جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

انسان موجودی است که علاوه بر دارا بودن ویژگی های جسمانی از ویژگی های روحانی که برخاسته از نفس مجرد اوست نیز برخوردار است. یکی از پیامدهای مرتبۀ تجردی انسان ظهور پدیده های فراطبیعی است. چگونه ممکن است که انسان از وقایع آینده باخبر می گردد و کارهایی انجام می دهد که ابزار و زمینۀ پیدایش آن فراتر از ماده و قوانین آن جای دارد. اگرچه فیلسوفان مسلمان ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا و برخی از پیروان آن ها در تحلیل چنین پدیده هایی دیدگاه های یکسان و همانندی ارایه نموده اند و جملگی صدور این آثار را تنها از نفس مجرد امکان پذیر دانسته اند، اما برخی چون ملاصدرا با مبانی ویژۀ خود از جمله «تجرد قوۀ خیال» شاخص مناسبی برای پیدایش این پدیده ها مشخص نموده اند.

آرزوها و خواهش های بلند همواره کانون همت مردان بوده است. آنان که روح بلند و همت والایی دارند و افق های دور را می نگرند. پیداست که روح های کوچک و پست در پستوهای پستی غنوده اند و هرگز به گوهر همت دست نمی یابند، «لا همّۀ لمهین».مردان روزگار دارای همت اند و از آبشار همتشان آرمان خواهی فرو می ریزد. آنان نخست جایگاه و هویت خویش را شناخته اند و به قدر و منزلت خود آگاهی یافته اند «الرجال». و به میزان شناخت از قدر و اندازه های وجودی خود، قواره همت ایشان رفعت می یابد.

این مقاله با هدف تأملی بر موضوع «هنر زمینه ساز» و در جست وجوی ریشه هایی که با اصول هنر و مآثر هنری دینی و اسلامی تناسب بیابد، بحث «زمینه سازی» در دکترین مهدویت را بررسی می کند. سپس در بستر آن، بحث «هنر زمینه ساز» را با تأکید بر مفردات این تعبیر و سپس ترکیب مذکور، به بحث می گذارد.در بحث از هنر به دو شیوه نگاه به هنر در حوزه مباحث نظری می پردازیم. از سویی هنر مبتنی بر اراده و اختیار هنرمند و از سوی دیگر هنر مبتنی بر شهود و بی اختیاری هنرمند را مطرح و سپس بحث «هنر زمینه ساز» را در بستر این دو نگاه بررسی کنیم. و در نهایت با استفاده از مباحث اندیشمندان حوزه هنر دینی و اسلامی، یکی از آن ها را با حوزه دین و مآثر هنری و دینی فرهنگ و تمدن اسلامی متناسب تر دانسته، مبتنی بر آن، هنر دینی منتظر را مورد بحث قرار می دهیم و گفتنی است در این تعبیر «هنر منتظر» را از «هنر زمینه ساز» دقیق تر و صحیح تر می دانیم.در این مقاله می کوشیم به اشکال هایی که ممکن است در پذیرش این شیوه نگاه در رویارویی با روش های متعارف تبلیغ، برنامه ریزی یا برگزاری همایش ها (یا جشنواره ها) ایجاد شود، پاسخ دهیم.