جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

كتاب «الامر بین الامرین» که مرکز دارالرساله آن را چاپ نموده است به زبانی عربی راجع به دیدگاه اهل بیت، راجع به مسئله اختیار انسان و نظر امر بین الامرین می پردازد. امر بین الامرین، اصطلاحی کلامی و از عقاید خاص امامیه در مسئله جبر و اختیار انسان می باشد. این آموزه در مقابل دو نظریه جبر و تفویض است و اشاره دارد که در افعال اختیاری انسان، هم اراده خدا و هم اراده انسان دخالت دارد. مسئله جبر و اختیار در طول تاریخ مسئله ‌ای همگانی و در ادیان و مذاهب مختلف مطرح بوده است؛ این مسئله افزون بر جنبه نظری، جنبه عملی هم دارد و با مسائلی چون عدل الهی و آزادی اجتماعی در ارتباط است. الامر بین الامرین را نخستین بار امیر مؤمنان مطرح کرد. فردی درباره معنای قدر پرسید، امام (ع) از او خواست تا وارد این مسئله پیچیده نشود؛ ولی او بر درخواستش اصرار کرد. امام فرمود: اکنون که از درخواست خود صرف ‌نظر نمی‌ کنی، بدان که در باب قدر، نه جبر در کار است و نه تفویض؛ بلکه امری میان دو امر است. بنابر نظریه جبر، اراده انسان در افعال او دخالت ندارد و کارهای او محتوم و بیرون از اختیار اوست و بنابر نظریه تفویض، اراده انسان در افعالش از هر جهت مؤثر است و قدرت خداوند هیچ تأثیری در آنها ندارد؛ بلکه خداوند فقط انسان و قدرت او را به وجود آورده است. «امر بین الأمرین» این دو نظریه را باطل می‌ شمارد و در کارهای اختیاری انسان، هم اراده خدا و هم اراده انسان را مؤثر می ‌شمرد و این دو اراده را در طول هم می ‌داند؛ این همان حقیقت اختیار انسان در کارها است.

کتاب حاضر ترجمه الخصال شیخ صدوق اثر مدرس گیلانی است. در این اثر شیخ روایات راجع به آداب، محاسن و فضائل پسندیده و خصال نکوهیده و ناپسند را از خاندان عصمت علیه‌ السلام جمع آوری نموده است. کتاب، ترجمه ‏ای از احادیث وسایل الشیعه درباره خودسازی و جهاد با نفس است که همراه متن اعراب‏ گذاری شده احادیث آمده است. در این روایات مجموعه ‏ای از سخنان و مواعظ امامان معصوم در ضرورت اصلاح رذایل اخلاقی و ترک گناه و نحوه درمان بیماری‏ های روحی و رذیلت ‏ها ارائه شده است. اخلاق و جهاد با نفس در دو بخش قابل بررسی است یکی نحوه زدودن بدی و زشتی ‏ها و پاک کردن دل از گناهان و بخش دیگر آراسته ‏شدن به صفات پسندیده. در این کتاب روایات مربوط به هر دو جنبه خودسازی آمده است.

«دیوان الامام علی علیه السلام» کتابی است با عنوان دیوان شعر که منسوب به امام علی علیه السلام است. گروهى بيش از دو بيت را براى حضرت ، ثابت نمى دانند و برخى ديگر، همه اشعار ديوان هاى موجود منسوب به وى را از وى مى دانند. در يك نگاه كلّى، دو ديدگاه در اين باره به دست مى آيد: الف. برخى تعداد اشعار را اندك و لقب «شاعر» دادن به امام عليه السلام را نادرست مى دانند؛ البته برخى از ايشان تصريح دارند كه نسبت دادن اين عنوان به امام عليه السلام بر مقام ايشان نمى افزايد و حتى شايد از آن بكاهد. ب. برخى او را «شاعر» مى شناسند. خلاصه كلام، اين است كه حضرت، محققا زيادتر از دو بيت شعر فرموده است و شايد عدد تقريبى ابياتش همان دو صد بيتى باشد كه آنها را ابوالحسن على بن احمد فَنجگِردى نيشابورى در يك جا به نام سَلْوه الشيعه يا تاج الأشعار گرد آورده است.

فلسفتنا، کتابی فلسفی تألیف سید محمدباقر صدر است. این کتاب با انگیزه ارائه دیدگاه اسلام در برابر سایر نظام‌ های فکری – فلسفی تألیف شده است. مؤلف، در مقدمه کتاب ضمن بررسی مکاتب مختلف فکری و اجتماعی و نقد آنها، به قابلیت‌ های مکتب فکری اسلام پرداخته، ضرورت استفاده مسلمانان از این قابلیت‌ ها را برای جبران عقب‌ ماندگی‌ های ناشی از انفعال در برابر بیگانگان، و نیز پاسخ‌ گویی به مسائل مهم بشریت و ارائه نظام شایسته، مورد تأکید قرار داده است. بخش اول کتاب به معرفت‌ شناسی و بخش دوم به برخی از مباحث مهم و مناقشه‌ برانگیز فلسفی، مانند علیت، خدا و ... اختصاص یافته است. جریان یافتن اندیشه ‎ها، مفاهیم و فرهنگ‌ های غربی در جوامع اسلامی نزاعی بین این جریان غربی و اندیشه‌ های امت اسلامی پدید آورده است. در این معرکه، اسلام باید سخن بگوید و کلام اسلام حتما باید قوی، ژرف، صریح، روشن و جامع باشد. این کلام باید همۀ ابعاد وجود، زندگی، انسان، جامعه و دولت را در بر بگیرد تا امت اسلامی بتواند در این معرکه کلمة الله را فریاد بزند و دنیا را بدان دعوت بکند. این کتاب بخشی از سخن اسلام در این راستاست. مسئله وجود، آن گونه که باید در پرتو اسلام مطالعه شود، در این کتاب بررسی شده است و مباحثی دیگر در پی آن می‌ آید که در آنها اسلام راه‌ حل جذاب خود را برای مسائل مختلف وجود و حیات ارائه می‌ کند.

«کلمه الزهراء: خطبه الزهراءفی قصیده شعریه» نوشته عباس مدرسی، سروده هایی است در قالب دو فصل كه به زبان عربی فراهم آمده تصویری است از زندگی حضرت زهرا (س) نیز ذكر فضایل و مناقب آن حضرت.

«ظاهرة الافتراء علي الشيعة عبر التاريخ»، اثر محقق فقيه آيت الله شيخ جعفر سبحاني، تأليف قرن حاضر به زبان عربي است. دروغ و افتراء از گناهان كبيره‌ اي است كه در كتاب و سنت مورد نهي قرار گرفته و قبح آن به حدي آشكار است كه از هر گونه استشهاد به آيات و روايات بي نياز است؛ و همين قدر كافي است كه بگوييم دروغ با ايمان قابل جمع نمي‌ باشد. در تاريخ اسلام اولين كسي كه در معرض دروغ و افتراء و تهمت‌ ها قرار گرفته شخص رسول خدا (ص) بوده و در همين راستا اين هجوم به خاندان و عترت پاك آن حضرت تسري يافته است. نويسنده، متن كتاب خود را با عنوان «الافتراء علي الشيعة و اكابرهم» (افترائاتي كه به بزرگان شيعه وارد شده) آغاز كرده و سپس به طرح مواردي از افتراء به رسول خدا (ص) و اهل بيت طاهرينش اشاره نموده كه اين بليه تا حدي براي اهل بيت آزار دهنده بوده است كه در موارد متعددي آن بزرگواران به لعن و نفرين كساني پرداخته‌ اند كه به اين عمل ناپسند روي آورده‌ اند كساني همچون: عبدالله بن مغيرة و حكم بن عتيبة. نويسنده در ادامه با عنوان «الاكاذيب المفتعلة لابن تيمية» سخن از بزرگ دروغ‌ پرداز وهابي به ميان آورده و مواردي از دروغ‌ ها و افتراهايي كه وي عليه شيعيان مطرح نموده است را به عنوان نمونه ذكر كرده و بدون هر گونه قضاوتي از خوانندگان خواسته است تا خود نسبت به سخنان ابن تيميه قضاوت كنند. از جمله دروغ‌ پردازان ديگري كه عليه مذهب شيعه و پيروان آن از هيچ اقدامي فروگذار نكرده، ابن جوزي صاحب كتاب «الموضوعات» است كه نويسنده با عنوان «نظرة تمحيصية في كتاب الموضوعات» به طور مبسوط دروغ‌ ها و تهمت‌ هايي از او عليه شيعه را شاهد آورده كه در حقيقت با پايان بردن كتاب با اين عنوان اصلي و چندين عنوان فرعي كه ذيل همين موضوع بيان شده و به نقد مباحث ابن جوزي پرداخته، مي‌ توان اين گونه تعبير كرد كه اصلي‌ ترين بخش اين كتاب موضوع دروغ و افترائات ابن جوزي عليه مذهب شيعه مي‌ باشد.

«نظرة في كتاب البداية و النهاية»، اثر علامه شيخ عبدالحسين اميني متوفاي سال 1390 ق تأليف قرن 14 هجري به زبان عربي مي‌ باشد كه با تحقيق و آماده‌ سازي احمد كناني و با انگيزه: پاسخ به شبهات طرح شده عليه مذهب شيعه در كتاب «البداية و النهاية» به چاپ رسيده است. كتاب حاضر در حقيقت بحثي است از سوي علامه اميني كه با استفاده از مهم‌ ترين منابع معتبر نزد مسلمانان در رد كتاب «البداية و النهاية» ابن كثير دمشقي؛ كتابي كه در تهمت، افتراء، سب، ناسزا، طعن و خدشه عليه اهل بيت عليهم السلام و شيعيان، كمتر كتابي همانند آن مي‌ شود.

«اعلام الوری باعلام الهدی» کتابی به زبان عربی، نوشته أمین الاسلام فضل بن حسن طبرسی می باشد. طبرسی در این کتاب، مختصری از دیدگاه تاریخی شیعه درباره سیره رسول خدا (ص)، و تاریخچه زندگی امامان معصوم (ع) به همراه بحث امامت را عرضه کرده است. بیشتر نویسندگان بزرگی که درباره زندگانی معصومان(ع) نوشته‌ اند، در بسیاری از ابواب کتاب‌ هایشان، نام إعلام الوری و طبرسی را به عنوان منبع ذکر کرده‌ اند. طبرسی در این کتاب بر آن بوده است تا مختصری از دیدگاه تاریخی شیعه را درباره سیره رسول خدا (ص), و تاریخچه زندگی امامان معصوم (ع), به همراه بحث امامت آنها عرضه کند. قاعدتا چنین متنی می‌ توانسته برای توده‌ های شیعی نگاشته شده باشد که در آن زمان در ایران بسیار گسترده بوده‌ اند. او معمولا در پایان هر بحثی, بدین نکته اشاره می‌ کند. در این کتاب از سیره رسول اکرم (ص) به تفصیل سخن گفته شده است. همچنین از امام علی (ع) و به طور عمده از فضایل آن حضرت سخن رفته است. در زندگی امام حسین (ع) نیز این تفصیل رعایت شده و بحث عمده مقتل امام حسین (ع) است.

کتاب «الاسلام دین الوسطیة و الاعتدال» نوشته شیخ کاظم رهیف البهادلی به زبان عربی در مورد این است که اسلام دین وسط و اعتدال می باشد. نویسنده در این کتاب ابتدا به واژه شناسی لغت «وسطیه» می پردازد و حدود افراط و تفریط را بیان می کند و نتیجه می گیرد که اسلام دین اعتدال است. در بخش دیگر کتاب به ادله وسطی بودن دین اسلام از دیدگاه قرآن کریم، سنت و استقراء می پردازد. در این نوشتار سعی شده دلایل قرآنی و روایی تسامح و تساهل از منظر دین اسلام مطرح شود و دیدگاه قائلان به سمعه و سهله بودن شریعت اسلام تشریح گردد. نگارنده امت اسلامی را به نص صریح قرآن، امت وسط معرفی می‌ کند که دارای خشونت در رفتار و افکار نیست و همواره مسیر اعتدال را می‌ پیماید و هر گاه از این مسیر منحرف شود ضررهای زیادی را متوجه خود و جامعه خویش می‌ کند. وی به نمونه‌ هایی از اعتدال در امور مختلف دینی، عبادی، اعتقادی و اخلاقی با استناد به آیات و روایات اشاره کرده است. در این مسیر به شبهه هایی که نسبت به اعتدالی بودن اسلامی وارد شده است پاسخ گفته شده است.

کتاب «التوحید عند مذهب اهل بیت (ع)» توسط علاء حسون به رشته تحریر در آمده است. مسئله توحید هر چند از مبانی اصلی دین مبین اسلام می باشد لکن با این حال این مسئله گویی به یکی از نقاط اختلاف بر انگیز و دستاویزی برای دشمنان جهت ایجاد شبهه و اختلاف بین مسلمانان شده است. نویسنده در این کتاب درصدد آن است تا با بیان مسئله توحید و آنچه مربوط به این مهم می شود را در مذهب اهل بیت (ع) بررسی نماید. این کتاب شامل شانزده فصل می باشد که برخی عبارتند از: وجود خداوند، وجوب معرفت پروردگار، صفات او، بحث رویت رب، احدیت و واحدیت ذات، علم خدا، ادراک خداوند، قدرت و مشیت الهی، کلام الهی. نویسنده در این شانزده فصل عمده مسائل مربوط به توحید را بیان و با تحقیقات کامل خود جای هیچ گونه القای شبهه ای را در این موضوع قرار نداده است.