جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين پاياننامه فصول چهارم و پنجم و ششم كتاب مسلمانان، عقايد و اعمال مذهبىشان و نيز دو مقاله از كتاب رويكردهايى به تاريخ تفسير قرآن به نامهاى اتجاه تفسيرى ناسخ و منسوخ قرآن، و تفسير بلاغى قرآن، اعجاز و موضوعات مربوط به آن ترجمه و نقد شده است. مؤلف آثار ياد شده آندروريپين (AndrewRippin) استاد مطالعات دينى در دانشگاه كلگرى كاناداست.

‫پايان نامه حاضر، ترجمه کتاب تاريخ سياسي اسلام (سيره رسول خدا) تأليف رسول جعفريان به زبان اردو است، که ضمن بيان گوشه‌هايي از تاريخ صدر اسلام، به تشريح سيره پيامبر (ص) در ابعاد مختلف تبليغي، اخلاقي، اجتماعي، سياسي و نظامي مي‌پردازد و شيوه آن حضرت براي دعوت مشرکان به دين اسلام و روي آوردن به عبادت الهي به جاي عبادت بت‌ها را بررسي تاريخي مي‌کند. نگارنده در مقدمه ابتدا به بحث درباره اوضاع عرب جاهليت از لحاظ سياسي، اجتماعي، فرهنگي و... پرداخته و مفهوم جاهليت را در لغت و اصطلاح بررسي کرده است. وي از جنبه زماني و مکاني چهل سال قبل از بعثت پيامبر اسلام را دوران جاهليت ناميده، که اين مطلب از ديدگاه فرهنگ قرآني مردود است، زيرا مردم ايران و روم که در آن عصر جزو اعراب نبودند، از نظر فرهنگ قرآن کريم مردمان دوره جاهليت ناميده شده‌اند. نويسنده به مرکزيت شبه جزيره عربستان در زمينه مسايل تجاري و همچنين محوريت عبادي آن به دليل وجود خانه خدا در آن و تقدس کعبه اشاره کرده و اوضاع مکه در آن دوران را وصف مي‌کند. در فصل دوم اعتقادات ديني و شريعت عملي مردم جزيره‌العرب مانند شرک و بت‌پرستي، مسيحيت، يهوديت و حنفيت بررسي، تاريخي گرديده و حالات و اوضاع ديني پيامبر اسلام (ص) در آن زمان از جهت عبادي بيان شده است. نويسنده در ادامه زمينه‌هاي حيات وحياني رسول خدا (ص) تا قبل از بعثت در غار حرا (دوران تحنّث) را بيان کرده و پيشينه اخلاقي آن حضرت را براي مردم زمان جاهليت و داشتن خصلت‌هاي ممتاز انساني تشريح مي‌کند. در فصل سوم اوضاع فرهنگي شبه جزيره عربستان مقارن با عصر بعثت، جهل مفرط مردم و اهميت دادن دين اسلام به علم و دانش بيان مي‌شود. برخورد پيامبر اسلام (ص) با مشرکان قريش در مکه در دوران رسالت به رغم فشارهاي آنان، مهاجرت مسلمانان به حبشه و دشمني‌هاي قريش با رسول خدا، از ديگر مطالب کتاب مذکور محسوب مي‌شود.

‫در اين تحقيق که ترجمه کتاب"تحليلي بر سوگندهاي قرآن" تأليف حجت‌الاسلام والمسلمين دکتر محمدفاکر ميبدي به زبان اردوست؛ علت سوگندهاي قرآن، انواع اين سوگندها و متعلقات آن ها مورد بحث و بررسي شده و زبان قرآن در مورد عناوين اين سوگندها تحليل گرديده است. کتاب مذکور در شش بخش تدوين شده است. بخش اول، به کلياتي در مورد مفهوم واژه قسم، تاريخچه اين موضوع و جايگاه قسم در جوامع مختلف و با عناويني مانند پيمان، عقداليمين و مصاديق و جنبه‌هاي مختلف سوگند و راز و منشأ آن اختصاص يافته است. در بخش دوم، تحت عنوان مقدمه‌اي بر سوگندهاي قرآن، ضمن بررسي پيشينه اين موضوع، ملاک‌هاي ادبي قسم بحث و بررسي گرديده و مباحثي از جمله ارکان قسم، مخاطب، جواب قسم و همچنين تنوع ادبي با عناوين سوگند استعطافي و غير استعطافي، سوگند مذکور و مقدر، سوگند صريح و غير صريح، سوگند مفرد و متعدد پژوهش و تحقق شده است. در بخش‌سوم، با عنوان سوگندهاي التزامي قرآن، سوگندهاي خداوند متعال در قرآن کريم درجايگاه‌هاي مختلف عنوان گرديده و مباحثي مانند سوگندهاي انبياي الهي، سوگندهاي مردم و حتي سوگند خوردن شيطان تحليل شده است. بخش چهارم، ضمن بحث در زمينه سوگندهاي تحقيقي قرآن؛ سوگندهاي خدا به ذات مقدس خودش، سوگند خدا به پيامبر، سوگند خداوند به قرآن و سوگند خدا به اشياي گوناگون، سوگندهاي پيامبر اسلام(، سوگند اهل بهشت و جهنم تجزيه و تحليل شده است. در بخش پنجم، سوگندهاي فقهي وحقوقي قرآن کريم، مانند سوگندهاي لغو و معتبر و موضع‌گيري قرآن در قبال سوگندهاي فقهي و قضايي از جايگاهي فقهي و حقوقي تبيين شده و در بخش ششم و پاياني، علاوه بر مقايسه و تطبيق سوگندهاي عهدين و قرآن و با بررسي محتواي عهد قديم، عهد جديد، اناجيل چهارگانه، برخي از شبهه هاي مسيحيان و يهوديان به قرآن، در مورد قسم‌هاي آن، مطرح و پاسخ داده شده است.

---

‫در اين پاياننامه نيمه نخست جلد اوّل كتاب «البيان فى غريب اعراب القرآن» تأليف ابن الانبارى ترجمه و تحقيق شده است. در اين نيمه، اعراب موارد مشكل سورههاى فاتحه، بقره و آل عمران بيان شده است.

‫پژوهش حاضر، که ترجمه کتاب تاريخ و سيره سياسي اميرالمؤمنين علي بن ابي‌طالب تأليف رسول جعفريان است، که بر اساس حوادث روي‌داده پس از وفات رسول اکرم (ص) موضع‌گيري‌هاي سياسي امام علي (ع) در قبال غصب خلافت، تعامل با خلفاي سه‌گانه، اقدام‌هاي ايشان در ايام خلافت خويش و برخورد آن با انواع مخالفان خود، اعم از غاصبين، ناکثين و مارقين را شرح مي‌دهد. نويسنده ابتدا به حوادث تلخ بعد از رحلت پيامبر اسلام (ص) مانند تشکيل شوراي سقيفه براي تعيين خلافت، حمله به خانه علي (ع) و گرفتن بيعت اجباري از آن حضرت و قهر و غضب حضرت فاطمه? با خليفه اول و دوم پرداخته، در عين حال رابطه امام علي (ع) با خليفه اول و دوم را مطابق با مصالح اسلام و مسلمانان، بسيار سازنده برشمرده و مخالفت‌هاي حضرتش با سياست‌ها و اقدام‌هاي خلفا را نيز با همين هدف تفسير کرده است. وي همچنين با اشاره به انزواي سياسي آن امام همام در طول دوران خلافت خلفاي سه گانه، گسترش مخالفت‌ها بر ضد عثمان بن‌عفان و آغاز خلافت امام علي (ع) و بيعت مردم با آن حضرت را تشريح مي‌نمايد. آن‌گاه نگارنده به مشکلات فراوان امام علي (ع) در آغاز خلافت اشاره کرده و رويارويي مخالفان آن حضرت و برخي نزديکان پيامبر اسلام همچون عايشه، طلحه، زبير و مخالفان ديگر امام به ويژه خوارج و معاويه که داعيه حکومت و خلافت مسلمانان را در سر مي‌پروراند، بررسيده و مبارزه آن حضرت در اين سه جبهه و ساماندهي اوضاع سياسي، اجتماعي، فرهنگي، ديني و اقتصادي جامعه آن روز را وصف و تحليل مي‌کند. علت استقرار حکومت امام علي (ع) در کوفه، توطئه‌هاي خوارج، طلحه، زبير، عايشه و عمر و عاص بر ضد حکومت امام علي (ع) ، وقوع سه نبرد جمل، نهروان و صفين و شرح اين جنگ‌ها، کشيده شدن جنگ صفين به حکميت و قبول اجباري آن از سوي امام علي (ع) و در نهايت، جريان شهادت مظلومانه حضرتش در مسجد کوفه، تحليل اين وقايع و نيز موضع‌گيري سياسي امام علي (ع) در قبال اين حوادث، از برجسته‌ترين مباحث مندرج در کتاب مذکور محسوب مي‌شود، که به زبان اردو در اين نوشتار ارائه شده است.

‫کيهان‌شناسي بر نظم و ترتيب مقررشده الهي بر عالم و جايگاه انسان در آن اطلاق شده است و با در نظر گرفتن اينکه عالم به کل آسمان‌ها و زمين و مابين آنها و کرات و سيارات و ستارگان گفته مي‌شود و نيز با توجه به اينکه خلقت شش روزه آسمان‌ها و زمين (کيهان)، خلقت انسان و سکونت‌گاهش در طبيعت و نيز اراده الهي درباره روز جزا نقش‌هايي مهم در قرآن ايفا مي‌کنند، مؤلف با اشاره به اينکه ارزش اشارات کيهان‌شناسي و گزارش‌هاي کيهان‌زايي تنها با مشاهده کارکرد ساختاري آن در چهارچوب زمينه خاص کلام يعني سوره آشکار مي‌شود و نيز اين مطلب که اظهارت کيهان‌شناختي قرآني داراي اهداف الهي و شناخت آفريدگار و انگيزه‌اي براي شکر و سپاس انسان هستند، در مجموع می توان گفت: خلقت آسمان‌ها و زمين فرآيندي خارق العاده است که در شش دوران انجام يافته است؛ هم چنین با توجه به آيات و روايات، تعداد هر کدام از آسمان‌ها و زمين به عدد هفت بالغ مي‌شود که ما فقط به صورت حسي آسمان زينت يافته با ستارگان و مصابيح و زمين مسکوني را درک کرده و روي آن زندگي مي‌کنيم؛ و نیز تفاوت مهم پژوهش‌هاي مستشرقان و انديشمندان مسلمان به ويژه شيعه در آن است که تشيع براي تفسير آيات مربوط به کيهان‌شناسي و خلقت آسمان‌ها و زمين و مواد و محتواي آنان از احاديث نوراني اهل بيت (ع) کمک مي‌طلبد تا هم به حقايق نهفته شده در آنها پي ببرد و هم با درک و تلقي عاقلانه در ورطه خيالات و گمراهي‌ها و گمانه‌زني‌هاي نادرست و سليقه‌اي گرفتار نشود. کليدواژگان: قرآن، کيهان‌شناسي، کيهان‌زايي، خلقت، آسمان و زمين.