جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بخشی از این کتاب که در این پایان نامه ترجمه و تحقیق شده، شامل دیدگاه های غزالی و قاضی و عیاض و زمخشری، ابن عطیه، طبرسی، ابن رشد، فخر رازی، سکاکس، ابن عربی، آمدی، طوسی، حازم قرطاجنی، بیضاوی، زملکانی، ابن تیمیه، خطیب قزوینی، ابن جزی کلبی، یحیی بن حمزه علوی، اصفهانی، ابن قیم جوزیه، ابن کثیر، شاطبی و زرکشی در زمینه یِ اعجاز قرآن کریم است.

در قرآن مواردی دیده می شود که آیه ای و یا قسمتی از آیه در جاهای جاهای دیگر و یا در سوره های دیگر قرآن، تکرار شده است و این تکرار مورد بحث علمای علوم قرآنی از زمان پیدایش علوم تفسیر تا به امروز قرار گرفته است و چون این موضوع مورد اختلاف علماء و مفسرین بوده است و کتابهایی چند در این فن به رشتة تحریر در آمده، این خود نشان دهندة اهمیت بحث است. برای موضوع پایان نامه ام، کتاب« اسرار التکرار فی القرآن» را انتخاب نموده و با مشورت استاد راهنما و استاد مشاور، شروع به کار کردم و دربارة معانی لغوی و اصطلاحی واژه هایی که در این فن به کار رفته است، بحث کردم و موارد ارتباط این موضوعات با یکدیگر را در صورت وجود، بررسی کردم. من این تحقیق را به سه بخش تقسیم کردم که در بخش اول کلیات را به شش فصل تقسیم کرده و پیرامون کلید واژه هایی چون، ذکر، مثل، تکرار، شبهه، ترادف وتصریف از نظر لغوی و اصطلاحی بحث کرده ام و در ارتباط با موضوع تکرار مواردی را در هر فصل توضیح داده ام. در بخش دوم نیز، مقدمه عبدالقادر عطا را ترجمه و تحقیق کردم و در بخش سوم ترجمه و تحقیق اصل«کتاب اسرار التکرار» آقای کرمانی را با توجه به تفاسیر شیعه و سنی مورد بررسی قرار داده ام و در آن، مواردی را که مؤلف اعتقاد به تکرار دارد، بیان کرده ام و یا در جاهایی که از نظر مفسرین با نظر مؤلف یکی است، نیز بیان شده است که نظرات موافق و به نظرات کرمانی توجه شده است که می فرماید اگر چه به ظاهر از نظر لغوی شاهد تکرار در برخی از قسمتها هستیم، ولی در واقع معنا و مفهوم دیگری را خداوند از آن اراده کرده است که به آن نیز در این تحقیق پرداخته شده است.

پژوهشی است در یکی از آثار جدید و جدی غربیان در حوزه تفاسیر شیعه. در این رساله ترجمه و نقد کتاب «قرآن کریم و تفاسیر متقدم شیعه امامیه» اثر مایر بار اَشِد ارایه شده و نقاط ضعف و قوت و نوآوری های آن ارایه می گردد. در این اثر به معرفی نسخ خطی، چاپی و سنگی موجود از قرآن کریم پرداخته شده و پیشینه تاریخی و دینی تفاسیر شیعه تا عصر غیبت کبری مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصول اول تا سوم نمایی کلی از تفاسیر امامیه پیش از آل بویه ارایه شده و ویژگیهای تفسیری تفاسیری مانند تفسیر فرات کوفی، قمی، عیاشی و نعمائی بررسی گردیده است و سپس دیدگاههای نویسنده کتاب فوق الذکر در مورد این تفاسیر نقد می گردد.

تحقیق مورد نظر ترجمه قسمتی از کتاب تفسیر مجمع البیان می باشد که در ابتدا به سوره مبارکه یس می پردازد. عدد آیات و فضیلت سوره و آیات را بیان می کند، قرائت و دلیل این سوره را شرح می دهد. از نظر لغت و اعراب این سوره را مورد بررسی قرار می دهد. شأن نزول آیات و معانی آن را ذکر می کند. سوال و جوابی در مورد آن مطرح می کند. در ادامه سوره یس داستان اهل انطاکیه را بیان می کند. در این ترجمه سوره یس را چند آیه چند آیه مورد بررسی قرار می دهد. مترجم برای تنظیم رساله خود از تفسیر مجمع البیان شیخ طبرسی که از بابت لغت، دلیل، نزول، تفسیر، اعراب و معنا داری اصلوب خاصی دارد، استفاده کرده است. تحقیق حاضر حاصل تلاشی کتابخانه ای می باشد.

بخش ترجمه و تحقیق شده شامل این موضوعات است: پیدایش تفسیر مذهبی، اختلاف قرائات، اثر خط در ایجاد اختلاف قرائات، نبودن نقطه، اختلاف در اعراب، زیادت تفسیری قرائت عبدالله بن مسعود و ابی بن کعب، مصاحف آن دو، تناقض در قرائت ها، عوامل پیدایش قرائات شاذ.

پایان نامه حاضر، ترجمه و تحقیق بخش پایانی از کتاب«دره التنزیل و غره التأویل» اثر خطیب اسکافی است که از سوره«لقمان» آغاز شده و به سوره«ناس» پایان پذیرفته است. موضوع اصلی این کتاب، آیات متشابه لفظی است و نویسنده کتاب با مقایسه آیات متشابه و بهره گرفتن از علوم ادبی، علوم قرآنی و تفسیر، به دنبال آن است که ادعای غرض ورزان، مبنی بر تکرار بی فایده در قرآن را رد کند و به اثبات این حقیقت بپردازد که اگر آیه ای، دو یا چند بارتکرار شده است معنا و تعبیر آن متفاوت است. نگارنده در این پژوهش، افزون بر ترجمه، دیدگاههای خطیب اسکافی را با کتاب اسرار التکرار کرمانی و ملاک التأویل ابن زبیر غرناطی و برخی تفاسیر و کتابهای نگاشته شده در این موضوع، مقایسه و تطبیق کرده است.

کتاب فکرة اعجاز القرآن نوشته نعیم الحمصی کتابی است که اندیشه اعجاز را در آثار متفکران از آغازتا قرن حاضر نشان می دهد. مؤلف در این ارزیابی تنها به آثار مستقل نپرداخته است بلکه چگونگی ترسیم وعرضه اعجاز را در آثار محققان و مفسران و قرآن پژوهان پیگیری کرده و ارائه داده است. این پایان نامه ترجمه و تحقیق بخشی از کتاب یعنی از آغاز تا حدودقرن ششم هجری است. مطالب این بخش عبارت است از: واژه عجز و معجزه از نظر لغوی و اصطلاحی،تاریخچه استعمال این کلمه، جدال فکری کلامی بین قرآن و عرب، تأثیر قرآن در روح شنوندگان، تحدی قرآن با اعراب، ابعاد تحدی، مدعیان معارضه با قرآن،نظر مؤلف در زمینه اعجاز، بحث اعجاز در قرن دوم،سوم، چهارم، پنجم و آراءمنکرین اعجاز و معتقدان به آن.

رساله حاضر که به ترجمه و تحقیق بخشهایی از کتاب مذاهب التفسیر الاسلامی گلدزیهر با ترجمه دکتر عبدالحلیم النجار پرداخته است، مشتمل بر سه بخش است:بخش اول و دوم به ترجمه التفسیر بالماثور (ص 120 -‎73) و التفسیر فی ضو الفرق الدینیه (ص 313 - ‎286) اختصاص یافته که مجموعا دارای ده فصل است و مباحث آنها به ترتیب عبارتند از: بخش اول: با عنوان تفسیر به ماثور که دارای سه فصل می باشد؛ فصل اول: تفسیرد در صدر اسلام و مباحی که در آن مطرح می شود عبارتند از: نهی از تفسیر قرآن، اسراییلیات در تفسیر قرآن، اسراییلیات در تفاسیر مقاتل، تفسیر به رای، جایگاه روایت در علم و بررسی آن و تفسیر به ماثور.فصل دوم: ابن عباس و تفسیر او که مباحث منزلت ابن عباس، اسراییلیات و شعر در تفسیر او، جایگاه علمی ابن عباس، راویان احادیث او، تالیفاتش، موثق ترین راوی احادیث او، نقل روایات متضاد از او و ذو وجوه بودن قرآن، در این فصل گنجانیده شده است. فصل سوم: طبری که: الف: به آثار و دیدگاههای تفسیری طبری تحت عنوان قرا ات، شیوه تفسیری او، اسراییلیات، اجتناب از بحث درباره موضوعات کم فایده و استعمال لغت عربی در تفسیر او، ب: دیدگاههای کلامی طبری و تحت عنوان جبر و اختیار، علم و رویت خدا و صفات خدا، پرداخته شده است. بخش دوم: با عنوان تفسیر در پرتو فرق دینی که دارای هفت فصل می باشد:فصل چهارم: قرآن و اشاره آن به حوادث آینده که مباحث مبانی فکری مذهبی شیعه، اشاره قرآن به تحقق حوادث آینده، جایگاه امویان از دیدگاه مسلمین، تفسیر شجره ملعونه، در این فصل آمده است. فصل پنجم: منزلت (علی) ع در نزد اهل سنت که مباحث منزل علی ع در نزد اهل سنت، احتجاج به حقوق سیاسی علویان با توجه به آیه ذی القربی، اعتقاد شیعه در مورد علی ع، در آن آمده است. فصل ششم: شیعه و قرآن عثمانی که در مورد تردید شیعه در مورد نص قرآن عثمانی، محذوفات قرآن عثمانی در اعتقاد شیعه، احتراق قرآن شیعه در بغداد، می باشد. فصل هفتم: سرگذشت دیگر مصاحف که در مورد جمع و ترتیب قرآن توسط حضرت علی ع، ترتیب مصحف، عقبه بن عامر، سرنوشت مصاحف عثمانی و علی ع، دیدگاه عموم شیعیان در مورد مصحف عثمانی کاملترین مصحف در نزد شیعه و... می باشد. فصل هشتم: مصادر و منابع تفسیری شیعه که در مورد مصادر و منابع روایی شیعه و معتبرترین سلسله روات از دیدگاه شیعه می باشد. فصل نهم: قرات و تحریف قرآن که در مورد مباحث شیعه آیاتی را مخالف رسم الخط موجود در قرآن قرائت می کند و تغییرات شیعه در قرآن برای تایید مذهب خود، در آن آمده است. فصل دهم: دیدگاههای شیعه در مورد ترمیم و تفسیر قرآن که مطالب مورد نظر شیعه در مورد گسیختگی متن قرآن عثمانی، انطباق صفات مذمومه برخلفای غاصب و... در آن مطرح میگردد. بخش سوم: به نقد و بررسی نظرات گلدزیهر اختصاص یافته است که شامل نه فصل بدین عناوین می باشد: تفسیر به رای، اسراییلیات، ابن عباس، هدایت، تحریف قرآن، ترتیب سور و آیات، مصاحف، قرات، تاویل و تطبیق؛ که در ابتدای هر فصل، مباحثی با توجه به عناوین هر فصل گنجانیده شده و در پایان به طرح شبهات و پاسخ به آنها، پرداخته شده است. بعد از بخش سوم، مطلبی تحت عنوان پاسخ یک سوال، عرضه شده است که در آنجا به سوالی که در بخش اهداف تحقیق - در مقدمه - مطرح شده، پاسخ داده شده است؛ در پایان به ترتیب شرح اعلام، فهرست آیات، روایات، اعلام و کتابنامه آمده است./

در این پایان نامه فنون مختلف علوم قرآنی از تفسیرمجمع البیان، اثر طبرسی استخراج و عرضه شده است.این فنون عبارت است از: تعداد آیات قرآن و فایده شناختن آنها، اسامی قراء مشهور در بلاد مختلف و روات آنها، تفسیر، تأویل و معنی، نامهای قرآن و معانی هریک، بعضی از روایات مشهور در باب فضیلت قرآن واهل آن و استحباب تحسین صوت در قرائت قرآن.

پایان نامه حاضر به ترجمه ونقد کتاب شبهات حول القرآن و تفنیده اثر دکتر غازی عنایت اختصاص دارد. هدف از تحقیق، آشنایی با دیدگاههای نویسنده ونقد دیدگاههای وی در پاسخ به شبهات درباره قرآن می باشد. در این بررسی ضمن ترجمه شش باب اول، کتاب مورد گفتگو از حیث شکلی و محتوای بررسی شده است و ضمن تکمیل پاسخهای نویسنده در موضوع جمع و نگارش قرآن و آیات مکی و مدنی، دیدگاههای وی درباره شیعه و موضوع نزول قرآن بر هفت حرف نقد شده است. بررسی نشان می دهد: دسته بندی موضوعی و مناسب شبهات، توجه به شبهات نوظهور در کناب شبهات قدیمی و تنوع پاسخها از نقاط قوتاین اثر است و گزارش نکردن شبهه از منابع دسته اول در بیشتر موارد، پاسخگویی صرفا با روش درون دینی و نپرداختن به پاسخها با نگاه برون دینی و عدم ریشه یابی علل وقوع شبهات از کاستی های آن است. در پایان تأکید شده است: برای پاسخ به شبهات نیازمند نگاهی فرافرقه ای و آگاهی از سایر مکاتب می باشیم./