جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور نوع منبع
>
فراداده های مقاله
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • 6411
  • تعداد رکورد ها : 97698
بررسی و تحلیل نسبت انسان با عالم در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
محمد بیدهندی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در انسان شناسی ملاصدرا، که به شدت متأثر از عرفان اسلامی است، انسان تنها موجودی است که دارای ماهیت مشخص و معین نبوده و همواره به سوی فعلیت ها و امکان های بی نهایت که در پیش روی دارد، مفتوح و منکشف است. ملاصدرا از طریق کشف و شهود و به کمک اصول فلسفه متعالیه به ویژه دو اصل حرکت جوهری و اتحاد عاقل و معقول در پی تبیین نسبت انسان با عالم برآمده است. در هستی شناسی ملاصدرا فرض انسان بدون عالم و عالم بدون انسان امری غیرممکن می نماید. وی معتقد است انسان و مراتب وجودی او متناظر و مطابق با عالم و مراتب وجودی آن است، به گونه ای که احکام هر یک در خصوص دیگری صدق می کند. نگارنده در این نوشتار نخست رویکرد خاص ملاصدرا به انسان و به ویژه آدمی در برابر حقایق عینی و عوالم وجودی و سپس «انفتاح و گشودگی» صفت حذف دوگانگی بین انسان و عالم و تبیین ملاصدرا از رابطه ذهن و عین به عنوان ثمره اصلی رویکرد یاد شده را مورد نقد و بررسی قرار داده است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 14
مشخصات اثر
تبیین جایگاه «فطرت» در خداشناسی دکارت و نسبت آن با برهان فطرت در اندیشه اسلامی
نویسنده:
مهدی گنجور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
یکی از جریان‏های مهم عصر رنسانس، شکاکیت معرفتی حاصل از پیشرفت‌های علمی- تجربی و ظهور آرای متعارض در حوزۀ الهیات و به تبع آن، تزلزل خداشناسی بود. دکارت نخستین متفکری است که در پاسخ به این شکاکیت، با امید به کشف حقیقت، حوزۀ فلسفی نوی گشود و اهتمام خود را از میان انبوه مسائل فلسفی، به مسئله خدا و نفس معطوف داشته است. دراین حوزه، مسئله فطرت و خداشناسی فطری، به جهت اشتراک و انطباق با آموزه‏های دینی، از اهمیتی خاص برخوردار و درخور پژوهش است. برهان فطرت در آثار دکارت، با عنوان برهان «علامت تجاری» مطرح شده که بر مبنای وجود مفهوم فطری «کمال مطلق»- خدا- در ذهن انسان استوار است. مقالۀ حاضر سعی دارد ضمن بررسی معنای فطرت و تصورات فطری، به تبیین جایگاه فطرت در خداشناسی دکارت و بررسی نسبت استدلال فطری وی با برهان مشهور فطرت در اندیشه اسلامی بپردازد.
صفحات :
از صفحه 85 تا 110
مشخصات اثر
نجات اکثریت و انحصار حقانیت کامل در یک دین (بازخوانی دیدگاه ملاصدرا درباره آموزه نجات با توجه به مبانی فلسفی و عقلانی)
نویسنده:
مریم پوررضاقلی؛ علیرضا قائمی نیا؛ علی الله بداشتی؛ مهدی فرمانیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
رستگاری موضوعی است که از ابتدای خلقت ذهن بشر را به خود مشغول کرده است؛ ازاین‌رو تمام ادیان و مکاتب جهان سعی کرده‌اند با توجه به متون اصیل خود به این دغدغه آدمی پاسخی درخور و شایسته بدهند. برخی از پاسخ‌ها به قدری تنگ‌نظرانه است که رستگاری را تنها در چارچوب فرقه خاصی معرفی کرده است؛ ازهمین‎رو رستگاران به خود این اجازه را داده‌اند که حکم به شقاوت دیگران بدهند و آنان را مستحق عذاب بدانند! ملاصدرا فیلسوف شهیر اسلامی با نگاهی عقلی همراه با تأییدات نقلی تصویر زیبایی از رستگاری ترسیم می‌کند که می‌تواند معضلات زندگی مردم فرق و ادیان مختلف را در کنار یکدیگر به زیبایی حل کند. با بررسی دیدگاه ملاصدرا او را گاهی انحصارگرا می-یابیم که فقط مؤمنان مسلمان را اهل نجات می‌داند و گاهی او را شمول‎گرایی می‌بینیم که مسلمانان افتخاری زیادی را به ما معرفی می‌کند و گاهی نیز وی با تشکیکی‌دانستن نجات و مراتب فهم، خود را کثرت‎گرا معرفی می‌کند. اما دیدگاه جامع و نهایی وی را نظریه‌ای عقلانی و فراتر از این نظریه‌ها می‌یابیم.
صفحات :
از صفحه 111 تا 150
مشخصات اثر
براهین تغییرناپذیری خداوند در الهیات اسلامی
نویسنده:
سعید متقی‌فر؛ حسن محمدی‌احمدآبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
براهین خداشناسی
چکیده :
تغییرناپذیری خداوند از صفات اصلی باری‌تعالی و پایه اثبات بسیاری از صفات دیگر است. در متون کلامی نخستین ویژگی مبدأ هستی غیرحادث‎بودن است که آن را از متغیر‎نبودن نتیجه گرفته‌اند. استدلال‌های ممکن بر تغییر‌ناپذیری خداوند را می‌توان از طریق صفات ثبوتیه و سلبیه واجب‌الوجود نشان داد. صفات ثبوتیه‌ای که از طریق آنها تغییرناپذیری واجب‌الوجود اثبات می‌شود عبارت‏اند از‌ اتمیت و اکملیت، وجوب وجود،‌ بسیط الحقیقه،‌ خالقیت، نامحدودیت،‌ اتحاد ذات و صفات، و محرک غیر‏متحرک‏بودن. همچنین صفات سلبیه‌ای که مقدمه براهین تغییرناپذیری واجب قرار می‌گیرند، عبارت‏اند از‌ نفی حدوث، نفی حرکت در زمان و مکان، نفی حرکت به سوی شر، نفی کثرت، نفی قوه، نفی ماهیت، نفی سبب داخلی و خارجی و نفی تقسیم و نفی موضوع. فایده تفکیک براهین این است که بر حسب نوع مقدمات به‏کاررفته در استدلال، نوع تغییری که از واجب نفی می‌شود نیز متفاوت خواهد بود. از سوی دیگر در متون الهیاتی، صفاتی همچون علم به متغیرات، اراده، رضا و غضب، نسیان، عشق و لذت،‌ خلقت زمانمند، استجابت دعای بندگان و تکلم، برای واجب نقل شده که با تغییرناپذیری خداند ناسازگار است. پاسخ هر کدام از اشکالات در جای خود به‏تفصیل بیان می‌شود؛ اما پاسخ اجمالی آن است که تغیّر در اضافات است نه در ذات و مقصود از اضافات همان فعل و صفات فعلی اوست که به مخلوقات حادث منتسب است؛ بنابراین مانعی از حدوث تغیّر در فعل و صفات فعلی وی وجود ندارد و از این امور، تغیر در ذات لازم نمی‌آید.
صفحات :
از صفحه 185 تا 214
مشخصات اثر
حضرت آدم «ع» و گناه در مرتبه عشق
نویسنده:
زهرا توکلی؛ مجید صادقی حسن آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
داستان حضرت آدم ع در قرآن مورد توجه اکثر متکلمان و فیلسوفان است. اصولاً شیوه قرآن بر آن است که مسائل و مفاهیم ذهنی و معقولات ورای محسوسات و فراتر از درک محدود بشری را به یاری تمثیل و تشبیه معقول به محسوس بیان نماید؛ اما باید توجه داشت که مواد داستان و ساختار درونی دارای واقعیت است. طبق آیه «وَ عَصى‏ آدَمُ رَبَّهُ فَغَوى» (طه: 121) حضرت آدم ع مرتکب عصیان شده است. مفسران با مشرب‌های مختلف کلامی و عرفانی به‏گونه‌ای آیه را تفسیر می‌کنند که خدشه‌ای بر عصمت حضرت آدم ع وارد نشود. با این وجود باز هم شبهاتی مطرح است که پاسخ مفسران به حل آنها نمی‌انجامد. با بررسی دقیق مفردات آیه و استفاده از روایات می‌توان گفت این آیه بیانگر نحوه سیر و سلوک آدم ع در دنیاست و با عصمت حضرت آدم ع هیچ‏گونه منافاتی ندارد. حضرت آدم ع در اثر خوردن از درخت ممنوعه و توجه به غیر خدا از درگاه الهی رانده شده و نمی‌تواند مانند پیامبر اکرم ص به مراتب بالای ولایت دست یابد و عاصی خوانده می‌شود.
صفحات :
از صفحه 170 تا 190
مشخصات اثر
الهیات فمینیست به مثابه تفسیر هرمنوتیکی کتاب مقدس
نویسنده:
محمد جواد ذریه؛ زهرا آبیار؛ سید مهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
رویکرد کتاب مقدس و عمل‏کرد کلیسا در طول تاریخ مسیحیت، همواره دو عامل اساسی در شکل‌گیری و رشد الهیات فمینیستی بوده است. الهیات فمینیستی منبع نیرومند و سرشار از انگیزه‌ای است که در صدد است بر تمامی انواع «متون مقدس» ادیان، نگاهی دوباره بیندازد و این کار را بر مبنای اسناد و مدارک کتاب مقدس آغاز می‌کند؛ به عبارتی کتاب مقدس که پشتوانه نظری وضعیت کنونی زنان محسوب می‌شود، در الهیات مسیحی مورد تفسیر هرمنوتیکی قرار می‌گیرد که اولین بار با انتشار کتاب انجیل زنان نخستین گام‌های مطالعات انجیلی در این راه برداشته شد. در ادامه تفسیر انجیلی فمینیستی اساس فکر خود را به نحو خودآگاهانه‌ای بر تجربه ظلم به زن مبتنی می‌سازد و به سوی قرائت‌ها و پاسخ‌های مختلفی جهت تفسیر مجدد کتاب مقدس پیش می‌رود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحیلی تحولات مطالعات انجیلی، عوامل مؤثر در روند شکل‌گیری الهیات فمینیست، به همراه ذکر بخش‌هایی از کتاب مقدس که برای الهیات فمینیستی ظرفیت تفسیر هرمنوتیکی را دارد، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 103 تا 126
مشخصات اثر
ضعف ساختاری نظریه عقلانیت و معنویت
نویسنده:
سید محمد اکبریان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
نظریه عقلانیت و معنویت تلاش دارد با پیوند میان معنویت و عقلانیت، رنج‏های بشری را چاره کرده، آرامش برای انسان هدیه آورد؛ هدفی که دین را- به جهت ناتوانی از شناخت رنج‏های اصلی بشر و راه علاج آنها در دنیای معاصر- از تأمین آن ناتوان دیده، معنویت را در عصر حاضر جایگزین مناسب آن می‏داند. این رویکرد به عنوان یک نظریه طبعاً باید از چارچوب و ساختار صحیح برخوردار باشد و تأکید زیاد نظریه‎پرداز بر عقلانیت که شامل عقلانیت گفتاری است، انتظار می‏رود ساختار عقلانی و منسجم دور از ایهام و ابهام داشته باشد؛ اما این انتظار از نظریه برآورده نشده و در موارد متعدد با ضعف، نارسایی و ابهام مواجه است. مفاهیم عقلانیت، معنویت و رنج که مهم‏ترین مفاهیم در این نظریه هستند، تعریف روشنی ندارند یا دچار ابهام و ایهام‏اند و ابعاد مختلف آنها تبیین نشده‏اند یا با تعاریف ناسازگار در نظریه مواجه‏ایم. برخی از مدعیات اصلی نظریه، ناتمام و ناقص رها شده یا دلیلی برای آنها اقامه نشده است و مهم‏تر اینکه در تضاد با مدعیات دیگری هستند که در نظریه ارائه شده‏اند و همه این موارد، نظریه را از درون با چالش‎های جدی مواجه می‏سازد.
صفحات :
از صفحه 49 تا 72
مشخصات اثر
ترسیم الگوی روش‌شناختیِ مطالعه دینی بر مبنای مفهوم‌شناسیِ «روی‌آورد»، «روش» و «پارادایم»
نویسنده:
احمد عبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
مسایل جدید روش شناسی
چکیده :
«روی‌آورد»، «روش» و «پارادایم» اصطلاحاتی هستند که از فلسفه علم واردِ روش‌شناسیِ دین‌پژوهی شده‌اند. عدم توجه به مفهوم‌شناسی، مصداق‌یابی و حتی ترجمه این واژگان، موجب نوعی آشفتگی در روش‌شناسی دین‌پژوهی گشته است؛ به‏ نحوی که این تعابیر گاه به صورت مترادف، گاه با معانی مختلف و گاه به جای یکدیگر به کار رفته‌اند. به منظور رفعِ این نقیصه روش‌شناختی، لازم است مفهوم‌شناسیِ دقیقی از این واژگان صورت گرفته، با ترسیم الگویِ روش‌شناختیِ مناسبی، جایگاه هر یک از این مفاهیم در گستره دین‌پژوهی تبیین گردد. میانِ پارادایم‌ها، روی‌آوردها و روش‌ها در گستره دین‌پژوهی- بر خلاف علوم تجربی- نوعی هم‌کُنشی برقرار است. پارادایم، روی‌آوردها و روش-های شایسته و بایسته را در دین‌پژوهی تعیین می‌کند. از سوی دیگر شناخت پارادایم متوقّف بر شناختِ روی‌آوردها و روش‌هاست. همین امر موجب می‌شود مسئله واحد در پارادایم‌های مختلف، پاسخ‌های گوناگون یابد. روی‌آوردها و روش‌های دینی نیز در ارتباطی پویا و تعاملی زایا عمل می‌کنند و هر روی‌آوردی روش‌های خاصِ خود را می‌طلبد. هر پارادایمی روی‌آوردهای مناسبِ خود را می‌طلبد و هر روی‌آوردی، روش‌های خاص خود را می‌جوید.
صفحات :
از صفحه 21 تا 48
مشخصات اثر
فلسفه عرفان در اندیشه استاد مطهری
نویسنده:
محمدجواد رودگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
عرفان‏ شناسی یکی از راهبردهای بنیادین دوره جدید و نیازهای کنونی جامعه اسلامی - انقلابی در حال تکوین تمدن نوین اسلامی است. اندیشیدن درباره عرفان اسلامی و تولید فلسفه عرفان اسلامی، برآمده از درک و دردهای عمیق و از اضلاع مهم منظومه اندیشه‌ای استاد مطهری; است؛ وی که به اهمیت فلسفه‌های مضاف و ضرورت تولید آنها به‏ ویژه در فلسفه اخلاق اسلامی، فلسفه دین اسلامی، فلسفه تاریخ اسلامی و... به‏ طورکامل پی برد و در گفتارها و نوشتارهای حکیمانه و آینده‌ نگرانه‌اش از جمله «وظیفه‌های اصلی و کنونی حوزه‌های علمیه» به آنها اشاره کرد. اکنون پرسش این است که استاد شهید در فلسفه عرفان اسلامی چه بینش و گرایشی داشت و عرفان اسلامی را در معانی، مبانی و ساز و کار سلوک تا شهود چگونه بیان و تبیین کرده و نظر و نظریه‌هایش چیست؟ نوشتار پیش رو به برخی از موارد یادشده پاسخ داده و فرضیه تولید فلسفه عرفان اسلامی را به صورت دلالت‌های تطابقی، تضمنی و التزامی از میان آثار نوشتاری و گفتاری استاد مطهری جست‌وجو کرده است.
صفحات :
از صفحه 73 تا 104
مشخصات اثر
مراتب جسم انسان از نگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
فروغ رحیم پور؛ محمود شکری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
بدن عنصری، روح بخاری، بدن مثالی و بدن اخروی مراتب گوناگون جسم انسانی هستند که در مقاله حاضر دیدگاه ملا صدرا درباره آنها بررسی می‏ شود. آنچه صدرا درباره روح بخاری گفته است، همانند رأى فیلسوفان پیشین است و دیدگاه‏های خاص وى بیشتر در حوزه بدن عنصری و مثالی و اخروی قابل پیگیری است. نظر صدرا در باب بدن عنصری و نحوه حضور صور مختلف در آن – که بر مبنای حرکت جوهری اشتدادی صورت گرفته است- دیدگاه مبتکرانه‏ ای از ارتباط ساحت‏ های مادی و مجرد انسان ارائه می‏ دهد. اما دیدگاه او در خصوص بدن مثالی و اخروی در مقایسه با روح بخارى و بدن عنصرى، دیدگاهی بحث‏ برانگیز تر بوده، درنتیجه نیازمند بررسى دقیق و مشروحی است که بتواند سؤالات و ابهام‏ های مطرح‏ شده را به‏ خوبى روشن سازد. مقاله حاضر با بررسی آثار گوناگون صدرا در این خصوص، تلاش می‏ کند تصویر روشنی از دیدگاه وی در این زمینه ارائه نماید و بدین ترتیب به اشکال‏ های موجود، پاسخ درخوری دهد.
صفحات :
از صفحه 191 تا 212
مشخصات اثر
  • 6411
  • تعداد رکورد ها : 97698