جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تا کنون کمتر کسی به جریان‌های فکری سیاسی موجود در حوزه علمیه قم پرداخته است. به همین منظور و برای آگاهی از طیف‌بندی‌های موجود در حوزه علمیه قم به سراغ دکتر عبدالوهاب فراتی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی رفتیم تا با ایشان در این باب گفت‌وگو کنیم. این نوشتار، ماحصل گفت‌وگوی دو ساعته ما با دکتر فراتی است.

کامیار صداقت ثمر حسینی در گفتگو با خبرنگار «نسیم»، اظهار داشت: امام خمینی(ره) معتقد است که بحارالانوار خزانۀ همه اخباری است که به پیشوایانِ اسلام نسبت داده‌شده است./ نگارش این اثر سی ‌و پنج سال طول کشیده است./ کامیار صداقت ثمرحسینی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در گفتگو با «نسیم» ضمن معرفی علامه مجلسی و آثار مکتوب وی به بیان وجوه تمایز مجموعه بحارالانوار پرداخت. آنچه از نظر میگذرانید، مشروح این گفتگو است.

عضو هیأت علمی دانشگاه قم در گفتگو با «نسیم»، با اشاره به هنر علامه مجلسی در انجام کار علمی گروهی، گفت: علامه از اولین افراد حوزه بود که در عرصه کار علمی جمعی با موفقیت وارد شد/ مجلسی نوکر صفویه نبود./ برای بررسی بیشتر پیرامون مسائلی که درباره شخصیت علامه مجلسی و آثار ارزشمندش مطرح می‌شود به سراغ عبدالحسین طالعی، عضو هیأت علمی دانشگاه قم رفته و به بررسی برخی جنبه های مجموعه بی‌نظیر بحارالانوار اثر مرحوم مجلسی پرداختیم. آنچه از نظر می‌گذرانید مشروح این گفتگو است.

زندگی و اندیشه و مرگ دکتر علی شریعتی یکی از بحث‌انگیزترین موضوعات تاریخ اندیشه سیاست ایران معاصر بوده که درباره یک شخص مطرح شده است. شریعتی در روزگاری شلوغ‌ترین سخنرانی‌ها را داشت و مدتی پس از انقلاب، اندیشه او با امواج جهانی لیبرالیسم و اقتصاد بازار به‌محاق رفت و امروز با طرح جدی‌تر بحران عدالت، این سوال مطرح است که آیا تیپ شریعتی بازتولید خواهد شد؟ این مسأله را در گفت‌وگو با دکتر سیدجواد میری، عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در میان گذاشتم. مصاحبه با او در شرایطی انجام شد که کنار دستش در کتابخانه اتاقش، 36 جلد مجموعه آثار دکترشریعتی قرار داشت و او با تأکید بر «متن» آثار شریعتی گاه‌وبی‌گاه کتابی را از قفسه درمی‌آورد و برای من می‌خواند.

-به گمان من پرسمانی که در اینجا مطرح می‌کنید بسیار پیچیده‌تر از آن است که در قالب سئوال شما آمده است. این سئوال شاید بیشتر از باوری عمومی به سقوط اخلاقی و اجتماعی و فرهنگی جوامع انسانی در جهان به طور عام و این سقوط در کشور خود ما به طور خاص ریشه گرفته شده باشد و خبر از ریشه‌ها و التهابی بدهد که حاصل نومیدی از بسته شدن چشم‌اندازها به سوی آینده‌هایی باشد که بسیاری گمان می‌کردند برای بشر قطعی و بی چون و چراست اما یک به یک در حال تیرگی و از میان رفتن هستند. بسیاری از افراد با نگاه به وضعیت جهانی که در آن به سر می بریم معتقدند که ارزش های اخلاقی رو به سقوط کامل هستند و امیدی نیز به ترمیم آن‌ها نیست. آدم‌هایی با باور به این ارزش ها هر روز کمتر می شوند و برعکس اراذل و اوباش در همه جا در حال قدرت گرفتن و به خصوص نشستن در راس قدرت‌های بزرگ هستند. آمریکا کشوری که زمانی ادعای برترین دموکراسی‌ها در جهان را می‌کرد امروز به وسیله فردی نیمه‌-دیوانه، خودشیفته و ابله اداره می شود و اروپا که روزی مهد تمدن و فرهنگ بود امروز هر چه بیشتر به احزاب و گرایش‌هایی میدان داده است که وجه مشترکشان در نژادپرستی ، نفرت از بیگانگان، خودخواهی و تجمل و خودنمایی است. در کشور خود ما نیز ظاهرا خودنمایان و نوکیسگان، عامه‌گرایان و بی ادبان و تندروها گوی سبقت را از همه برده‌اند و وقاحت و بی ادبی و نادانی و بی‌شعوری، در کنار تمایل به مصرف و ثروت هر چه بیشتر و بی‌غمی و بی‌تفاوتی نسبت به سرنوشت دیگران و کوته بینی در همه زمینه‌ها به نظر بیشترین صفاتی است که در اطراف خود می‌بینیم. اما من معتقدم که این یکی از لایه‌ها و سطوح متعدد و بسیار پیچاپیچی است که در واقعیت جهانی و موقعیت پهنه ما وجود دارد. بنابراین در پاسخ به سئوال نخست‌تان مایلم تاکید کنم که اگر واقعا خواسته باشیم که از این گونه گفتگو‌ها حاصلی بیرون بیاید باید از سطح به عمق برویم و باورهای رایج و عامیانه را به کنار بگذاریم و با فرض قرار دادن نسبی‌گرایی در همه اندیشه ها و استدلال‌هایمان تلاش کنیم به نزدیکترین تحلیل‌ها برای دستیبابی به وضعیتی بهتر که همواره ممکن است برسیم.