جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه پژوهشی است درباره رابطه روح و جسم در آثار مولانا و عطار نیشابوری. از آن جایی که موضوع روح و حقیقت آن و رابطه آن با بدن یکی از موضوعات مهم انسان شناسی عرفانی بوده و اینکه این بحث به صورت گسترده در آثار این دو عارف بزرگ مطرح شده است. در این پایان نامه فصل اول تحت عنوان مبادی تحقیق و فصل دوم آن تحت عنوان روح و نفس در متون عرفانی که در آن نظر عرفا، فلاسفه و برخی از آیات قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم زندگی نامه و آثار مولانا، فصل چهارم به بررسی رابطه جسم و روح از منظر مولانا و فصل پنجم زندگی نامه وآثار عطار و فصل ششم به رابطه جسم و روح از نگاه عطار نیشابوری اختصاص یافته است ونتیجه ی حاصله چنین است که از نظر این دو عارف بزرگ روح جوهری است ملکوتی و از عالم قدس که در تن خاکی انسان به مصلحتی هبوط نموده و در پی بازگشت به مأمن اصلی خود و سرمنزل مقصود ،لذا این جهان مادی را به منزله قفسی میداندکه در آن زندانی و غریب بوده و غم فراق و عشق به وصال او را دردمند نموده است . روح از امر پروردگار است و باقی و اصل است و ارتباط آن با بدن خاکی بیشتر از نوع مقابله و تضاد و مخالفت است و گاهی در تعامل با هم ، و همچنین با وجود تضادی که با یکدیگر دارند پیوند و اشتراکاتی نیز میانشان وجود دارد و از یکدیگر متأثر می شوند و مکمل و نیازمند یکدیگرند.و مقصود نهائی این دو عارف بزرگ از طرح موضوعات فوق در قالب تمثیل و حکایت بر جنبه ی هدایتگری و دستگیری انسان و نتیجه گیری های عرفانی و اخلاقی استوار است.

مفهوم «ربا» یکی از مفاهیمی است که در طول تاریخِ جهان اسلام مورد توجه طیف‏های گوناگونی از اندیشمندان از جمله مفسران، فقها و اخیراً اقتصاددانان اسلامی قرار داشته است. این سه گروه، در مطالعات خویش به شدت درگیر مفهوم ساخت یافته «ربا» که محصول دوره تدوین فقه است، شده اند. این در حالی است که جای خالی پژوهشی که بتواند با غلبه بر «فاصله تاریخی از زبان عصر نزول»، به بازسازی مفهوم «ربا» متناسب با عصر نزول دست یازد، کاملا احساس می شود. نویسنده‏ی این پایان نامه تلاش نمود تا با بهره گیری از روشهای ریشه شناسی و معناشناسی ساختگرا و نقشگرا این مهم را به انجام رساند. مطالعات حکایت از آن دارد که در قرآن کریم با دو گونه ربا مواجه هستیم که یکی از آن دو، بر پایه دهشِ از روی میل و خواستِ درونی شکل گرفته است. این در حالی است که گونه دوم، ابتنای بر گرفتنِ با قهر و غلبه دارد. بر این اساس، از اولی، حوزه معنایی «جابجایی ثروت برآمده از انصاف و حق» و از دومی، حوزه معنایی « جابجایی ثروت برآمده از ظلم » شکل می گیرد.

آنچه که تا کنون در فضای وب جریان داشته است افزایش روزافزون حجم اطلاعات و مستندات موجود در آن بوده است، بدون اینکه این افزایش حجم مستندات تاثیری در کاربرد و بهره برداری خودکار اطلاعات موجود به همراه داشته باشد. به علاوه امروزه اکثریت محتوای وب بر روی پایگاه داده های رابطه ای ذخیره شده اند. حرکتی که گام های اولیه آن درحال شکل گیری است تغییر شکل «وب» به موجودیتی تحت عنوان «وب معنایی» میباشد. وب معنایی یک گسترش از وب موجود است که گاهی اوقات تحت عنوان «وب آینده» و یا «وب نسخه 3» معرفی می شود، که در آن به اطلاعات، معانی خوش تعریفی داده می شود که بتوانند قابلیت همکاری بهتر بین کامپیوتر ها و انسان را فراهم کنند. موفقیت وب معنایی بر تولید انبوه داده های معنایی وابسته است. با توجه به حجم عظیم داده های رابطه ای ذخیره شده در پایگاه داده های رابطه ای موجود در وب، انتشار این داده های رابطه ای بر روی وب معنایی بسیار پر کاربرد خواهد بود. در این پایان نامه، الگویی جهت پیاده سازی جستجوی معنایی بر روی داده های ذخیره شده در پایگاه داده های رابطه ای، با استفاده از تکنیک های وب معنایی ارائه شده است. گام های اصلی الگوی پیشنهادی در این پایان نامه از این قرارند:1-بازنمایی داده های سازمانی ذخیره شده بر روی پایگاه داده های رابطه ای بر اساس گراف های معنایی با استاندارد RDF به صورت یک پایگاه دانش معنایی(نگاشت داده های رابطه ای به گراف های معنایی)2-آنالیز وابستگی های داده ای برنامه و بازنمایی اجزای برنامه و ارائه یک آنتولوژی سازمانی بر اساس آنها3-پیاده سازی یک موتور جستجوگر معنایی که بر پایه آنتولوژی سازمانی تهیه شده و پایگاه دانش نگاشت شده، که به جستجوی معنایی بر روی اطلاعات دامنه مورد نظر می پردازد.

با توجه به آنچه آمد می توان گفت از نظر امام خمینی نوسازی جامعه یا بهسازی جامعه از طریق نقد و انتخاب هوشیارانه پدیده های جدید، متناسب با شرایط اجتماعی - فرهنگی - اقتصادی و با ملاک ها و معیارهای معتبر و همچنین تصحیح و پالایش ارزشها و مفاهیم سنتی از پیرایه های محیطی - اجتماعی با استفاده از متون و متددینی دست اول و سپس ترکیب متناسب پدیده های جدید با سنتهای پسندیده، صحیح و پیراسته خودی و بومی (عمدتا اسلامی) نه تنها قابل دسترسی و انجام است که یک وظیفه عقلی، دینی و ملی است. آنچه در این رهگذر از دیدگاه امام مهم است این اقدام باید به سنت، تعالیم و معارف اسلامی وفادار باشد و مصالح جامعه و مردم را مد نظر قرار دهد و از وابستگی به اجانب اجتناب نماید. و بین اغراض سیاسی - نفسانی و هواها و تمایلات از یکسو و دست آوردهای دقیق علمی و عقلی تفکیک قائل شود. زیرا آنچه موجب مشوب شدن دست آوردهای علمی - عقلی می گردد و آنها را در تقابل با دیانت اسلام قرار می دهد، همان آمیختگی به هوا و هوس، شهوات و اغراض منفی سیاسی - اجتماعی است. والا در دیدگاه امام پدیده های علمی دقیق ( و نه ظنی و گمانی و یا مشهورات غیر علمی و یا شبه علمی) و عقلانی مغایرت یا تضادی با تعالیممعارف دینی ندارند و دیانت و آموزه های آن نیز تضاد و مغایرتی با علم و عقل، به معنی واقعی و پالایش شده آن، ندارد.

---

‫اين پايان نامه که ترجمه و تحقيق کتاب "کشف الغمه في معرفه الائمه عليهم السلام" تأليف علامه ابوالحسن علي بن عيسي ابن ابوالفتوح اربلي متوفاي سال 692ق به زبان اردو است؛ در سه بخش به بررسي زندگي پيامبر اسلام و معجزات و فضايل آن حضرت و نيز فضايل و زندگاني امام علي( و غزوات پيامبر اسلام، پرداخته است. بخش اول، به تبيين جريان ولادت پيامبر اسلام(ص) و حسب و نسب شريف آن حضرت، زندگاني پيامبر اکرم( و انواع معجزات صادره از ايشان در طول حيات شريف آن حضرت، تبيين سيره اخلاقي پيامبر اکرم( قبل و بعد از بعثت و معجزات مقارن بعثت و پس از آن اختصاص دارد. نويسنده در بخش دوم، نخست به تفسير مسأله امامت و ضرورت آن پرداخته و پس از تشريح دلايل امامت امام علي(، به تفصيل، به بررسي دوران حيات پيامبر اسلام و امام علي( و ارتباط آن دو بزرگوار با هم پرداخته و نمونه‌هايي از فضايل و اوصاف امام علي( و نسب و خاندان آن حضرت، کنيه‌ها و القاب امام علي( را بيان کرده است. نگارنده سپس به ذکر بيعت مردم با امام علي( پس از سال‌ها غصب خلافت اشاره نموده و شايستگي‌هاي متعدد آن حضرت جهت احراز مسند خلافت و عدم شايستگي ديگران براي احراز اين مسند را بررسي کرده است. ضرورت اعتقاد به ولايت و محبت امام علي( طبق سفارش‌هاي متعدد پيامبر اسلام، تبيين نمونه هايي از شجاعت‌امام علي( در غزوات مختلف همچون: غزوه بدر، احد، خندق، بني‌نضير، بني‌قريظه، بني‌مصطلق، خيبر، فتح مکه، حنين، تبوک، ذات سلاسل، بيان زهد و قناعت بي‌بديل امام علي( و ماجراي نصب ولايت و امامت امام علي( در غدير خم، مباحث ديگر اين پايان نامه مي‌باشند.

---

‫ضمان در آموزه‌هاي اسلامي به انواع عقدي و قهري تقسيم مي‌شود. ضمان عقدي نيازمند ايجاب و قبول و صيغه مي‌باشد؛ اما ضمان قهري در مواردي مانند اتلاف و غصب تحقق مي‌يابد و بدون عقد و صيغه، و خودبه‌خود بر عهده غاصب يا تلف‌کننده بار مي‌شود. ضمان در فقه اسلامي، از احکام وضعيه بوده و مواردي همچون اتلاف، يد، غرور، تسبيب و اضرار، جزء موجبات آن به‌شمار مي‌رود. ضمان پزشکي نوع خاصي از ضمان است که به اموال، اعيان و منافع تعلق نمي‌گيرد، بلکه به جسم و جان انسان‌هاي بيمار تعلق مي‌گيرد. پزشک بايد در معالجات خود بر اساس موازين و ضوابط خاصي عمل نمايد. محدوديت در معالجه را بيمار يا اولياي او تعيين مي‌کنند، و پزشک معالج تنها در صورت ضرورت مي‌تواند دخالت در امور معالجه را تعيين کند. بدين ترتيب، اگر پزشک در معالجه، تقصير علمي و عملي داشته باشد، ضامن است و بايد خسارت وارد شده بر مريض را جبران کند. در صورت تقصير عمدي پزشکي در صدمات عضوي بيمار يا هلاکت او، جبران خسارت آن قصاص خواهد بود؛ و در غير اين صورت، جبران خسارت به‌صورت مالي خواهد بود. تخلفات و تقصير پزشک مي‌تواند شامل کوتاهي در تشخيص مرض، کوتاهي در درمان، ضمان در تجويز دارو، و ضمان در دوران دانشجويي باشد. پرستار نيز در قبال بيماري که به او سپرده شده مسئوليت دارد، و اگر به وظيفه خود درست عمل نکند، و بيمار زيان ببيند، پرستار ضامن است. البته شارع مقدس براي رهايي پزشکان از ضمان، و عدم عسر و حرج براي بيمار، قانون اخذ برائت از بيمار يا اولياي او را جعل کرده است. در اين راستا، شخص مريض که ولايت بر نفس خود دارد مي‌تواند پزشک را ابراء کند. در صورت عدم صلاحيت مريض، پدر، جد پدري، حاکم شرع و عدول مؤمنين مي‌توانند درباره چگونگي معالجه بيمار تصميم بگيرند و پزشک را ابراء کنند.

رساله‌ی حاضر کند و کاوی است در ماهیت نظریات هرمنوتیکی برخاسته از اندیشمندان غربی، که پس از تأسیس این شاخه از دانش‌ همزمان با نهضت اصلاح دینی در غرب، از دیدگاه نظریات مطرح شده در گرایشات مختلف این دیدگاه، به متن و به ویژه متون دینی و کتاب مقدس و شیوه‌های فهم و تفسیر آن نگریسته‌اند؛ شیوه‌هایی که ضمن تضاد بسیار با روش معهود فهم و تفسیر، بین نظریات مولف‌محوری، متن‌محوری و مفسرمحوری در نوسان است، و به نتایجی کاملاً متضاد با شیوه‌ی متعارف فهم منتهی می‌گردد. در این میان نواندیشانی از جهان اسلام که به اعتراف خود در پی ایجاد تغییر و اصلاح در مبانی اسلامی و همسو کردن آن با اندیشه‌های غربی حاکم بر جامعه‌ی جهانی یا همان نظریات مکتب لیبرالیسم غربی بودند، درصدد تطبیق نظریات مطرح شده در هرمنوتیک بر شیوه‌ی فهم و تفسیر متون دینی و بویژه قرآن کریم برآمدند، که بکارگیری این روش به دلیل تضاد عمیقی که با مبانی اسلامی دارد، موجب تفسیر به رأی شدیدی می-گردد که در روایات و حتی خود قرآن به شدت از آن نهی شده است. با کاربرد نظریات مذکور در خصوص متون دینی اسلامی، اسلام از محتوای خود تهی شده و بسان ظرفی خالی، پذیرای نظریات متضاد با مبانی خود می‌گردد که ماهیت اسلام حقیقی را به کلی تغییر می‌دهد. این رساله با هدف تبیین ماهیت نظریه‌ی هرمنوتیکی و نارسایی‌های آن در خصوص فهم متن، ضمن تبیین نظر اسلام در خصوص فهم و تفسیر متون دینی و بررسی ماهیت، خاستگاه و نظریات نظریه‌پردازان غربی این مکتب نوظهور، به نقد آراء و مبانی این دانش در گرایشات مختلف آن پرداخته، و با نگاه ویژه به دیدگاه هرمنوتیک در خصوص متن، امکان تطبیق آن بر قرآن را بررسی نموده، و آنگاه با بیان مجالات تأثیرپذیری نواندیشان جهان اسلام، همچون نصر حامد ابوزید، مجتهد شبستری، سروش، محمد ارکون و... که متأثر از این روش جدید به تأسیس نظریات جدیدی در خصوص فهم و تفسیر متون دینی به ویژه قرآن روی آورده‌اند، درصدد اثبات ناکارآمدی نظریات این رشته‌ی جدید برای فهم و تفسیر قرآن است.

---