جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مناظرات مؤلف است با يکي از مبلغان مسيحي در هند که به فارسي نگاشته بود و چون به مکه رفته بود بخواهش سيد احمد دانشمند مکي آنرا بعربي برگردانده است، رد ميزان الحق آن مسيحي است. آغاز كتاب: بسمله، الحمدلله الذي لم يتخذ ولدا و لم يکن له شريک في ملکه ... فيقول ... رحمة الله بن خليل الرحمان ... [مشار 68؛ کتابخانه ملک 1/41] شرح و حواشي: الرد علي اظهار الحق بهاري همداني، محمد باقر بن محمد جعفر (1277-1333)

شرحي است بر رساله « الفقه الاکبر » ابي حنيفه نعمان بن ثابت کوفي (150 ق) به صورت مزجي ومفصل. شرحي است بر كتاب «الفقه الاكبر» امام ابو حنيفه نعمان بن ثابت (م 150) با استناد به آيات و روايات و اقوال جمهور علماي اهل سنت. ملا علي قاري در ابتداي شرح، علم توحيد را اشرف علوم دانسته بشرط آنكه از مدلول كتاب و سنت و اجماع خارج نگردد و ادله صرفا عقلاني در آن وارد نشود. سپس، كراهت علماي متقدم و برخي از علماي متأخر از علم كلام و دلائل اين كراهت را ذكر كرده است. (حبيب الله عظيمي) كتاب شرح مزجي مبسوطي است بر «الفقه الاكبر» ابو حنيفه نعمان بن ثابت كوفي (-150ق) يكي از ائمه چهارگانه عامه. شرح فيه « الفقه الاكبر» في العقائد للامام ابي حنيفة النعمان (ت 150هـ) و «‌هو شرح كبير ممزوج». (عماد عبدالسلام رؤوف) شرح معروفي است بر كتاب فقه اكبر كه به ابوحنيفه نسبت داده شده است. اين شرح به صورت مزجي برگزار شده است. (صدرائي خوئي، علي) [اعلام زركلي 5/167؛ كشف الظنون 2/1287؛ معجم المطبوعات العربية 2/1794؛ كتابخانه ملي 13/243؛ معجم المؤلفين 7/100؛ کشف الظنون 2/1287 و 1859؛ نشريه 11/260 و 11/370 و 11/511؛ خزانه مفتي 5/70 و 5/87] شرح و حواشي: الروض الازهر في شرح الفقه الاكبر (ترجمه) (-)

سخناني در اثبات بدانيز آورده است. نگارنده از مولا صالح مازندراني شارح اصول كافي بوده و از او و نيز از سيد رفيع الدين قزويني شارح اصول كافي نقل كرده است. مولف در باب بد او مشية و عنايه بتفصيل سخن گفته است. (عبد الحسين حائري) رساله اي است استدلالي در رد جبر و اختيار و اثبات نظريه الامر بين الامرين که مذهب اماميه است. مؤلف اين رساله را در پاسخ شمس بن محمد شيرازي نوشته است. شمس الدين که ملازم و شاگرد ملا خليل بوده از وي شنيده بوده که بزرگان از اصحاب ائمه مثل زرارة بن اعين، هشام بن سالم، هشام بن حکم، ابان بن تغلب، محمد بن مسلم، اصبغ بن نباته و غيره در مسئله صدور افعال عباد، قائل به الامر بين الامرين بوده اند و از سخنان ملا خليل قزويني چنين استنباط کرده بود که افعالي مثل به شهادت رساندن انبياء و ائمه را خداوند در تقدير و اراده خود بر عهده قاتل، سنجيده و مقرر فرموده است. شمس، مکتوبي به نزد ملا خليل نوشته و صورت اين شبهه را براي وي ارسال کرده، ملا خليل اين رساله را در پاسخ و دفع اين توهم نوشته است. [مجلس شورا 9/434]

رساله اي مشهور در بيان گفتگوهاي بين حضرت علي بن موسي الرضا عليهما آلاف التحية و الثناء و مأمون عباسي و آن در واقع سؤالاتي از سوي مأمون است كه بيش تر درباره ي عصمت انبياء عليهم السلام از حضرت امام رضا عليه السلام نموده است و آن از سوي شيخ صدوق (د. 381هـ) در كتاب عيون أخبار الرضا عليه السلام و به روايت تميم بن عبدالله قرشي از پدرش احمد بن سليمان نيشابوري از علي بن جهم نقل شده است؛ البته ترديدي نيست كه بين حضرت و مأمون گفتگوهاي متنوعي در موضوعات گوناگون در مقاطع و مناسبت هاي مختلف صورت گرفته است و در اين زمينه در سرچشمهها (منابع) و فهارس با عنوان مناظرات المأمون مع الامام الرضا عليه السلامت به عربي و فارسي آثار متنوع چندي گزارش گرديده است كه ممكن است برخي از آن ها نيز در مواردي با نسخه ي مورد بحث مرتبط بوده باشد كه به هر تقدير نياز به بررسي بيش تر دارد. به نظر مي رسد گفتگوهاي مورد بحث، همان مناظره اي بوده باشد كه از سوي بزرگاني همچون مرحومان علامه مجلسي (د 1110هـ) و مولي محمد اسماعيل خواجويي (د. 1173هـ) نيز شرح گرديده است. (متقي، حسين) [شورا 2/248/40]

رساله اي در اصول دين و معتقدات اماميه که دريک مقدمه و پنج باب و يک خاتمه تنظيم شده است: مقدمه؛ درمعرفة الله تعالي. باب اول؛ درتوحيد. باب دويم؛ درعدل. باب سيم؛ درنبوت (2 فصل). باب چهارم؛ درامامت (5 فصل). باب چهارم؛ درامامت (5 فصل). باب پنجم؛ در احوالات حضرت قائم (5 فصل). خاتمه؛ در دو فصل. آغاز كتاب: الحمدلله الذي هو الخالق اللوح والقلم و موجد السماء والارض من العدم ... اما بعد درعهد سلطنت ناصر شريعت غرّا و سالک مسالک ملت بيضاملک الملوک من العرب والعجم ... انجام كتاب: ... انا المتکلم بکل لسان انا الشاهد لاعمال الخلايق في المشارق و المغارب انا محمد و محمد ص انا انا الذي لايقع عليه اسم و لاشبه انا باب حصلة و لاحول و لا قوة الا بالله العلي العظيم. [الذريعة 12/177؛ فهرستواره منزوي 9/347]

در اين بحث بسيار كوتاه آراء مختلف پيرامون موضوع قدر در افعال بندگان، بررسي شده و در آن رد و ايراد مي شود با استفاده از بعضي از آيات قرآني. «‌سيد احمد اشكوري » آغاز كتاب: بسمله اعلم ان مسئلة القدر في الافعال الاختيارية من الغوامض ... انجام كتاب: وخير الامور اوسطها. والله اعلم بالصواب [دانشگاه تهران 8/750؛ دانشگاه تهران 8/750؛ فهرست سپهسالار 4/395؛ فهرست سپهسالار 25/4] شرح و حواشي: القدر في افعال العباد (2) = القدرية = شرح رسالة القدر و القضا احسائي، احمد بن زين الدين (1166-1241)