جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين نوشتار، ضمن بررسي مراحل رشد، تکوين و شکل‌گيري جنين در رحم مادر، اهميت و ارزش جنين در اسلام بحث و بررسي شده و از منظري فقهي و حقوقي، حمايت اسلام از جنين در مراحل مختلف تکوين آن و نيز دفاع از آن را ترسيم کرده است. نويسنده در پنج فصل به انواع حمايت اسلام از جنين و قوانين موضوعه اسلامي پرداخته است. در فصل اول، تعريفي از جنين، ماهيت و مراحل رشد و شکل‌گيري جنين از منظر پزشکان و فقها صورت گرفته و مدت حمل جنين در رحم مادر و تحديد (محدوده) شرعي و قانوني ميزان حمل (حاملگي) بررسي شده است. نويسنده در ادامه به بحث درباره شخصيت جنين از لحاظ فقهي و قانوني پرداخته و زمان تکوين شخصيت جنين در رحم مادر و اهليت داشتن آن را به عنوان يک انسان و تعلق گرفتن حقوق انساني به عنوان فرزند و ولايت داشتن والدين تبيين نموده است. در فصل دوم، اجراي برخي از امور محافظتي براي جنين در رحم مادر قبل از حامگلي و قبل از تولد فرزند در فقه اسلامي بحث شده وضمن تبيين و سفارش هاي دين اسلام مبني بر انتخاب همسر شايسته و لزوم تحقيق در زمينه انتخاب همسر و شريک زندگي براي تولد فرزنداني سالم از لحاظ روحي و جسمي؛ به ضرورت اهتمام به تغذيه مادر در دوران حاملگي و مواظبت کردن مادر و ممنوعيت پزشکي از کشيدن سيگار و استفاده از مواد مخدر و ساير مواد خطرناک بررسي شده است. انواع حمايت‌هاي فقهي، مدني و قانوني از جنين و نيز اهميت پاک بودن نسب، حرمت زنا، رعايت عده و عده متوفي و ساير اموري که مربوط به نسب مي‌شود و شروط و احکام و شروط نسب و اثبات آن و وسايل اثبات آن بخشي ازمطالب فصل سوم است. در ادامه اين فصل، انواع حمايت‌هاي مادي از جنين در فقه اسلامي، مانند هبه کردن بر جنين، وصيت کردن بر جنين، وقف کردن بر جنين و... ذکر شده است. در فصل چهارم، احکام فقهي و قانوني (حقوقي) جنايت بر جنين، به ويژه پس از چهارماهگي که روح در جنين دميده مي‌شود، شرح داده شده است. حمايت‌هاي جنايي و قضايي از جنين و عقوبت کردن کساني که ظلم و جناياتي را عليه جنين مرتکب مي‌شوند وحمايت‌هاي اجرايي از جنين، مانند اقامه حدّ و تعزير، ديه، قصاص و حتي اجراي حکم اعدام و... مباحث فصل پنجم را تشکيل مي‌دهند.

‫در اين پاياننامه نخست معناى لغوى و اصطلاحى محكم و متشابه، اقسام متشابه و فرق ميان محكم و متشابه بيان شده، سپس به اين پرسشها پاسخ گفته شده كه آيا علم به متشابهات ممكن است، وظيفه ما در قبال آيات محكم و متشابه چيست، چرا كتاب خدا بر متشابه مشتمل است، آيا محكم بر متشابه مزيتى دارد و موارد متشابهات كدامند. نويسنده، حروف مقطعه و آيات صفات را از متشابهات به شمار آوردهاست. وى در ضمن به معناى لغوى و اصطلاحى تأويل پرداخته و ائمه (ع) را عالم به تأويل قرآن خواندهاست و در پايان نمونههايى از آيات متشابه را بررسى كردهاست.

---

---

‫اين نوشتار با استفاده از منابع تاريخي معتبر به تجزيه و تحليل شخصيت والاي مالک اَشتر و ارتباط عميق ايشان با امام علي (ع) و تأثيرات وي در وقايع دوران خلافت و زمامداري حضرتش مي‌پردازد. نويسنده به دنبال تبيين جايگاه و عملکرد مالک اَشتر و خاندان او به لِحاظ سياسي، اجتماعي، نظامي، فرهنگي و اعتقادي بوده و نقش خاندان وي در تثبيت عقايد شيعه و نهادينه کردن فرهنگ تشيع در نيمه قرن اوّل هجري را منعکس مي‌سازد. اين تحقيق در پنج فصل تدوين يافته است. در فصل اوّل وي با مروري کوتاه در زندگاني مالک اَشتر و خاندان ايشان، شناسنامه مالک اَشتر، فرزندان، برادران، خواهران، نوادگان و ويژگي‌هاي خانوادگي آنان را بيان و از آن ها به لحاظ علمي، سياسي، نظامي، عقيدتي، فرهنگي و تشيع، تمجيد فراوان مي‌کند. نگارنده در فصل دوم با اشاره به دوران زندگي مالک اَشتر در عصر خلفاي سه گانه ابعاد مختلف نقش آفريني وي در جنگ‌هاي آن زمان و فتح هاي مختلف اسلامي را منعکس و نقش مالک در تبليغ فرهنگ تشيع و قيام بر ضدّ حکومت عثمان را برجسته مي‌سازد. فصل سوم به نقش مالک اَشتر درتحقّق خلافت آن حضرت و جنگ‌هاي آن دوران مانندِ جَمَل، نهروان، و صفين و حمايت همه جانبه وي از آن امام اختصاص دارد. در فصل چهارم ديدگاه‌هاي برخي مفسّران و شخصيت‌هاي اسلامي، مانندِ پيامبر اسلام (ص) ، اميرالمؤمنين علي (ع) ، امام صادق (ع) و علماي شيعه و اهل سنّت درباره مالک اَشتر و جايگاه والاي علمي، معنوي، عقيدتي و اخلاقي او مطرح، و برخي اتهام هاي وارد شده به مالک اَشتر در منابع تاريخي پاسخ داده شده است. در فصل پنجم نقش ابراهيم بن مالک اَشتر در دوران ولايت و امامت امام علي (ع) و پس از آن برجسته شده و شَجاعت‌هاي وي در جنگ صفين، نقش او در حمايت از حسنين، قيام مختار و توابين، و نيز برخي جنبش‌هاي شيعي ضدّ حکومت امويان و درگير شدن متعّدد وي با عاملان حکومتي بيان شده است. نويسنده مالک اَشتر و پسر او ابراهيم را شخصيت‌هايي ولايتمدار، شيفته اهل‌بيت، ايثارگر، شجاع و در عين حال سياسي، اجتماعي، فرهنگي، علمي و اخلاقي وصف کرده و ابعادي از علم و معرفت آنان را نيز منعکس کرده است.

---

---

---

---

‫مشارکت سياسي در نظام سياسي اسلام، عبارت است از فعاليتي عمومي براي تأثيرگذاري و نفوذ در تصميمات سياسي جامعه، که همراه با انگيزه‌هاي ديني و مذهبي صورت مي‌گيرد که منبعث از عناصر مشارکتي بوده، و در تعاليم و آموزه‌هاي اسلامي پيش‌بيني شده است. بدين ترتيب مشارکت سياسي مورد نظر در نظام سياسي اسلام، از انواع مشارکت سياسي در غرب که به مردم به مثابه ابزار و وسيله نگاه مي‌کند، و کمتر به مسايل ارزشي و معنوي انسان توجه مي‌کند، فاصله گرفته و متمايز مي‌شود. اولين عنصر در مشارکت سياسي اسلام، مفهوم شورا مي‌باشد، که با وجود اختلافاتي که در رابطه با تفسير آن به الزامي و غيرالزامي بودن وجود دارد، مي‌تواند به‌عنوان يکي از عناصر فعال در مشارکت سياسي مطرح باشد. مؤلفه ديگر مشارکت سياسي، امر به معروف و نهي از منکر مي‌باشد، و آن مکانيسمي است براي مشارکت فعال سياسي مردم در تأثيرگذاري بر تصميم‌هاي سياسي نظام، که در جهت حمايت از نظام و رقابت بين افراد جامعه صورت مي‌گيرد. با تلقي اين که "نصيحت ائمه مسلمين" عملي سياسي است که توسط افراد جامعه و در جهت نظارت و تقويت جامعه اسلامي صورت مي‌گيرد، رکن ديگري از مشارکت سياسي رقم مي‌خورد. رکن مهم و نهايي مشارکت سياسي بيعت است که در جهت حاکميت دستورات خداوند، رسولان او، ائمه طاهرين( و ولايت فقيه قرار مي‌گيرد، و مردم بر اساس يک قرارداد اجتماعي به تعيين رهبري جامعه مي‌پردازند. بدين ترتيب الگوي مشارکتي سياسي اسلام در مقابل الگوي مشارکت غربي قرار مي‌گيرد. مشارکت سياسي در درون نظام سياسي اسلام، در دو مسير متفاوت صورت مي‌گيرد؛ يکي نظام سياسي شيعي است که با عناصر عصمت، ولايت و غيبت مرتبط است، و ديگر نظام سياسي اهل تسنن که بر مفهوم کليدي صحابه تکيه دارد. اما در مجموع، مشارکت سياسي در نظام سياسي اسلام امري پذيرفته شده است و مدل مشارکتي نيز حمايتي و رقابتي مي‌باشد.