جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

در بررسي موج جديد ديدگاه هاي روابط بين الملل، اين حوزه عرصه تئوري نيست و رويكردهاي جديد خبر از مرگ تئوري و تئوري پردازي مي دهند. عرصه اي كه مدتي به واسطه تسلط پوزيتيويسم عصر فرانظريه خوانده مي شد و قائل به توانايي رسيدن به ذات و عين پديده ها بود. اما اكنون اين تفكر به نوعي زير سوال رفته چرا كه تعصب به تئوري، به منزله ايجاد زندان براي خود تلقي مي شود. در اين موج پذيرفتن نظريه به منزله پذيرفتن اين فرض خواهد بود كه جامعه انساني به ابژه تبديل شده است. نقدي كه به دلايلي شامل نظريه انتقادي به معناي خاص آن در روابط بين الملل نمي شود چرا كه خود بر اين آسيب آگاهي كامل دارد. با اين حال پرداختن به تئوري انتقادي در معناي خاص آن كه برگرفته از بنيان هاي فكري مكتب فرانكفورت بوده است و در ديسيپلين روابط بين اللمل ادعاي نشان دادن راه و روش مرحله بعدي را دارد ضمن اينكه مي تواند ما را در جريان مناقشات موجود قرار دهد، اين امكان را براي ما فراهم مي كند كه به طور خاص با تمركز بر يك نظريه مسئله محور در اين حوزه با روند نظريه پردازي آن نيز آشنا شويم. اين مهم را تلاش كرديم تا با توسل به چارچوبي مفهومي و روش شناختي به نام منطق دروني به انجام برسانيم تا اين نكته را بارز كرده باشيم كه علاوه بر اهميت پايبندي به نقد درونماندگار در اين نظريه، توجه ما صرفا به نتيجه و سوالات انتزاعي يك ديدگاه يا نظريه نبوده است. ما در اين پژوهش كار را از احساس سردرگمي و حيرت ابتدايي نظريه پردازان اين مكتب دنبال كرده ايم. در ادامه با تمركز بر مصداق هاي مسئله اصلي نظريه انتقادي مكتب فرانكفورت با تكيه بر ويژگي هاي معرفت شناختي آن كه در قسمت ارائه راه حل اين مكتب شكل گرفته و صورتبندي شده به تاثير آن در نظريه هاي روابط بين الملل و به طور خاص تر در نظريه انتقادي روابط بين الملل پرداخته ايم.

پیشرفت های زندگی امروزی و شرایط مختلف در جامعه سبب شده است که حوادث زیان باری در اثر تقصیر و بی مبا لاتی مرتکب ، بر مجنی علیه وارد شود ؛ و جرائمی که در اثر آن رخ می دهد ، سبب خسارات و صدمات مادی و معنوی متعدد و لطمات روحی و روانی بر زیان دیده می گردد . در چنین شرایطی جبران خسارات مازاد بر دیه در مواردی مطرح می شود که هر چند در چنین جرایمی حکم دیه در فقه و قا نون مجازات اسلامی معین شده است ، اما دیه با توجه به صدمات وارده بر مجنی علیه برای جبران خسارت کا فی نبوده و به عبارتی دیگر ضرر وزیانی که متضرر از جرم تحمل می کند بیشتر از دیه ای است که در قانون و شرع معین شده است پس در این صورت خسارات جبران نشده با قی می ماند . این پژوهش با استفاده از شیوه ی توصیف و تحلیل و با روش مطالعه کتا بخانه ای موضوع خسارت مازاد بر دیه مقدره را در فقه و حقوق اسلامی مورد بررسی قرار داده است . و به این نتیجه رسیده است که در جبران خسارت مازاد بر دیه ، با توجه به آراء فقها و حقوق دانان می توان گفت ؛ عده ای از فقیهان امامیه با استناد به ادله ای ما نند قواعد فقهی ، بنای عقلا ، قیاس ، قواعد اصولی ، قائل به مشروعیت خسارات مازاد بر دیه شده اند ؛ و عده دیگر با بیان ادله ای ما نند اعتبار امر مختوم ، کافی بودن دیه برای جبران خسارت ، حکم به عدم مشروعیت داده اند . درمجموعه آراء صادره در هیات عمومی دیوان عدالت اداری کشور، دادگاه ها ، نظریات مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه، هم نظرات متفاوتی در مورد جبران خسارات مازاد بر دیه مشاهده می شود که حکایت از تناقض در این آراء دارد . لذا می توان گفت ؛ با وجود اینکه دیه در قانون و فقه مشخص شده است ، با دلائل و شرایط موجود می توان از نظریه مشروعیت و قانونی بودن جبران خسارت مازاد بردیه حمایت کرد . و نظریه عدم مشروعیت را رد کرده و به این نتیجه دست یافت که خسارات مازاد بر دیه باید جبران شوند .

پژوهش حاضر در صدد شناسایی منهج فقهی اجتهادی البانی است که با تحلیل شاخصه‌های این منهج در مسیر اجتهاد و استنباط، خدمتی به مجامع علمی و فقه پژوهان خواهد بود.ضرورت این تحقیق این است که پژوهشی درباره دیدگاه البانی نسبت به فقه و اجتهاد صورت نگرفته، ازاین‌رو پرسش از شاخصه‌های منهج فقهی و اجتهادی البانی مسئله‌ای است که نیازمند پاسخی در خور می‌باشد. روش این نوشتار بصورت توصیفی ـ تحلیلی است. دستاوردهای بدست آمده در این پژوهش آن است که البانی قرآن و سنت را در مسیر اجتهاد هم‌طراز و در عرض یکدیگر می‌داند و ترجیح بین آیات و احادیث را نمی‌پذیرد، عقل در نظام فقهی و اجتهادی البانی جایگاه شایسته‌ای ندارد. وی اجماع مصطلح اصولیون رامناقشه‌پذیر می‌داند. اوقیاس را محدود در مدار تنگ نصوص می‌پذیرد. البانی استحسان را محصول اندیشه‌های متأخرین است. مصلحت مرسله از دیدگاه او باید از نوع مصلحتی باشد که درزمان پیامبر 6 وتوسط آن حضرت ممکن الاخذ بوده اما پیامبر 6 به آن عمل نکرده‌باشد . جایگاه بلند سلف،از دیدگاه او به گونه‌ای است که وی عدم مراجعه و اخذ اندیشه‌های سلف صالح، رمز پراکندگی جامعه مسلمین می داند. در منهج فقهی او«سلف» و «فهم سلف» محوری ترین اساس می‌باشد. وی تصفیه فقه را بر اساس سه محور مهم انجام می‌دهد: عمل کردن به حدیث صحیح حتی در صورت مخالفت علما با آن حدیث، پیراستن فقه از احادیث ضعیفه و عدم تقدم برخی از قواعد اصولی بر خبر واحد. البانی فقه موجود را واقعی ندانسته، زیرا این فقه دیدگاه‌های شخصی فقهاست، وی محدث بودن را لازمه‌ی اساسی فقیه شدن می‌داند. مهمترین شاخصه‌های منهج فقهی البانی در الثمر المستطاب عبارت است از:آیات قرآن، احادیث صحیح، قواعد مستفاد از کتاب و سنت، تمسک به قواعد کلی مستفاد از کتاب و سنت در مالانص فیه، عمل به اطلاق نص، دفاع شدید از حدیث هرچند مخالف قرآن باشد، توجه به مصالح جامعه، اهتمام به فقه اللغه، مبارزه با بدعت، توجه به توحید، عمل به استخاره در فرض شک در احوال راوی، توجه به فهم سلف و استقلال در رای ونقد ائمه حدیث. البانی تأویل و مجاز را فی الجمله باور دارد. اودر تصحیح وتحسین و تضعیف احادیث بابقیه محدثین دیدگاه تقریبا مشترکی دارد.

‫چکیده الکترونیکی در پیوستها موجود می باشد

زوال حکومت پهلوی و در نهایت برچیده شدن آن در بهمن 1357، معلولِ کنش‌گری جریان‌های گوناگونی بود که در رأس آن‌ها طرفداران گفتمان اسلام سیاسی قرار داشتند. گفتمانی‌ که با ارائه اسطوره مطلوب خود و در شرایط بی‌قراری جامعه، توانایی جذب دال‌های شناور و معنابخشی به آن‌ها را در یک زنجیره هم‌ارزی فراهم آورد و با گسترش سیطره هژمونیک خود، گفتمان وابسته به حکومت پهلوی را در مقام یک غیر، طرد و در رقابت با رقیبان، خود را به عنوان گفتمان غالب به جامعه معرفی نمود. با تثبیت این گفتمانِ مادر، خرده‌گفتمان‌های اصلی تشکیل‌دهنده آن مجال بروز پیدا نمودند که در این میان، گفتمان اسلام لیبرال با هواخواهان لیبرال و گفتمان اسلام فقاهتی با هواخواهان مکتبی‌اش، از جایگاه قابل توجهی برخوردار بودند. این دو گفتمان ـ که هواخواهان آن‌‌ها در مبارزه با حکومت پهلوی، سوابق مبارزاتی مشخصی داشتند ـ در غیریت با خصمی مشترک با عنوان گفتمان وابسته به حکومت پهلوی، اتحادی استراتژیک را شکل داده و موقتاً از افتراقات خویش چشم پوشیدند. اما وقوع انقلاب و نابودی غیر، دلیلی برای پوشیده نگاه داشتن تمایزها باقی نگذاشت و با برجسته‌ شدن منطق تفاوت، هواخواهان هر یک از این دو گفتمان خواهان سهم خود و اداره کشور انقلابی بر اساس آرمان‌های برخاسته از اصول و مبانی نظری و اندیشه‌ای‌شان شدند. این گونه بود که تنازع گفتمانی میان گفتمان اسلام لیبرال به رهبری بازرگان و گفتمان اسلام فقاهتی به رهبری امام خمینی شکل گرفت و مهم‌ترین حوادث سال‌های نخست جمهوری اسلامی، از پی این تنازع رقم خورد.بررسی چرایی این رویارویی و هم‌چنین چرایی حذف گفتمان اسلام لیبرال از عرصه قدرت، مسأله اصلی این پژوهش است که پژوهشگر با انجام پژوهشی توصیفی و تحلیلی و گردآوری داده‌های مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای، در تلاش برای یافتن پاسخ آن بر آمده است. در پاسخ به چرایی رویارویی دو گفتمان، داده‌‌های پژوهش نشان می‌دهند که هریک از گفتمان‌های اسلام لیبرال و اسلام فقاهتی، بر اساس تفسیری برخاسته از اصول و مبانی نظری و اندیشه‌ای و قدرت پشت گفتمانی‌شان، به ارائه مفصل‌بندی، آرایش نشانه‌ها و تشکیل زنجیره هم‌ارزیِ گفتمانیِ متفاوتی پرداخته و در تلاش برای هژمونیک شدن و با انجام کنش‌های گوناگون، یکدیگر را در شمار غیر گفتمانی آورده و تنازعی گفتمانی را در بی‌قراری‌های جامعه ایرانی ایجاد نمودند که نتیجه آن به رویارویی‌های هواخواهان لیبرال و مکتبی این دو گفتمان منجر گردید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که مکلف شدن لیبرال‌ها به بر آوردن وعده‌های استعاری و عام گفتمان اسلام فقاهتی با پذیرش مسئولیت دولت موقت، قابلیت دسترسی و اعتبار پایین گفتمان اسلام لیبرال به نسبت گفتمان اسلام فقاهتی، دسترسی گفتمان اسلام فقاهتی به مراکز قدرت و نهادهای انقلابی و به چالش کشیدن دولت موقت و پس از آن اولین رئیس جمهور ایران از طریق آن‌ها و اتکا به قدرت سوژگی فردی سیاسی رهبر انقلاب در مقام رهبر گفتمان اسلام فقاهتی، باعث عدم توفیق گفتمان اسلام لیبرال در هژمونیک‌شدن گردید که این موضوع، در کنار نفوذ گفتمان اسلام فقاهتی در اکثریت توده‌های جامعه ایرانی و هم‌چنین کنش سیاسیِ درنگ‌گونه و غیر انقلابی جریان لیبرال، تفوق مکتبی‌ها و حذف لیبرال‌ها از عرصه قدرت را به دنبال داشت.

سخن گفتن از سیاست بین الملل بدون توجه به مختصات انسانی، اجتماعی و تاریخی آن، گمراه کننده خواهد بود؛ از این رو در مطالعه سیاست بین الملل، اتخاذ رویکردی که بتواند ضمن در امان نگاه داشتن محقق از خطر تنگ نظری، امکان فهم نسبت های علی، و فرایندهای تکوینی را در پیوند منظومه ای متغیرهای متکثر و متنوع فراهم آورد، ضرورت دارد. به نظر می رسد رویکرد تمدنی چنانچه مفهوم تمدن به درستی متعلَق تصور و تصدیق قرار گیرد، در جهت تأمین چنین جامعیتی در فهم سیاست بین الملل مفید باشد. لذا این پژوهش، وجوه نظری و عملی سیاست بین الملل را از رهگذر بررسی ظرفیت عقلانی شیعه و فرایند اشتداد استقلال منظومه ولایی بازخوانی می کند؛ و ضمن آنکه خطوط گسل سنت های نظری سیاست بین الملل با نظام اندیشه ی شیعی را در امتداد «هستی شناسی منقطع از رابطه و نسبت علّی میان وجود و امکان» و «معرفت شناسی ذهن بنیان و فرضیه محور»، تشخیص می دهد، به بررسی نقش پیشران و انتظام بخش عناصر «استقلال» و «رقابت» برای سیاست بین الملل در غیاب یک اقتدار مرکزی، می پردازد؛ در این بررسی، تمدن به عنوان بیشینه ی استقلال استعلایی که در افق اعلای استقلال یک دولت به منصه ی ظهور می رسد، مستعدترین کانون مستقل و منظومه فراگیر قدرت، برای شکل دادن به رقابت سیستم ساز در سیاست بین الملل معرفی شده است.تمدن، به عنوان سازه و سامانه ای موزون و منظومه ای منسجم و پویا، متشکل از نظام های اجتماعی متعددِ همسو است که با همه ی اجزای متعیَّن خود به مثابه یک کل واحد، حامل فرهنگ و برآیند عقلانیت یک جامعه ی متشکل انسانی است و در امتداد فرایندی تکاملی طی یک بلوغ تدریجی اجتماعی، از تبلور عینی و تعین تام یک شبکه ی منسجم معنایی در ظرف زمان و مکان به منصه ی ظهور می رسد؛ و آرایش این جهانی همه ی شئون حیات جامعه ی متبوع خود را حول یک محور معنابخش واحد، امکان پذیر می کند و بقای آن، از میزان غنای معنایی و قابلیت خود سازمان بخشی در مواجهه با تقاضاهای نوین، متأثر است.در بررسی تمدن، الگوی کل نگر و سیستمی برای تجزیه و تحلیل ظرفیت ها و تکاپوهای تمدنی، مناسب تر به نظر می رسد و در تبیین نسبت نظام سازی شیعی با سیاست بین الملل، و همچنین آثار احتمالی که فرایند شکل گیری تمدن شیعی می تواند برای آینده ی سیاست بین الملل در پی آورد، می توان از روش بررسی و تحلیل روندها سود برد. جامعیت، پویایی و نیز شمولیت جهانی ملت ابراهیم، ظرفیت عقلانی گسترده ای را برای شیعه در جهت قوام بخشیدن به یک نظام منسجم اجتماعی، و طرح آن به عنوان یک الگوی متمایز پیشرفت و مدیریت جامعه ی انسانی ایجاد نموده است. این ظرفیت، علاوه بر آنکه در طول تاریخ، منشأ تمدن زایی قرارگرفته است، در حال حاضر نیز با محوریت انقلاب اسلامی ایران و نظام ولایی برآمده از آن، فرایند تعمیق و توسعه یک نظام داخلی اصیل و مستقل را برپایه ی یک نظام فاعلی توحیدی و در جهت یک نظام غایی عدل محور، طی می کند. از آنجا که تحدید دامنه ی نفوذ تمدن غرب، در اثر تشدید استقلال و توان تأثیرگذاری سیستمی منظومه ولایی، با واکنش دولت مرکزی و دولت های اقماری منظومه ی غربی که کانون های برتر قدرت و تأثیرگذاری در نظام بین الملل کنونی محسوب می شوند همراه است، انتظار می رود سرنوشت سیاست بین الملل تحت تأثیر آرایش رقابتی نوین تمدن ها رقم بخورد. همچنین عزیمت جنبش نظریه پردازی شیعی از مبدأ یقین و با هدف غاییِ اقامه ی حق، تکاپوهای تجدید نظرطلبانه ای را در فضای فرانظری سیاست بین الملل سبب می شود، که می تواند ضمن احیای نقش و رسالت نظریه بین المللی برای تحقق آرمان های انسانی به جای تحلیل و گمانه زنی صرف، رونق فضای نقد و نظر را در مبادلات علمی میان تمدنی به همراه آورد.

منظور از «جريان‏شناسی تاريخی فقه سلفی»، شناسايی مجموعه‏ی مبانی، مناهج و ديدگاه‏های فقهی سلفيان از هنگام پيدايش تاکنون و نيز، عوامل پيدايش و احياناً تطوّر و تحوّل آن‏ها است.اين شناسايی که از طريق واکاوی جداگانه‏ی زندگی، شخصيت، عقايد و ديدگاه‏های فقهی پيشوايان برجسته و تأثيرگذار سلفي در وهله‏ی نخست و سپس تطبيق، مقايسه و مقارنه‏ی آن‏ها با يکديگر انجام می‏شود، به روشنی نشان می‏دهد که سلفيه يک «جريان»، به معنای رويکرد و رويه‏ای مشترک ميان بخشی از مسلمانان بوده که به طور طبيعی، در برابر تحولات جهان اسلام و در بستر تاريخ اسلامی به وجود آمده و نصوص شرعی و اجماع و اقوال سلف صالح را مبنا قرار داده و تحت تأثير عوامل سياسی، اجتماعی و فرهنگی مختلف، گسترش و تطوّر يافته و سه دوره‏ی متفاوت‏ را تجربه کرده است:دوره‏ی نخست که از اوايل سده‏ی دوم با ظهور اصحاب حديث در برابر اصحاب رأی، آغاز شده و در اواسط سده‏ی سوم با احمد بن حنبل به اوج رسيده و سپس به طور نزولی تا اواخر سده‏ی چهارم با بربهاری و ابن بطه، ادامه يافته و توسط اين دو، تغييراتی در روش و سبک خود ايجاد نموده و عمل‏گراتر شده است. دوره‏ی دوم که از اواخر سده‏ی چهارم و اوايل سده‏ی پنجم، با ابن عقيل آغاز شده و در اواسط سده‏ی هفتم با ابن تيميه و ابن قيم الجوزيه به اوج رسيده و به زودی در اثر غلبه‏ی تشيع و تصوّف و پاره‏ای عوامل ديگر، به حاشيه رانده شده است. تا آنکه پس از قدرت يافتن عثماني‏های حنفی و صفوي‏های شيعی و سپس ورود استعمارگران غربی، در سده‏ی دوازدهم و سيزدهم به دوره‏ی سوم رسيده و اجباراً به دو شيوه‏ی متفاوت نوسلفی در شمال افريقا و وهابی در منطقه‏ی نجد روی آورده است. شيوه‏ی نوسلفی کوشيده است بر پايه‏ی آرمان سلفيه که بازگشت به سنت سلف صالح است و مبانی سلفيه که پيش از هر چيز نصوص و سپس اجماع و قياس است و با تأکيد بيش از پيش بر تمايز ميان عبادات و عادات، گونه‏ای عقل‏گرايی سازگار با دوران جديد را در پيش بگيرد و شيوه‏ی وهابی بدون توجه به دوران جديد، گاهی از سلفيان پيشين نيز عقل‏گريزتر شده و به خاطر داشتن روش و سبک فقهی متفاوت، از مبانی و اصول فقهی سلفيه، به ديدگاه‏های فقهی تازه‏ای به ويژه در ذيل عنوان توحيد و شرک راه يافته است. هر چند نهايتاً اين دو شيوه‏ی متفاوت نيز توسط محمد رشيد رضا به يکديگر نزديک شده و پيوند خورده و اکنون به صورت محسوس، تنها شيوه‏ی وهابي در حصار يک حاکميت سياسی، باقی مانده است. اگر چه برخی معتقدند که شيوه‏ی وهابی نيز به اقتضای دوران جديد، رو به پايان است.

این پژوهش در پی روشن نمودن سیر تحول معماری حمام های عمومی ایرانی- اسلامی از اوایل اسلام تا دوره سلجوقی است که برای این منظور در این پژوهش کارکردها و آداب و احکام حمام و استحمام بررسی شده است. نظافت و تطهیر از کارکردهای اصلی حمام هستند که هر دو عملی آیینی هستند و در اینجا بیشتر تطهیر مورد توجه است. از آنجا که مقوله‌ی تطهیر در بسیاری از فرهنگ ها بازنمود آیینی خود را دارد و به عقیده ی پژوهشگران آیین تطهیر جزو آیین های گذاردسته بندی می شود، می کوشیم در بررسی تاریخی خود در ایران نیز سیر تحولات این پدیده را از لحاظ آیینی با رویکردی پدیدارشناختی توضیح دهیم. آیین های گذار دارای سه مرحله کلی هستند: 1- مرگ نمادین 2- حالت جنینی 3- باززایش که در آداب استحمام نمود یافته است و آداب استحمام نیز دارای سه مرحله برهنگی، شستشو و غسل است. از آنجا که کالبد بنا در ارتباط با آداب استفاده از بنا است ساختار حمام‌های ایرانی- اسلامی نیز دارای ساختار سه گانه ی رختکن و سربینه، گرمخانه و خزینه است که همانا الگوی اساسی حمام های اسلامی است. در این پژوهش تاریخی، الگوی سه بخشی و تحولات آن آز آغاز اسلام تا دوران سلجوقی بررسی شده است. در دوران پیش از اسلام در ایران برای تطهیر و نظافت از آب استفاده نمی‌شده است و این بیشتر به خاطر تقدس آب و آیین های آناهیتا بوده است. حال آنکه در قرن دوم میلادی برخلاف ایران در امپراطوری روم گرمابه های وسیع و مجللی ساخته می شدند. چنین وضعی در امپراطوری بیزانس نیز ادامه داشته است و شواهد باستان شناسی نشان می دهد که تا ظهور اسلام نیز این گرمابه‌ها در سوریه وجود داشته است. به احتمال زیاد چنین حمام هایی مرجعی برای معماران اسلامی در اوایل اسلام بودند که با پایتخت قرار دادن دمشق توسط امویان این تاثیرپذیری پررنگ تر شد. با وجود اینکه از حمام های دوره عباسی تا دوره سلجوقی شواهد باستان شناسی زیادی بر جای نمانده است، ولی با استفاده از همین آثار محدود و نیز مستندات متنی روشن می شود حمام هایی که در این دوران ساخته شده اند نیز از الگوی سه بخشی پیروی می کنند. این پژوهش، پژوهشی تاریخی است و برای گردآوری داده های مورد نیاز از روش کتابخانه ای- ترکیبی استفاده شده است و از آنجا که داده های استفاده شده، داده‌هایی کیفی هستند از روش تجزیه و تحلیل کیفی برای بررسی الگوی سه بخشی مورد نظر در دوران مختلف استفاده شده است.

‫نويسنده در اين پژوهش مصاحبه‌ها و مشاهدات و مطالعات خود را از نزديک درباره فرقه نصيريه (يکي از فرقه‌هاي منسوب به غلات مشهور) ضبط و درج کرده و عقايد، افکار، آداب و رسوم مذهبي و اجتماعي آنان را به تصوير مي‌کشد. وي در يک مقدمه و سه فصل به ابعاد مختلف اعتقادي و مذهبي فرقه نصيريه در پاکستان اشاره کرده است. او در مقدمه ضمن بررسي تاريخچه فرقه نصيريه به کتاب‌هاي نگاشته شده درباره آنان مي‌پردازد. در فصل اول نيز کلياتي از معناي لغوي و اصطلاحي غلو، تاريخچه غلو در اسلام، معرفي برخي فرقه‌هاي غلات در زمان‌هاي گذشته و تاريخ معاصر به ويژه کشور پاکستان و مسلک‌هاي صوفيه، فرقه‌هاي شيعي غلاّت و اعتقادات و رسوم آن‌ها ارائه شده است. در فصل دوم ضمن بحث درباره نصيريان، تاريخچه پيدايي آنان، و اعتقادات اين فرقه و نسبت‌هاي داده شده به آن ها تجزيه و تحليل مي‌گردد. سپس باورهاي نصيريان از ديدگاه مخالفان آن ها، ديدگاه‌هاي نصيريان در مورد تناسخ، غلو، توحيد، عدل، نبوت، امامت، معاد، اسلام، ايمان، فروع دين و ادله شرعي، مناسک و شعائر نصيريان همچون: عيد غدير خم، عيد فطر، عيد قربان، نيمه شعبان، عيد مباهله، عيد فراش، عاشورا، عيد نوروز و ديگر مناسک نصيريان و برخي رجال نصيريه معرفي شده است. در فصل سوم نويسنده به معرفي نصيريان پاکستان و اقسام فرقه‌هاي نصيري و اعتقادات آن ها پرداخته و بعضي عقايد غلو آميزآنان در زمينه توحيد، نبوت، امامت، معاد و احکام شرعي، مانند نماز و کيفيت آن، خمس، روزه، اعياد مذهبي، ازدواج، قرآن کريم و تحريف آن، طريقه دفن اموات و ساير شعاير مذهبي آن ها وصف کرده و برخي شخصيت‌هاي آنان را به صورت اجمالي معرفي مي‌کند.