جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

"شوپنهاور" ژرف ترین و بی رحم ترین بدبین فلسفه ی غرب، سرود شوربختی های هستی آدمی را با اندوهی سر داد که اندک چیزی از تغزل کم داشت؛ و با این همه، خود از زیبایی های موسیقی و هنر به وجد می آمد. ولی چگونه چنین حزن انگیزی و چنان شور و خلجان والایی در یک انسان و یک ذهن یک جا گرد آمد؟ تنها با تطبیق این دو سویه ی اندیشه ی شوپنهاور است که به راستی می توانیم امیدوار باشیم که ناسازه وارترین و چه بسا کژروترین همه ی اندیشه وران تاریخ تفکر را دریابیم. تنها از رهگذر تأمل در اندیشه های شوپنهاور در باب زیبایی است که می توانیم نگرش او به حقیقت را درک کنیم.

فلسفه باید از همه چیز بگوید و باید این کار را بنابر نظام همه‌گانی شرط‌ها انجام دهد. و آن‌گاه، البته پرسش اجتناب‌ناپذیر تعهد سیاسی فیلسوف امروز مطرح می‌شود. می‌پندارم با وجود همه‌ی این‌ها و با این دیدگاه، ما به شخصیت فیلسوف متعهد برمی‌گردیم، از آن رو که چاره‌‌ی دیگری نداریم. فلسفه‌ی دانشگاهی مطلق به هیچ دردی نمی‌خورد. استاد قدیمی من سارتر می‌گوید: «ما لایق نیاکان‌مان نیستیم». و وقتی از او می‌پرسم: «اما نیاکان راستین ما چه کسانی اند؟»، پاسخ می‌دهد: «روسو، ولتر، و فیلسوف‌های انقلاب فرانسه». باور دارم که حق با اوست: امروز فلسفه باید از نو گونه‌ای از پایگاه را استوار کند، یعنی فلسفه از یک سو، نظری، مفهومی، مختص به حقیقت‌ها، و تحت شرط‌ها‌ست، و از سوی دیگر، چون به‌دقت فلسفه همه‌ی این‌هاست، باید در شخصیت متعهد و رادیکالی شکل گیرد که در برابر جهان معاصر با شخصیت سلطه‌گرش می‌ایستد.

کتاب پیش رو در سال 2018 در آلمان به انتشار رسیده است. در این کتاب سعی شده به زبانی ساده و قابل فهم، تأملات شوپنهاور برای علاقه مندان به فلسفه معرفی و همچنین تأثیرات این اندیشمند بزرگ در زمینه های مختلف نشان داده شود. از آرتور شوپنهاور فیلسوف و نویسنده برجسته آلمانی به دلیل برخورداری از یک جهان بینی بدبینانه اغلب به عنوان فیلسوفی انسان ستیز یاد می شود. فیلسوفی که اندیشه هایش هرگز مورد توجه محیط های آکادمیک و دانشگاهی قرار نگرفت. شوپنهاور فلسفه ایده آلیسم ذهنیت گرای مختص به خود را بیشتر با تأثیرپذیری از افلاطون و کانت گسترش داد و موضوعاتی نظیر اراده گرایی متافیزیکی و اخلاق ترحم را در کانون توجهات خود قرار داد. شوپنهاور فلسفه هگل را هرگز نپذیرفت و در آثار خود به مجادله قلمی با وی، شلینگ، فیشته و اشلایرماخر و به طور کلی با ایده آلیسم آلمانی پرداخت. علاوه بر این وی از پیروان آیین بودایی بود، واقعیتی که به طور واضحی در آثار وی منعکس شده است. زندگی از نظر شوپنهاور همان درد و رنج است و هنر برای گریختن از این فلاکت، هر چند به صورت موقتی، بهترین تدبیر محسوب می شود. از این درد و رنج، فلسفه اخلاقی نشأت می گیرد که انسان ها را در مقابل بکدیگر و حتی در مقابل حیوانات مکلف به ترحم می نماید. خروج قطعی از این فرآیند مصیب بار تنها با چشم پوشی کامل از همه تمایلات و درخواست ها و همچنین انکار اراده معطوف به زندگی، امکان پذیر می شود.

بخش عمده فلسفه فرانسه در قرن بیستم را میتوان تلاش برای کسب آزادی دانست. محرک این تلاش جایگاه انسان در جهان به عنوان یک فرد و یک موجود اجتماعی است. این تلاشی منحصر به فرد بود زیرا در بستری آشفته و در شرایطی شکل گرفت که تحولات علمی و فنی هم به سعادت بشر کمک و هم آن را تهدید می کردند. مطالعه حاضر بر خلاف اکثر بررسی ها در عصر ما پیوستگی میان لایه های گوناگون اندیشه فلسفی فرانسه در قرن بیستم را که تاکنون نادیده گرفته شده است برجسته میکند و نیز ناپیوستگی میان آنها را به یاد ما می آورد. امید است که با شرح منسجم تر وضعیت این دوره پرنشاط فکری، درک بهتری از فلاسفه مدرن فرانسه به دست داده شود. اغلب چنین است که در نگارش تاریخ مفصل اندیشه های فلسفی، تحلیل گسترده استدلالها فدای کلی گویی میشود به گونه ای که خواننده از فهم تفاوت های موجود در استدلالهای مطرح شده در نظریه های فلسفی عاجز میماند با توجه به این سابقه در این کتاب اندیشه های فلسفی فرانسه در قرن بیستم با دیدی انتقادی و به صح منسجم با هدف دستیابی به نوعی توازن به شیوه ای متفاوت ارائه میشود. این یک راهنمای کامل و متعادل برای تفکر فلسفی مدرن فرانسوی است که گزارش‌های روشن و معتبری از فیلسوفان مشهور ارائه می‌کند و در عین حال چهره‌های کمتر شناخته شده را نیز برجسته می‌کند. نویسنده رابرت ویکس، آثار اصلی هر فیلسوف را معرفی می‌کند و تأثیر آن‌ها را بر همتایان خود و جهان گسترده‌تر توضیح می‌دهد. این کتاب راهنما که جنبش‌های عمده‌ای مانند اگزیستانسیالیسم، سوررئالیسم، ساختارگرایی و پست مدرنیسم را پوشش می‌دهد، منبع مفیدی برای فرانکوفیل‌ها، دانشجویان فلسفه و همه علاقه‌مندان به چشم‌انداز فکری قرن بیستم و بیست و یکم فرانسه است. این کتاب شامل پوشش مفصلی از فیلسوفانی مانند هانری برگسون، بووار، سارته، کامو، بارت، دریدا، فوکو، دلوز و لوی استروس و دیگران است.

مارکوس ویکس در کتاب فلسفه در چند دقیقه، مفهوم‌های کلیدی دنیای فلسفه را به زبان ساده برای مخاطبان توضیح می‌دهد. این کتاب به شاخه‌های مختلف فلسفه، فلسفه در عصر باستان و عصر حاضر، فلسفه کاربردی، رابطه بین فلسفه، مسیحیت، اسلام و دوران رنسانس، فلسفه غربی و شرقی و مکاتب مختلف فلسفی می‌پردازد. این اثر مطالب مختلفی دارد که از ظهور فلسفه در یونان باستان تا حال و روز امروز فلسفه را پوشش می‌دهند و سفری به دل تاریخ فلسفه، آشنایی با انواع طرز تفکرها، اندیشمندان و فیلسوفان بزرگ و ... است.

"جهان و تأملات فیلسوف" شامل ۱۵ مقاله از آرتور شوپنهاور در مورد مسائل مختلف است. در "جهان و تأملات فیلسوف" بسیاری از دغدغه هایی که افراد به طور روزانه با آن ها روبرو می شوند مورد بررسی و توجه قرار گرفته اند. بخش ها و فصول این کتاب عبارتند از: • دفتر اول 1. در باب اثبات اراده ی حیات 2. متافیزیک عشق 3. در باب زنان 4. در باب عبث بودن وجود 5. در باب آلام جهان 6. در باب خودکشی 7. گفتگویی در باب جاودانگی 8. راه رستگاری • دفتر دوم 1. در باب نویسندگی و سبک 2. در باب مطالعه و کتب 3. در باب خودشناسی 4. در باب اهل فضل 5. چهره شناسی 6. در باب نبوغ 7. ملاحظات روانشناختی در ابتدای کتاب جمله ای از شوپنهاور آمده است با این مضمون: "زندگی پرسش دشواری است، من ترجیح می دهم آن را صرف تأمل بر خودش کنم." محتوای کتاب پیرامون همین جمله ارائه شده است. شوپنهاور جهانی مملو از رنج را به تصویر می کشد و این تصویر را با چنان نثری ارائه می کند که او را تا مقام یکی از بزرگترین نثرنویسان آلمان ارتقا می دهد. نثرش خوش آهنگ و ساده و مفهومی است و بسیاری از عباراتش به قدری نغز و دل انگیز و عمیق است که می توان آن ها را بارها خواند و لذت برد و حتی به خاطر سپرد. بی پرده و به صراحت سخن می گوید و از متلک پرانی و تمسخر و بعضا حتی فحاشی نیز ابایی ندارد. نیچه در مورد او می گوید: «مطلقا تنها بود و کمترین دوستی نداشت و فاصله ی میان یک و هیچ لایتناهی است. هیچ چیز متفکرین آلمان را به اندازه عدم شباهتی که میان شوپنهاور و آنان بود رنج نداد. این کتاب یکی از بهترین کتاب هایی است که نظرات شوپنهاور رو در مسایل مختلف مورد بررسی قرار میده ، قسمت اول شوپنهاور جهان رو و عشق و زن رو توصیف میکنه ، جملاتی بسیار زیبا مانند : زمان حال چیست ؟ آن دمی که میگذرد و دمی دیگر نیست ما یکسره در بین گذشته و آینده زندگی میکنیم . خواندن این کتاب دیدی وسیع نسبت به وضعیت انسان در جهان می دهد.

معرفی کتاب پدیدارشناسی روح پدیدارشناسیِ روح دانشِ پدیدارشونده را عرضه می‌کند و می‌بایست جایگزینِ تبیین‌های روان‌شناسانه یا همچنین مباحث انتزاعی‌تر درباره‌ی بنیان‌گذاریِ دانش شود. این اثر تمهید برای علم را از نظرگاهي موردِ ملاحظه قرار می‌دهد که به‌وسیله‌ی آنْ این تمهیدْ نوعی فلسفه‌ی تازه، جالبِ توجه و نخستین علمِ فلسفه است.

مقالاتی که در این جلد جدید گردآوری شده‌اند، آیزایا برلین را واضح‌ترین و در دسترس‌ترین متفکر معاصر نشان می‌دهند. این قطعات کوتاه تر و مقدماتی تر، نقطه شروع کاملی را برای خواننده تازه کار او فراهم می کند. کسانی که قبلا با نوشته های او آشنا هستند نیز میتواندد از این کتاب به خوبی بهره ببرند. موضوع پیوند دهنده این مقالات، مانند جلدهای قبلی، نقش حیاتی اجتماعی و سیاسی - گذشته، حال و آینده - ایده ها و مولدین آنهاست. طیف گسترده ای از موضوعات ارائه شده است - از فلسفه گرفته تا آموزش، از روسیه تا اسرائیل، از مارکسیسم تا رمانتیسم - به طوری که حقیقت هشدار هاینه در یک جبهه گسترده نشان داده می شود. این هشداری است که برلین اغلب به آن اشاره می‌کند، و پاسخی به کسانی می‌دهد که هر از گاهی می‌پرسند چرا تاریخ فکری اهمیت دارد. از جمله آثار «مسیر فکری من»، آخرین مقاله برلین، بررسی زندگی‌نامه‌ای گذشته‌نگر از مشغله‌های اصلی اوست. و «بردگی و رهایی یهود»، بیانیه کلاسیک دیدگاه‌های صهیونیستی او که مدت‌ها در دسترس نبود. موضوعات دیگر او عبارتند از: روشنگری، جیامباتیستا ویکو، ویساریون بلینسکی، الکساندر هرزن، جی. پلخانف، روشنفکران روسیه، ایده آزادی، رئالیسم سیاسی، ناسیونالیسم و تاریخ گرایی. این کتاب طیف کاملی از تخصص بسیار گسترده او را به نمایش می گذارد و فردیت چشمگیر و بسیار جذاب و همچنین قدرت ایده های او را نشان می دهد.