جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کنفوسیوس فیلسوف، نظریه‌پرداز سیاسی و معلم چینی است که در چین باستان زندگی می‌کرد. وی در ۵۵۱ پیش از میلاد در ایالت کوچک لو که امروزه بخشی از استان جدید شاندونگ است متولد شد و در ۴۷۹ پیش از میلاد در گذشت. والدینش، که در زمان کودکی او زندگی را بدرود گفتند، او را کونگ-چیو (به معنی تپه) نامیدند. کنفوسیوس از کلمهٔ کونگ فوز، به معنای «استاد بزرگ، کونگ» گرفته شده‌است. آموزه‌های کنفوسیوس اجتماعی بودند نه مذهبی. او هرگز ادعا نکرد از جانب خدا آمده‌است یا در حقیقت در انحصار اوست. از خود هیچ اثر مکتوبی به جای نگذاشت اما پس از مرگش برخی از شاگردانش گفته‌های او را در کتابی به نام منتخبات کنفوسیوس منتشر کردند. کنفوسیوس از همهٔ فلاسفهٔ چین در دنیا نام‌آورتر است. عمده‌ترین کار کنفوسیوس این بود که هر آنچه که از فرزانگان کهن برگزیده بود، گرد آورد و بر مبنای این میراث یک نظام جامع فلسفی بنیاد نهاد. این فلسفه در طی بیست و پنج قرنی که چراغ راه ملت چین بوده‌است توانسته عادات و تفکر ملت چین را شکل ببخشد. جامعهٔ مورد نظر او در واقع خانواده‌ای بزرگ است که بر ساختاری سلسله مراتبی، مشتمل بر روابط پنجگانهٔ فرمانروا و فرمانبردار، پدر با فرزند، شوهر با زن، برادر بزرگتر با برادر کوچکتر و دوست با دوست مبتنی است. در این جامعه انسان‌ها به یکدیگر احترام می‌گذارند و نسبت به همدیگر عشق می‌ورزند. از نظر کنفوسیوس، در یک حکومت نیک باید سه هدف اساسی مد نظر باشد: مواد غذایی باید به فراوانی فراهم شود؛ سپاه باید منظم و درستکار باشد و اعتماد مردم به حکومت باید کامل باشد. اندیشه کنفوسیوس اندیشه‌ای انسان محور است. وی اولین گام برای شناخت و کشف اصول و مبانی سیاست را شناخت و تحلیل انسان می‌داند و هدف وی رستگاری انسان است و معتقد است که همه چیز تا زمانی وجود دارد که با انسان هماهنگی داشته باشد و انسان ذاتا و فطرتا دارای سرشت پاکی است که در معرض فساد و انحراف قرار می‌گیرد و جوهر وجودی انسان ریشه در تاریخ دارد؛ بنابراین این تاریخ است که مشخص کننده اصل و بدل انسان می‌باشد؛ لذا بنابر باورهای وی بایستی تاریخ را خوب شناخت تا عوامل فساد را کشف نمود. منتخبات (مکالمات) کنفوسیوس و منسیوس ، چهار اثری‌اند که حدود قرن یازدهم میلادی در زمان سلسه سانگ مجموعه‌ای را تشکیل دادند و چهار کتاب خوانده شدند.

ترجمه ماشینی: دیوید مناشری تاریخچه نظام آموزشی ایران را از عزیمت دو دانشجوی ایرانی اول به اروپا در سال 1811، تا تأسیس دانشگاه تهران در سال 1935، تا تغییر سیاست‌های آموزشی در زمان آیت‌الله خمینی دنبال می‌کند. مناشری با انجام این کار، تاریخ سیاسی و اجتماعی گسترده تر مبارزه برای کنترل آموزش بین علما، یا نخبگان مذهبی، و دولت را شرح می دهد.

ابتدا در کتاب مباحثی در خصوص پدیده‌ی "روشنگری" مطرح می‌شود و برای مثال، گفته شده است: "سده‌ی هجدهم را دوره‌ی بیداری یا روشنگری یا تنویر افکار نام داده‌اند، به سبب آن که نقش فعالیت‌های عقلانی در آن برتر می‌نمود... سه دسته از مفهوم‌های کلیدی یعنی خرد، طبیعت و پیشرفت درون‌مایه‌ی اصلی جهان‌بینی روشنگری را شکل می‌دهند.. بیش‌تر جهان‌بینی‌های زمان معاصر با نگرش مختلف مادی ـ پوزیتویسم، ماتریالیسم (به خصوص مارکسیسم)، خردگرایی، انسان‌گرایی، "فرهنگ اخلاقی" و... ـ که کلیسا را رد می‌کنند، سرچشمه و اندیشه‌ی خود را از روشنگری می‌یابند". اما بخش اصلی کتاب، رساله‌ای است از لوسین گلدمی (فیلسوف و استاد دانشگاه سوربن، 1913-1970) که با عنوان "روشنگری مسیحی و مسیحیت به چاپ رسیده است. بخش نخست این اثر بررسی جنبه‌های فکری، اجتماعی، فلسفی و فرهنگی جنبش روشنگری و به طور کلی ارزیابی ساخت‌های گوناگون این پدیده است. در بخش دوم کتاب، موضوع روشنگری و باور مسیحی به بحث کشیده شده است. نویسنده برای نمونه در این بخش تصریح می‌کند: "انسان عصر روشنگری درباره‌ی خدای کلیسا بر مبنای مقولات عام ذهن خود یعنی برابری، آزادی و نکوداشت اخلاقی درباره‌ی حق‌های بنیادی انسان، داوری می‌کند. این خدا قدرتی انگاشته می‌شود که تنها به عده‌ی اندکی از جان‌های برگزیده، حق برخورداری از لطف یزدانی می‌بخشد و افراد دیگر را به نفرین ابدی حوالت می‌دهد؛ این خدای کلیسا به همه کار توانا است، اما جهانی را آفریده که در آن همه‌ی انسان‌ها نمی‌توانند شاد و با فضیلت باشند؛ خدایی که (از دیدگاه اگوستین) برای بیش‌تر انسان‌ها حق پرهیز از گناه را روا نداشته است؛ این خدا که نهاد محبت تصور می‌شود، خود از بخشیدن گناهان میلیون‌ها افراد خودداری می‌ورزد. طبیعی است که خدای کلیساگونه‌ای سلطان ستمگر به نظر می‌آمد که تنها می‌توانست خرافه بیافریند؛ در واقع خدای کلیسا نمی‌توانست با خدای واقعی دین روشنگر و ناسوتی طبیعی هیچ وجه مشترکی داشته باشد". عنوان مبحث بعدی "روشنگری و مسائل جامعه‌ی نو" است.

جلد هشتم از مجموعه «سازندگان جهان ايراني – اسلامي» درباره مجموعه‌اي در حدود ۵۰ رساله است که به قلم گروهي مخفي از متفکران شيعه در قرن چهارم ه. ق ملقب به «اخوان‌الصفا» نوشته شده است. اين رسائل دانشنامه‌اي در علوم فلسفي محسوب مي‌شود و نظام فکري منسجمي ارائه مي‌دهد که تعقل بشري را با الهام و شهود نبوي در مي‌آميزد.

پژوهش درباره نخستین اندیشه‌های علمی در زمینه علوم طبیعی همواره از موضوعات مورد علاقه تاریخ‌نگاران علم بوده است. در این میان موضوعاتی همچون عناصر اساسی جهان طبیعت و چگونگی شکل یافتن اشیای طبیعی از این عناصر از مباحث پردامنه در تاریخ علم دوران باستان به شمار می‌رود. این کتاب نگارشی در همین راستاست که کوشش كرده شاخصه‌های اصلی نظریه «آنمیسم» یا «ذره‌گرایی» را در دوران باستان با تکیه بر گزارش‌های جالینوس بازخوانی نموده و به طور تفصیلی نحوه انتقال آموزه های «ذره‌گرایانه» به دانش دوره اسلامی را مورد بررسی قرار دهد.