جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این نوشتار، تلاشی است برای پاسخ گویی به سه مورد از شبهاتی که توسط یکی از وهابیون معاصر، علیه اندیشه مهدویت مطرح شده است. وی در شبهه نخست، کوشیده است از یک سو روایات مربوط به مکان زندگی امام مهدی را متعارض جلوه داده و از سوی دیگر، اعتقاد به غیبت آن حضرت در سرداب سامرا را به شیعیان نسبت دهد. در شبهه دوم که مربوط به مدت غیبت امام مهدی است، ادعا شده است که شیعیان در روایات خود، برای ظهور آن حضرت، زمان تعیین کرده بودند، در حالی که هیچ یک از آنها لباس واقعیت به خود نپوشید و دروغ بودنشان آشکار شد. در شبهه سوم نیز ادعا شده است روایات مربوط به نام امام مهدی با یک دیگر در تعارضند.در پاسخ به این شبهات، تلاش شده است روایات مربوط به هر یک از آنها بررسی شوند. با کنکاش در این روایات، در می یابیم که نه این روایات با یک دیگر تعارض دارند، نه هیچ عالم شیعی مدعی پنهان شدن امام مهدی در سرداب است و نه روایاتی که از فرج شیعیان در زمان هایی خاص سخن گفته اند، ناظر به زمان ظهور امام مهدی هستند.

هدف در این پژوهش مقایسه و تطبیق شادی و نشاط در قرآن و عهدین موجود است. روش استفاده شده در این تحقیق روش توصیفی از نوع تحلیل اسنادی است.یافته ها: یافته های به دست آمده حاکی از آن است که قرآن و عهدین در بسیاری موارد شادی کردن را تایید نموده و در برخی موارد، شادیی که عواقب سوئی را در پی داشته باشد را منع نموده اند. قرآن بیش از عهدین به معرفی عوامل شادی پرداخته است. از نظر ادیان الهی، شادی هایی که هم روحاً و هم جسماً باعث رشد و ترقی انسان بوده و او را از مسیر زندگی خارج ننماید، ممدوح و شادی هایی که هرگونه اذیت و آزاری برای سایر مردم فراهم آورد، مذموم شمرده می شود .نتیجه گیری: دین، موید آرزوها و شادکامی های اصولی انسان بوده، برای هدایت و دستیابی به آنها، برنامه و دستوراتی همچون: ایمان، اعتقاد و اطاعت را صادر کرده و از طرفی نیز با افسردگی، بی حالی و خودخوری، مخالف و با شوخ طبعی، خوش رفتاری، امیدواری، توانمندی و نشاط، موافق است.

هدف: الگوی مطلوب فرهنگ دانشجویی از منظر قرآن کریم چیست؟ به عبارت دیگر؛ چگونه می توان با مراجعه به قرآن، الگویی برای فرهنگ یا همان ارزشها وهنجارهای مطلوب دانشجویی استخراج کرد؟ روش: روش این پژوهش، توصیفی - تحلیلی و هرمنوتیک است؛ بدین ترتیب که ابتدا آیه و تفسیر آن به صورت توصیفی - تحلیلی مورد نظر قرار گرفت و سپس به روش هرمنوتیک یا تفسیرشناختی، برداشت تربیتی به قصد پژوهش در خصوص مولفه ها و الگوی مطلوب فرهنگ دانشجویی ارائه شد.یافته ها: مولفه های اساسی برای فرهنگ دانشجویی مستخرج از قرآن عبارتند از: آشنایی، انس و الفت با قرآن، تعقل و اندیشه ورزی، مسئولیت پذیری فردی و اجتماعی، توجه به نقش دوستان، اجتماع و تاثیر ارزشمند علم وآگاهی در فرهنگ سازی و....نتیجه گیری: مکتب اسلام، معیارها و شاخص هایی برای زندگی انسان ارائه می دهد که بدون تردید، توجه و به کارگیری آنها در یک نظام دانشگاهی، سعادت دنیوی و اخروی را می تواند به دنبال داشته باشد. نظام آموزش عالی قاعدتاً باید این ظرفیت و قابلیت را داشته باشد که این شاخصها را از طریق برنامه های درسی، فعالیتهای آموزشی و تلاشهای فرهنگی، تقویت کند و دانشجویان فرهیخته و متعهد به جامعه تحویل دهد.

هدف: در این مقاله سعی شده ضمن معرفی شادی ممدوح و مذموم، به شرایط شادی ممدوح و عوامل و راهکارهای عملی ایجاد آن در کلام قرآن و معصومین(ع) اشاره شود. اسلام به عنوان دینی که به تمامی نیازهای روحی و جسمی انسان توجه دارد، داشتن نشاط و روحیه شاد را لازمه یک زندگی موفق می داند. خداوند در قرآن کریم به سیاحت و سفر امر فرموده است تا انسان هم از سرنوشت گذشتگان آگاهی یابد و عبرت گیرد و هم از زیبایی طبیعت بهره ببرد و شادمان شود. ورزش و بازی نیز از جمله عوامل شادی محسوب می شود که قرآن و رهبران دینی به آن عنایت داشته و به بعضی از ورزشها به دلیل اینکه در ورزیدگی و فنون رزمی و دفاعی تاثیر دارند، بیشتر توجه شده است. سرگرمی های لذت بخش و هدفدار نیز در کلام معصومین(ع) سفارش شده اند. روش: پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است. برای گردآوری اطلاعات، علاوه بر منابع کتابخانه ای، از یک پرسشنامه استفاده شد که جامعه آماری آن 200 نفر از دانشجویان دانشگاه تربیت معلم آذربایجان بودند. یافته ها: ایمان به خدا و عمل به آموزه های دینی موجب شادی و نشاط در افراد می شود. نتیجه گیری : بررسی مفهوم شادی و نشاط در قرآن کریم مبین آن است که اسلام برای ایجاد شادی و نشاط پایدار در وجود انسانها، علاوه بر راهکارهای اعتقادی، همچون: داشتن و تقویت ایمان، توکل و رضایتمندی، راهکارهای عملی، مانند پرداختن به تفریحات سالم، انواع ورزشها، خوردنی ها، استفاده از رنگهای شاد و متنوع، عطر و ... را نیز پیشنهاد داده است که با به کار بستن آنها شاهد جامعه ای شاد و با نشاط خواهیم بود.

هدف: هدف پژوهش حاضر آن است که مشخص کند کاربرانی که دارای گرایش مذهبی اسلامی قوی تری هستند، در کنکاشهای اینترنتی خود از مسائل غیر اخلاقی، غیر ارزشی و عواملی که موجب انحطاط آنها می شود، دوری می کنند. روش: روش تحقیق، زمینه یابی پیماشی (survey) است. یافته ها: یافته های پژوهش به طور کلی نشان می دهد کاربرانی که گرایش مذهبی اسلامی در آنها قوی تر است، در کنکاشهای اینترنتی بیشتر به مسائل اخلاقی و ارزشی توجه دارند. در مورد عامل (R1) عقاید و مناسک، میانگین افراد متاهل از مجرد بالاتر است. بین کاربران دارای رشته های تحصیلی مختلف در خصوص عوامل یاد شده بر اساس پرسشنامه گرایش مذهبی(R ، R1 ، R2)، تفاوت معنادار مشاهده نمی شود. بین کاربران گروههای سنی مختلف در خصوص عامل عقاید و مناسک (R1)، تفاوت معنادار است؛ ولی در خصوص دو عامل دیگر(R2 و R)؛ یعنی اخلاق و جهت گیری مذهبی اسلامی، تفاوت معناداری مشاهده نمی شود. نتیجه گیری: نهادینه کردن اخلاق اسلامی در کاربران، بهترین راهبردی است که می تواند آنها را از کنکاشهای اینترنتی غیر اخلاقی دور کند. همچنین می توان ابزارهایی را در جهت دورسازی کاربران از مسائل غیر اخلاقی و غیر ارزشی به کار گرفت؛ مثل طرح قوانین ویژه اینترنت، اخذ مجوز و تعهد مبتنی بر محتوا یا قرار دادن فیلترهایی در خصوص منع کاربران، چنان که کشورهای مختلف از آنها استفاده می کنند. اما هیچ راهکاری بهتر از تقویت مبانی ارزشی، اخلاقی و دینی و ایجاد خود کنترلی و خود ایمنی نیست.

هدف: شادی، نشاط و تفریح از جمله نیازهای روحی و فطری انسان دانسته شده است که در بسیاری از جنبه های حیاتی وی نقش موثری ایفا می کند. دین اسلام به شادی و نشاط که نیازی فطری و مورد قبول دانشمندان و نیز امامان معصوم(ع) است، نگاه ویژه دارد. این مقاله با هدف تبیین ضرورت و اهمیت شادی و نشاط در زندگی فردی و اجتماعی، به بررسی معنا و مفهوم شادی در قرآن پرداخته، مهم ترین مصادیق شادی و نشاط مذموم و ممدوحِ قرآن و روایات را ارائه کرده است؛ روش: کتابخانه ای مبتنی بر توصیف و تحلیل؛ یافته ها: قرآن کریم و روایات، مهم ترین معیارهای شادی و نشاط ممدوح را با محوریت توحید، دوری از گناه، احیای ارزشها، شاد کردن دیگران و شادی با معصومین(ع) تبیین کرده و شادمانی برای گناه، افراط در شادی، دروغ شادی آور و شادمانی کاذب را از مصادیق شادی مذموم دانسته و در نهایت، مهم ترین عوامل شادی آفرین را با تاکید بر قرآن و روایات در پرهیز از گناه و آزار مومن و اجتناب از لهو تبیین برشمرده است. نتیجه گیری: وجود آیات متعدد در قرآن کریم، سخنان پیامبر(ص) و احادیث و روایات منقول از ائمه معصومین(ع) و به طور کلی متون دینی، حاکی از اهمیت این موضوع در اسلام است. از این رو، نگاه قرآن و روایات اسلامی به نشاط و شادابی، نگاه مثبت است و با تبیین مصادیق مورد قبول، آن را از علائم مومنان و اوصاف بهشتیان بر شمرده و مذمت آن نیز به سبب تقارن با موضوعات مذموم و مکروه شریعت است.

هدف: سوال اساسی این است که شادی و نشاط جایز از منظر قرآن کریم و روایات چیست و چگونه می توان با تکیه به این دو منبع گرانسنگ و عظیم، شاد زیست؟ روش: روش کار تحلیلی، توصیفی و مراجعه به آیات و روایات مرتبط با شادی و نشاط است یافته ها: دراحادیث، چهره گشاده وتبسم برلب داشتن،استعمال بوی خوش،وفاداری،رعایت حق الناس، رفع گرفتاریهای دیگران، دیدار نمودن یکدیگر و...موجب شادی وانبساط خاطر انسان شمرده شده است. نتیجه گیری: نتیجه آن که برای رسیدن به شادی ودرنهایت به آرامش واقعی، باید به بزگترین منبع آرامش، «خدا» مرتبط شد. بنابراین با : نیایش، دعا، نماز، توکل براو،تشکرازاو،خدمت به خلق او،توبه و.....می توان احساس عزت ، لذت وشادی وآرامش نمود. مسافرت نمودن،ورزش کردن،ولیمه دادن،غسل کردن و....نیز باعث شادی ونشاط می شوند.

هدف: هدف از بهداشت روانی، حفظ سلامت روانی افراد از طریق پیشگیری از وقوع ناراحتی های روحی و ایجاد و تقویت زمینه های شادی و نشاط در افراد است. از طرفی، تقویت باور های دینی و اعتقادات مذهبی عاملی اساسی برای پیشگیری از اختلالهای روانی یا کاهش اثر سوء آن در طول زندگی انسان به شمار می رود. با توجه به مجزا بودن قسمت خواهران و برادران دانشگاه قم در حیطه کارمندی و دانشجویی، این مطالعه به منظور مشخص کردن رابطه بین اعتقادات مذهبی با شادی و نشاط و سلامت روانی کارکنان زن دانشگاه قم به انجام رسید.روش: در این تحقیق تعداد 50 نفر از کارکنان زن دانشگاه قم که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، مورد ارزیابی و آزمون قرار گرفتند. پرسشنامه های مورد استفاده منطبق با آزمونهای جهت گیری مذهبی آلپورت، پرسشنامه شادکامی آکسفورد و سلامت روانی SCL-90-R که روایی و اعتبار آنها تایید شده بود، استفاده شدند. نتایج به دست آمده پس از نمره گذاری، با استفاده از نرم افزار SPSS ارزیابی و تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته های حاصل از تحقیق بیانگر این نکته بود که سلامت روانی کارمندان زن دانشگاه قم و نشاط کاری آنها، در ارتباط مستقیم و مثبت با باورها و اعتقادات مذهبی بوده و در مقابل اضطراب، پرخاشگری، افسردگی و روان پریشی دارای رابطه معکوس با باور های مذهبی است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق، لزوم ایجاد راهکارهای برای تقویت باور های مذهبی در دستگاههای اداری و اجرایی کشور و بسترسازی بهتر و بیش از پیش برای این موضوع به خوبی احساس می شود. برخی از این راهکارها با تاکید بر جنبه های اسلامی در آن، در مبحث نتیجه گیری و پیشنهاد ارائه شده است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی مفهوم شادی و نشاط از دیدگاه اسلام و روان شناسی انجام شد. شادی به معنای سرزندگی و کامیابی، از مهم ترین نیازهای روانی بشر است و به دلیل تاثیرات عمده ای که بر زندگی انسان می گذارد، از اهمیت زیادی برخوردار است. در آموزه های دینی به جایگاه و اهمیت شادی در زندگی و علل و آثار آن توجه ویژه ای شده؛ تا آنجا که مکرر در دستورات اسلامی و احادیث و روایات ائمه معصومین(ع) به شادی های مثبت و هدفمند توصیه شده است. در خصوص شادی و نشاط به عنوان یکی از هیجانات مثبت در روان شناسی نیز پژوهشهای فراوانی صورت گرفته است. روش: روش پژوهش، تحلیلی- اسنادی بود؛ به این ترتیب که با جمع آوری اطلاعات از متون اسلامی و روان شناختی، به بررسی مفهوم شادی پرداخته است. یافته ها: یافته های حاصل نشان داد : 1. شادی و نشاط از مسائل ضروری زندگی افراد در جامعه است. 2. در آموزه های دینی و اسلامی تاکید زیادی بر جایگاه شادی و نشاط در زندگی شده است. 3. در روان شناسی نیز به ویژه در سالهای اخیر در قالب روان شناسی مثبت، تاکید زیادی بر مفهوم شادی شده است.نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد دین اسلام کامل ترین دینی است که به تمامی امور زندگی بشر توجه کرده و اگر بگوییم دین اسلام و فرهنگ اسلام، مساوی است با نشاط، امید و شادی؛ سخنی به گزاف نگفته ایم. از مباحث مطرح شده در این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که بسیاری از آموزه های اسلامی با موارد مطرح شده روان شناسان و پژوهشگران در زمینه شادی همسو و هماهنگ است.