ـ كه حاوى پانزده جزء قرآن كريم است ـ ترجمه و تحقيق كرده و احيانا مطلبى را كه مؤلف نياورده تدارك كرده است.

---

‫كتاب اضواء على متشابهات القرآن نوعى كتاب تفسيرى است كه به تفسير آيات متشابه ومشكل قرآن پرداخته است. اين مشكلات ظاهرى آيات از نظر نحوى، بلاغى، علمى، فلسفى ويا بعضاً غرابت لفظى ويا تعارضات ظاهرى با آيات ديگر بوده است. نويسنده كتاب توضيحات خود را در قالب سؤال وجواب ريخته يعنى با بيان اشكال ظاهرى آيه در قالب سؤال در جواب خود به رفع آن اشكال مبادرت نموده است. در اين كتاب سؤالات به ترتيب نظم وتدوين قرآنى (يعنى از سوره حمد تا سوره ناس) مطرح شده كه اين مطلب باعث جامعيت وشمول خاصى براى كتاب شده است. به گونه‏اى كه كتابهايى كه تاكنون در مجازات، مشكلات ومبهمات قرآن نوشته شده‏اند كمتر از اين جامعيت برخوردارند. شيوه كار ما به اين صورت بوده كه ابتدا سؤال وجواب مؤلف كتاب را ترجمه كرده وسپس با مراجعه به تفاسير در مورد جواب سؤال مؤلف تحقيق نموده‏ايم كه بدين صورت يا جواب مؤلف تأييد شده ويا نقد ورد شده است ودر حالت سوم ممكن است وجوه وجوابهاى تفسيرى ديگرى بر نظر مؤلف افزوده شده باشد. البته در تكميل برخى سؤالات نقد وتتميمى را آورده‏ايم كه اين نقد يا با الهام از تفاسير ويا با توجه به قرائنى كه در آيات ديگر وروايات موجود مى‏باشد وبعضاً با اتكا به استدلالهاى عقلى است در قسمت نقد وتكميلى كه از خود افزوده‏ايم همواره جانب امكان واحتمال را گرفته‏ايم وبه صورت قطع آنرا نياورده‏ايم منابع اصلى ما در بررسى جوابها دو تفسير ارزشمند نمونه والميزان مى‏باشد همچنين در تتبع وجوه تفسيرى از نقلهاى موجود در دو تفسير »مجمع البيان« و»تبيان« بيشتر استفاده شده است. سعى شد در درجه اوّل از تفسير قرآن به قرآن نهايت استفاده شود وروايات پيامبر وائمه نيز در تحكيم وتأييد تفسير به كار رفته‏اند علاوه بر اصل ياد شده بر اصول زير نظر بوده است. 1) اصل عدم ترادف در قرآن. 2) اصل تضمين كه در عين ايجاز مشكلات تفسيرى فراوانى را حل مى‏كند. 3) اصل عدم پذيرش، رعايت فواصل در آيات به اين معنا كه خداوند تنها حفظ سجع وآهنگين بودن آيات را مد نظر نداشته است. 4) اصل عدم پذيرش، حروف زائد در قرآن زيرا هر حرفى در بيان معنى خاص خود است. آيات قرآنى با شماره سوره وآيه آورده شده‏اند براى ترجمه آيات از ترجمه آيت اللَّه ناصر مكارم شيرازى استفاده شده است. اشعارى نيز كه در متن جواب كتاب به عنوان سند آمده‏اند ترجمه شده‏اند. گرچه از محاسن كتاب جامعيت آن از اين نظر كه از همه جاى قرآن سؤالاتى مطرح شده به ميان آمد اما جرح واشكالى كه مى‏توان بر كتاب وارد كرد به قرار زير است. 1) وجود سؤالات تكرارى، 2) آوردن بعضاً سؤالاتى با درجه اهميّت كمتر كه مى‏توانست سؤالات مهمتر وارد شود، 3) عدم دقت ايشان در گزينش برخى نقلهاى تاريخى به طورى كه مى‏توانست نقلهاى قوى‏ترى را بياورد.

‫در اين پاياننامه مبحث اعجاز كتاب مناهل العرفان فى علوم القرآن مورد ترجمه و نقد قرار گرفته و از اين موضوعات بحث به عمل آمده است: وجوه اعجاز قرآن و حدود آن و جاودانه بودن معجزات قرآن، چگونگى تأليف و تنظيم قرآن، تأمين نيازهاى بشر و روش قرآن در ارشاد مردم و اصلاح جامعه، خبرهاى غيبى در قرآن، كيفيت نزول وحى و چهره پيامبر هنگام نزول وحى، تأثير قرآن و موفقيت آن، و شبهههاى مختلف در ارتباط با قرآن و رد شبههها.

‫اين پاياننامه به مقايسه تطبيقى پانزده جزء اول دو ترجمه از قرآن كريم به نامهاى ترجمه محمدكاظم معزى و محمدمهدى فولادوند پرداخته شده است به اين منظور كه معادلهاى مناسب كلمات قرآن از رهگدر اين مقايسه شناسايى گردد. روش كار به اين شرح است كه نخست دو ترجمه، آيه به آيه مقايسه شده و موارد اختلاف شناسايى گرديده، آنگاه سعى شده است، اين موارد با استفاده از تفاسير و فرهنگهاى قرآنى و لغت و مطالب ساير كتب و مقالات بررسى و نقد گردد و آنگاه ترجمه بهتر معرفى شود. نويسنده به اين نتيجه رسيده است كه از كل موارد بررسى شده، ترجمه فولادوند در 120 مورد و ترجمه معزى در 20 مورد ارجح است و در 30 مورد نيز هيچ يك ترجمه مناسبى به دست ندادهاند. در پايان هر يك از دو ترجمه از جنبههاى گوناگون مورد نقد قرار گرفته و نقاط قوت و ضعف آنها با ذكر شواهدى از ترجمههاى آنان بيان شده و در ادامه جدولى از كلمات مورد اختلاف همراه با ذكر نام سوره و شماره آيه، به صورت الفبايى به دست داده شده است.

‫چکيده : اين نوشتار، ترجمه آياتي چند از ابتداي قرآن کريم تا انتهاي سوره انفال به زبان پشتو است. نويسنده با توجه به وجود پنجاه ميليون نفر پشتون در کشور افغانستان و همچنين پشتون‌هاي فراواني که در کشورهاي پاکستان و هندوستان زندگي مي‌کنند، و نيز فعاليت وهابيت عربستان در بين قوم پشتون و تبليغ گسترده وهابيت توسط طالبان تحت حمايت عربستان، ضرورت چنين ترجمه‌اي از قرآن به زبان پشتو را بررسي کرده است. وي ضمن ارائه نمونه‌هايي از ترجمه‌هاي موجود قرآن به زبان پشتو و ترجمه‌هايي که عمدتاً از سوي اهل سنت فعال در افغانستان و پاکستان صورت گرفته، به نقد اين ترجمه‌ها پرداخته و بسياري از آ‌ن ‌ها را گويا ندانسته و مشتمل بر جهت گيري اهل سنت قلمداد کرده و برخي را نيز مي‌ستايد. او در همين زمينه نخستين ترجمه قرآن به زبان پشتو را ترجمه افضل خان ختک برشمرده و آن را ناقص مي‌داند. سپس ترجمه‌هايي ديگر به نام‌هاي ترجمه حبيب‌الله رفيع، ترجمه سيدجعفر حسين‌شاه ريشتوني، ترجمه مولانا عبدالحق دارمنگي (که نويسنده اين ترجمه را مي‌ستايد و آن را روان وصف مي‌کند)، ترجمه دکتر سيدسعيدالله مازاره، ترجمه عبدالله فاني، ترجمه و تفسير ملاکابلي و چند ترجمه ديگر را ذکر مي‌کند که همه آن‌ها در عربستان منتشر شده‌اند. نگارنده نکات اضافي را که در فهم متن قرآن کمک مي‌کند، داخل گيومه آورده و در پاورقي ترجمه نيز توضيحاتي اجمالي درباره برخي واژه‌ها و اصطلاحات و عبارات را ذکر کرده است. در صفحه سمت راست پايان نامه، متن قرآن به خط عثمان طه و در صفحه مقابل آن، ترجمه پشتو آمده و نويسنده مي‌کوشد بر اساس قواعد لغت شناسي و ادبيات عرب، ترجمه‌اي گويا و رسا ارائه دهد.

---