جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين پاياننامه با هدف بررسى احكام محرمات نكاح از كتاب زبدة البيان و مقايسه آن با ساير كتب فقهى و تفسيرى اعم از شيعه و اهل سنت تدوين شدهاست. در اين پژوهش پس از ترجمه آيات به بررسى و تفسير آنها در كتاب مذكور و مقارنه آن با ساير منابع پرداخته شدهاست؛ سپس به رواياتى از معصومين (ع) در تأييد آن تمسك شدهاست و سرانجام اختلاف نظرات علماى شيعه و اهل سنت در خصوص آن بيان شدهاست."

‫چکيده : اين پايان نامه، ترجمه بخش نهم از کتاب تفسير موضوعي پيام قرآن تأليف آيت‌الله جعفر سبحاني است، که ضمن تفسير امامت از منظر علماي اسلام، به دنبال پاسخ به اين پرسش است که: آيا امامت از اصول دين است يا از فروع آن؟ نويسنده در هفت فصل به ابعاد امامت و ولايت از ديدگاه قرآن کريم پرداخته و تاريخچه اين مبحث را در آموزه‌هاي اسلامي از صدر اسلام و پس از آن پي‌گرفته، و فلسفه و ضرورت امامت را از منظر قرآن و سنت شرح مي‌دهد. در فصل اول با عنوان "ولايت و امامت عامه در قرآن مجيد" به آيه انذار و هدايت، آيه صادقين و آيه اولي‌الامر در اين زمينه استدلال شده است. در فصل دوم ولايت و امامت از ديدگاه سنت، يعني: حديث ثقلين، حديث سفينه نوح، حديث نجوم و حديث امامان اثني عشري تجزيه و تحليل مي‌شود. در فصل سوم شرايط و صفات امام همچون: علم امام، منابع علمي ائمه(، معصوم بودن امام، مفهوم اهل بيت و مصاديق آنان، خصوصيات امامان و نحوه تعيين و نصب الهي امام معصوم بررسي گرديده است. فصل چهارم به تحليل ولايت تکويني پيامبران و امامان اختصاص دارد و مسأله ولايت و گسترش آن در خلقت و آفرينش جهان، واسطه فيض بودن ولي خدا و معاني مختلف ولايت، ولايت تکويني در احاديث اسلامي و مفهوم ولايت و امامت خاصه تبيين مي‌گردد. در فصل پنجم دلالت مستقيم آياتي مانند آيه تبليغ، آيه ولايت، آيه اولي‌الامر، آيه صادقين، آيه قربي بر اثبات ولايت و امامت امام علي( و ائمه پس از ايشان بيان شده است. در فصل ششم نويسنده آياتي ديگر از قرآن کريم را در باره ائمه( و منزلت والاي معنوي و ويژگي‌هاي آنان بررسيده و علت عدم تصريح اسامي ائمه( در قرآن کريم را ذکر مي‌کند. در فصل هفتم و پاياني اين نوشتار، امامت امام مهدي، حکومت جهاني آن امام، آثار انتظار ظهور، حقيقت انتظار، آثار سازنده و فلسفه و حکمت آن بيان شده است.

‫در اين پاياننامه كه به ترجمه و تحقيق بخشى از كتاب التحبير فى علم التفسير سيوطى اختصاص دارد و اين مباحث آمده است: شناخت آيات مكى و مدنى، شناخت آيات حضرى و سفرى، شناخت آياتى كه در روزو آيات كه در شب نازل شده، شناخت آياتى كه در تابستان و آياتى كه در زمستان نازل شده است، چگونگى نزول قرآن، راويان و حافظان، و چگونگى تحمل و دريافت قرآن.

‫پژوهش حاضر، که ترجمه کتاب تاريخ و سيره سياسي اميرالمؤمنين علي بن ابي‌طالب تأليف رسول جعفريان است، که بر اساس حوادث روي‌داده پس از وفات رسول اکرم( موضع‌گيري‌هاي سياسي امام علي(ع) در قبال غصب خلافت، تعامل با خلفاي سه‌گانه، اقدام‌هاي ايشان در ايام خلافت خويش و برخورد آن با انواع مخالفان خود، اعم از غاصبين، ناکثين و مارقين را شرح مي‌دهد. نويسنده ابتدا به حوادث تلخ بعد از رحلت پيامبر اسلام(ص) مانند تشکيل شوراي سقيفه براي تعيين خلافت، حمله به خانه علي(ع) و گرفتن بيعت اجباري از آن حضرت و قهر و غضب حضرت فاطمه( با خليفه اول و دوم پرداخته، در عين حال رابطه امام علي(ع) با خليفه اول و دوم را مطابق با مصالح اسلام و مسلمانان، بسيار سازنده برشمرده و مخالفت‌هاي حضرتش با سياست‌ها و اقدام‌هاي خلفا را نيز با همين هدف تفسير کرده است. وي همچنين با اشاره به انزواي سياسي آن امام همام در طول دوران خلافت خلفاي سه گانه، گسترش مخالفت‌ها بر ضد عثمان بن‌عفان و آغاز خلافت امام علي(ع) و بيعت مردم با آن حضرت را تشريح مي‌نمايد. آن‌گاه نگارنده به مشکلات فراوان امام علي(ع) در آغاز خلافت اشاره کرده و رويارويي مخالفان آن حضرت و برخي نزديکان پيامبر اسلام همچون عايشه، طلحه، زبير و مخالفان ديگر امام به ويژه خوارج و معاويه که داعيه حکومت و خلافت مسلمانان را در سر مي‌پروراند، بررسيده و مبارزه آن حضرت در اين سه جبهه و ساماندهي اوضاع سياسي، اجتماعي، فرهنگي، ديني و اقتصادي جامعه آن روز را وصف و تحليل مي‌کند. علت استقرار حکومت امام علي(ع) در کوفه، توطئه‌هاي خوارج، طلحه، زبير، عايشه و عمر و عاص بر ضد حکومت امام علي(ع) ، وقوع سه نبرد جمل، نهروان و صفين و شرح اين جنگ‌ها، کشيده شدن جنگ صفين به حکميت و قبول اجباري آن از سوي امام علي(ع) و در نهايت، جريان شهادت مظلومانه حضرتش در مسجد کوفه، تحليل اين وقايع و نيز موضع‌گيري سياسي امام علي(ع) در قبال اين حوادث، از برجسته‌ترين مباحث مندرج در کتاب مذکور محسوب مي‌شود، که به زبان اردو در اين نوشتار ارائه شده است.

‫اين پايان نامه، ترجمه مجلّدات 12 تا 14 از کتاب نقش ائمّه( در اِحياي دين تأليف علاّمه سيدمرتضي عسکري به زبان اردو است، که به نقش بي‌بديل ائمه( در جلوگيري از انحراف در دين اسلام به جهت عملکرد بد خلفاي سه گانه در بازگرداندن دين اسلام به دوران جاهليت و ايجاد تحريف در آن مي‌پردازد و تقابل مکتب هاي خلفا و اهل بيت( و تفسير آن ها را از دين به تصوير مي‌کشد، نويسنده با توجّه به انحراف هاي پديد آمده در عصر خلفا و پس از آن، به ويژه داستان منع تدوين احاديث نبوي و جعل روايات و گسترش آن در عصر خلفاي اموي، به نمونه‌هايي از تحريف هاي گسترده در آموزه‌هاي دين اسلام در مکتب خلفا بر اثر روايات جعلي و تفسير غلط برخي آيات و روايات اشاره کرده و انحراف هاي وسيع در زمينه توحيد و اسما و صفات الهي، نقش ابوهريره در وارد کردن اسرائيليات در آموزه‌هاي اسلامي و روايي، سوء استفاده از مسأله توحيد در خلافت و قرآن کريم و قديم يا حادث بودن آن در مکتب خلفا را بررسيده و نمونه‌هايي از فعّاليت‌هاي امام علي( در زمينه جلوگيري از انحراف هاي ديني و عقيدتي، پاسخ به پرسش هاي اهل کتاب درباره ويژگي‌هاي دين اسلام، شکستن نظام طبقاتي، فعّاليت‌هاي اقتصادي ايشان براي ايجاد عدالت، تبليغ صحيح دين اسلام و نقد مکتب و حجّيت سيره خلفا، راهنمايي کردن خلفا در زمينه قضا و مشکلات سياسي و اجتماعي جامعه اسلامي، نوشتن، تفسير، تأويل و جمع‌آوري قرآن در کتابي به نام مُصحف علي( و اِحياي سنّت رسول خدا( را شرح مي‌دهد.

‫هذه الرسالة جهد علمي في تحقيق فضائل فاطمة الزهرا (س) سيدة النساء للحافظ الكبير عمر بن شاهين المتوفى سنة 385 وهو سفر قيم من تراثنا الحديثي تتضمن أحاديث في فضائل ومناقب الزهراء وبضعة رسول اللَّه (ص) كإنفاقها في سبيل اللَّه وزهدها في الدنيا واحتفاظها بسرّ رسول اللَّه (ص) ونزول المائدة السماوية عليها وأنها سيدة نساء أهل الجنة وأنها أسرع الناس لحوقاً برسول اللَّه (ص) وأنها رفيقته في الجنة، وأن اللَّه حرّم النار على ذريتها، وأن زوجها سيد في الدنيا والآخرة لا يبغضه إلّا كل منافق، ومرور رسول اللَّه (ص) على باب بيتها وقوله: الصلاة، إنما يريد اللَّه ليذهب عنكم الرجس أهل البيت... وأنا حرب لمن حاربتم وسلم لمن سالمتم وأنها بضعة منه يؤذيه ما آذاها وكذلك يتضمّن ما ورد في زواجها وصداقها وقول رسول اللَّه (ص): لم آل أن زوجتك خير أهلي وأنها أحب إلى رسول اللَّه (ص) وأن علياً أعزّ منها وأن اللَّه أمر بتزويجها من السماء. وقد تكونت هذه الرسالة من مقدمة ونص وفهارس. تناولت المقدمة دراسة تفصيلية للمؤلف ومصادر الكتاب ووصف نسخته المخطوطة الوحيدة وطبعات الكتاب وتحقيقاته ثم ذكرت منهج التحقيق وضرورة تحقيقه من جديد. فقد قمت في تحقيق النص وتخريج الأحاديث المذكور، فيه من سائر المصادر ونقدها عند الحاجة وكذلك التعليق عليها وشرح ما فيها من الغموض والتعقيد أحياناً وفي الخاتمة وضعت فهارس متنوعة من الآيات والأحاديث والأعلام والأمكنة و... مصادر الكتاب. والحمد للَّه كما هو أهله، وبه قوّتي وثقتي، إليه الرغباء وبيده النعماء.

‫چكيده : آنچه در اين مجموعه آورده ايم گردآوري، ترجمه و تحقيق 35 آيه شريفه از كتاب امالي سيد مرتضي علم الهدي(ره) مي باشد كه« در ضمن تفسير اين آيات سي و پنجگانه، تفسير آيات مربوط بدان نيز، البته به صورت محدود، لحاظ شده است» و شامل تأويلات سيد مرتضي همراه با بيان آراء ونظريات تفسيري مفسران است. در اين رساله علاوه بر گردآوري وترجمه متن به مقايسه تفسيري آيات نيز دقت نظر شده است به طوري كه تمام موارد تفسيري امالي با تفسير مجمع البيان طبرسي، تبيان شيخ طوسي، نيز تفسير«منسوب به» نعماني، ونيز تفسير الميزان علامه طباطبائي در كنار هم گذاشته شده و نتايج بسيار لطيفي به دست آمده است. ناگفته نماند در پي مقايسه تفسيري كه بين آيات مورد بررسي در امالي با تفسير«منسوب به» نعماني انجام گرفته اين نتيجه به دست آمده كه هيچ تشابه در بيان آراء و نظريات تفسيري بين آيات مورد بحث در تفسير امالي وآيات مورد بررسي در تفسير«منسوب به» نعماني وجود ندارد ولذا به نظر اين جانب فرضيه«هر دو تفسيرـ نعماني و امالي ـ متعلق به سيد مرتضي است.» صحيح به نظر نمي رسد. اين مجموعه در برگيرنده مباحثي است كه از جمله آنها؛ شرح حال سيد مرتضي و سيري در ويژگيهاي كتابش، نوآوري هاي سيد مرتضي، روش تفسيري سيد مرتضي، ترجمه و تحقيق آيات تفسيري، سيد مرتضي در آينه مطبوعات«كه به بررسي مجموعه مجلات ومقالات كه به صورت اصلي يا ضمني به بحث پيرامون شخصيت سيد مرتضي و تأليفات او پرداخته است» و... مي باشد. اين نگاشته درصدد است تا ضمن ترجمه رسا و روان آن هم مبتني بر منابع شناخته شده دور از هر نوع إعمال نظر شخصي و يا غيره به ترجمه آن همّت گمارد. ساير موارد تحقيق در اين رساله عبارتند از: « استخراج منابع و مآخذ و استدراك مطالب، توضيح الفاط غامض و عبارات دشوار در متن و خصوصاً متن اشعار وفهرست تفصيلي مطالب و آيات استشهاد شده پژوهش، در پايان نيز ترجمه چكيده رساله به زبان انگليسي خواهد آمد.

‫در اين پاياننامه براساس دو نسخه خطى موجود در كتابخانه مركزى دانشگاه تهران و كتابخانه مجلس شوراى اسلامى از تفسير سوره اعلى متعلق به ابنسينا متن تفسير كه به زبان عربى است، بازنويسى و تصحيح شدهاست، سپس به فارسى برگردانده و آنگاه توضيحاتى بر آن افزوده شدهاست. موضوعات مورد بحث عبارتند از : محل نزول سوره، روش ابنسينا در تفسير اين سوره، اثبات خداوند، تقرير نبوت پيامبران و بيان امر معاد.

‫در اين پاياننامه به ترجمه و تحقيق بخشهاى 3 و 4 و 5 كتاب المصاحف ابن ابى داود سجستانى پرداخته شده و از اين موضوعات بحث شده است: مصحف عبدالله بن عباس، مصاحف تابعين، اختلاف خطوط مصاحف، كلماتى كه حجاج در مصحف عثمان تغيير داد، نوشتن مصاحف، شايستهترين افراد براى نوشتن مصاحب، خريد و فروش مصاحف، و سوزاندن مصاحف هنگام بىنياز شدن از آن.