جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫‫ف‍ارس‍ی‌ - ان‍گ‍ل‍ی‍س‍ی‌ ه‍دف‌ پ‍ژوه‍ش‌ م‍طال‍ع‍ه‌ در م‍ورد واژگ‍ان‌ زب‍ان‌ ف‍ارس‍ی‌ و ح‍وزه‌ه‍ای‌ م‍ع‍ن‍ای‍ی‌ آن‌ و ک‍ش‍ف‌ راب‍طه‌ای‌ م‍ی‍ان‌ آرای‍ش‌ واج‌ ه‍ا در ی‍ک‌ واژه‌ و ب‍ار م‍ع‍ن‍ای‍ی‌ ک‍ه‌ آن‌ واژه‌ م‍ن‍ت‍ق‍ل‌ م‍ی‌ک‍ن‍د ن‍م‍ون‍ه‌ه‍ا ب‍ه‌ ص‍ورت‌ ان‍ت‍خ‍اب‍ی‌ از م‍ی‍ان‌ آث‍ار ب‍زرگ‍ان‌ ادب‌ ف‍ارس‍ی‌ - چ‍ه‌ ادب‍ی‍ات‌ ک‍ه‍ن‌ و چ‍ه‌ ف‍ارس‍ی‌ ام‍روز - ب‍رگ‍زی‍ده‌ ش‍ده‌ان‍د ای‍ن‌ ت‍ح‍ق‍ی‍ق‌ ب‍ه‌ ش‍ی‍وه‌ ت‍ح‍ل‍ی‍ل‌ اطلاع‍ات‌ ان‍ج‍ام‌ گ‍رف‍ت‍ه‌ و ب‍رای‌ ج‍م‍ع‌ آوری‌ اطلاع‍ات‌ ن‍ی‍ز ب‍ی‍ش‍ت‍ر ب‍ه‌ روش‌ م‍طال‍ع‍ات‌ ک‍ت‍اب‍خ‍ان‍ه‌ای‌ ع‍م‍ل‌ گ‍ردی‍ده‌ اس‍ت‌ ای‍ن‌ پ‍ژوه‍ش‌ در پ‍ن‍ج‌ ف‍ص‍ل‌ ارائ‍ه‌ گ‍ردی‍ده‌ اس‍ت‌ ک‍ه‌ ف‍ص‍ل‌ اول‌ ب‍ه‌ م‍ع‍رف‍ی‌ م‍س‍ئ‍ل‍ه‌ و روش‌ ت‍ح‍ق‍ی‍ق‌ م‍ی‌پ‍ردازد، و در ف‍ص‍ول‌ ب‍ع‍دی‌ ب‍ه‌ ت‍رت‍ی‍ب‌ ب‍ه‌ پ‍ی‍ش‍ی‍ن‍ه‌ م‍طال‍ع‍ات‌، ب‍ن‍ی‍اده‍ای‌ ن‍ظری‌، واج‌ آرای‍ی‌ در زب‍ان‌ ف‍ارس‍ی‌ و ن‍م‍ون‍ه‌ه‍ای‍ی‌ از ت‍داع‍ی‌ م‍ع‍ن‍ا ب‍ه‌ ک‍م‍ک‌ واج‌ آرای‍ی‌ و م‍س‍ئ‍ل‍ه‌ خ‍ط ن‍گ‍اری‌ پ‍رداخ‍ت‍ه‌ م‍ی‌ش‍ود ن‍ت‍ای‍ج‌ ای‍ن‌ پ‍ژوه‍ش‌ ن‍ش‍ان‌ م‍ی‌ده‍د ک‍ه‌ ب‍ی‍ن‌ م‍ع‍ن‍ای‌ ی‍ک‌ واژه‌ و آواه‍ای‌ آن‌ ی‍ک‌ ن‍وع‌ ه‍م‍خ‍وان‍ی‌ وج‍ود دارد و ه‍ر واج‌ ی‍ک‌ ع‍ن‍ص‍ر م‍ع‍ن‍ائ‍ی‌ را ب‍ه‌ واژه‌ ح‍ام‍ل‌ خ‍ود ع‍رض‍ه‌ م‍ی‌ک‍ن‍د ام‍ا ت‍اث‍ی‍ر ای‍ن‌ ح‍روف‌ در س‍ام‍ع‍ه‌ ت‍ن‍ه‍ا وق‍ت‍ی‌ م‍ح‍س‍وس‌ اس‍ت‌ ک‍ه‌ م‍ع‍ن‍ی‌ ک‍ل‍م‍ه‌ ش‍ام‍ل‌ آن‍ه‍ا ن‍ی‍ز ب‍ا آن‌ ت‍اث‍ی‍ر م‍ت‍ن‍اس‍ب‌ ب‍اش‍د و در ای‍ن‌ م‍ی‍ان‌ ن‍ق‍ش‌ ب‍اف‍ت‌ ک‍لام‌ ن‍ی‍ز ی‍ک‌ ن‍ق‍ش‌ ک‍ل‍ی‍دی‌ و م‍ه‍م‌ اس‍ت‌

---

‫اين پژوهش، ضمن نقد و بررسي عملکرد دولت‌هاي مسلمان در قبال مسأله شرب خمر از عصرخلفا تا پايان قرن چهارم هجري (پايان دوره دوم حکومت عباسيان)؛ جريان شرب خمر را در دوره‌هاي مختلف اسلامي، از لحاظ تاريخي، در پنج فصل، تجزيه و تحليل کرده است. فصل اول، به تعريف لغوي و اصطلاحي و مفهوم قرآني و روايي خمر و اصطلاح فقهي اين واژه پرداخته و معناي آن را در عصر جاهلي بررسي نموده است. فصل دوم، به تبيين جريان شرب خمر در عصر جاهلي عربي و عصر اسلامي (عصر رسالت) و چگونگي برخورد و جلوگيري از آن پرداخته و ضمن نقد آن؛ به انتظارات بي‌جاي اعراب جاهلي از پيامبر اسلام(ص) مبني بر برداشتن حکم حرمت شرب خمر و توقع عده‌اي از اطرافيان پيامبر اسلام(ص) که مايل بودند پيامبر اکرم( به دلخواه آنان رأي دهد؛ اشاره شده است. نقد و بررسي مسأله شرب خمر در عصر خلفا، شارب الخمر شدن مسلمانان در عصر حکومت ابوبکر، عمر و عثمان و کم شدن شراب خواري در دوره خلافت امام علي(ع) و اجراي حدّ از سوي آن حضرت بر شاربين خمر، ترسيم دستگاه فاسد عثمان و عمر و حتي شراب خواري خود آنان و علني و عادي شدن شرب خمر از سوي کارگزاران اين دو خليفه؛ مطالب فصل سوم اين پژوهش را تشکيل مي‌دهند. فصل چهارم، به نقد مسأله شرب خمر در عصر امويان و مروانيان و نيز تبيين و نقد عملکرد دولت‌هاي اموي در اجراي ضعيف حدّ بر شارب خمر و مستي علني يزيد بن معاويه و خلفاي ديگر اموي و مرواني اختصاص دارد. در فصل پنجم، ضمن بررسي و نقد شرب خمر در دوره حکومت بني‌عباس؛ مصرف شراب در بين درباريان و خانواده آنان و عدم اجراي حد از سوي خلفاي عباسي، شراب خواري علني هارون و مأمون عباسي و رواج شراب خواري در زمان حکومت معتز، متوکل و مهتدي؛ ترسيم گرديده است.

‫در اين نوشتار، ابعاد مختلف ولايت از منظر قرآن کريم، خصوصاً بعد اجتماعي آن تجزيه و تحليل شده است. نويسنده با استناد به آيه هاي مربوط به ولايت اهل بيت( در قرآن کريم؛ کارکردهاي مختلف ولايت را در جامعه اسلامي در عصر غيبت بررسي کرده و با توجه به مباني ولايت فقيه، التزام به ولايت را سرچشمه سعادت دنيوي جامعه اسلامي برشمرده و خصوصيات ولايت و دلايل آن را در قرآن جست و جو نموده است. وي در چهار فصل به تبيين اين موضوع پرداخته است: در فصل اول، بحثي تاريخي و مختصر در مورد ولايت مطرح و طبق آن، تعريفي لغوي، اصطلاحي و قرآني از ولايت ارائه کرده و رابطه وصايت، امامت و نيابت را با ولايت بررسي نموده است. آن گاه اقسام ولايت و مراتب آن را بيان کرده و دلايل ولايت تکويني و تشريعي اهل بيت( را از منظر قرآن و روايات تبيين نموده است. در فصل دوم، آياتي از قرآن کريم را که بر ولايت معصومين(، به ويژه امام علي( دلالت مي‌نمايند، شرح و بررسي نموده و شئون مختلف ولايت اهل بيت( و ولايت رسول خدا( را در هفت آيه از قرآن کريم تشريح کرده است. در فصل سوم، امتداد ولايت رسول خدا( را در اميرالمؤمنين علي( دانسته و در ادامه به اثبات خلافت الهي آن امام( و نيز به ولايت داشتن پيامبر اسلام(ص) و ائمه( در امر تشريع پرداخته و همچنين ولايت شخص فقيه بحث و تحليل شده است. در فصل چهارم، تأثير ولايت بر جامعه تبيين شده و ضمن ارائه تعريفي از جامعه اسلامي و رابطه آن با ولايت، اهميت امامت در عقيده شيعه براي سامان دادن به امور ديني و دنيوي مردم تأکيد گرديده است. نويسنده، اعمال ولايت را در جوامع عامل نجات دهنده انسان ها معرفي کرده و ضرورت ولايت فقيه در عصر حاضر و آثار و برکات زياد آن را بر جوامع بررسي نموده و ديدگاه‌هاي فقهاي اماميه را در اين زمينه به صورت مبسوط همراه با دلايل آن ها ذکر کرده است.

‫چکیده الکترونیکی در پیوستها موجود می باشد

---

‫اين تحقيق به بررسي اقسام شرايط استطاعت براي وجوب حج و ابعاد و فروع فقهي استطاعت مي‌پردازد و شرايط استطاعت زن و احکام آن در فقه شيعه اماميه را بيان مي‌کند. نوشتار حاضر در يک مقدمه و سه فصل سامان يافته است. نويسنده در فصل اول به بررسي اهميت استطاعت و معناي لغوي و اصطلاحي آن و مفهوم فقهي و روايي استطاعت پرداخته، آن گاه چيزهايي راکه استطاعت به وسيله آن ها تحقق مي‌يابد، بررسيده و تحقق استطاعت با تهيه زاد و راحله سفر، تحقق يا عدم تحقق استطاعت با ملکيت متزلزل، تحقق آن با صحت و سلامت بدن، تحقق استطاعت به وسيله نيابت، تحقق استطاعت به وسيله گرفتن حقوق شرعي از ديگران و ساير شرايط تحقق استطاعت و ادله آن را از قرآن و روايات بيان مي‌کند. فصل بعدي به اقسام استطاعت، اعم از استطاعت مالي، استطاعت بدني و سلامت جسمي، امن بودن راه سفر، استطاعت زماني و عدم بدهي مالي به اندازه‌اي که حاجي پس از انجام حج فقير شود، اختتصاص دارد. در اين زمينه نويسنده تأکيد مي‌کند خرج سفر حج نبايد منجر به آن گردد که شخص پس از انجام مناسک حج، از حالت عادي زندگي خارج و بسيار مقروض شود و اين نيز يکي ديگر از شرايط استطاعت محسوب مي‌شود. در فصل پاياني نوشتار حاضر، احکام مترتب بر استطاعت واکاوي شده و احکام عمومي آن، مانند حکم اتلاف استطاعت، يعني انجام کارهايي که پس از تحقق استطاعت باعث از بين رفتن استطاعت مالي و ساير اقسام آن براثر معطل کردن فرد و در نتيجه تلف شدن مال او مي‌شود، احکام غفلت و جهل نسبت به استطاعت، حکم استطاعت زنان و شرط وجود يک مَحرم با وي در ايام مناسک حج، حکم کافر مستطيع، احکام نذر در حج، احکام نذر مستطيع و شروط استطاعت در حج نذري، به صورت مشروح و مستدل فراروي مخاطبان قرار مي‌گيرد. نگارنده در هر يک از ابواب فقهي مربوط به استطاعت، اقوال فقهاي اماميه و مراجع تقليد معاصر را نيز منعکس مي‌سازد.

---

‫در اين نوشتار به صورت اجمالي چيزهايي که سجده کردن برآن‌ها در نماز صحيح است بر طبق فقه اماميه بحث و بررسي قرار گرفته و شبهات وارد بر شيعيان در اين زمينه را مطرح و پاسخ داده شده است. کتاب در سه فصل ساماندهي شده است. در فصل اول، کلياتي درباره معناي لغوي و اصطلاحي سجده، ديدگاه قرآن کريم در مورد سجده، مواضع سجده، سير تاريخي مباحث مربوط به سجده در اسلام، رواياتي در زمينه فضيلت و عظمت سجده و آثار آن، و تبيين مفهوم سجده از منظر عرفا، متکلمان، حکما و فقها ارائه شده و تفسيري اجمالي از سجده‌هاي پيشوايان دين ذکر گرديده است. در فصل دوم که مهم‌ترين فصل تحقيق مي‌باشد، به مسأله سجده و کيفيت آن در زمان حيات رسول خدا( و سيره عبادي آن حضرت پرداخته شده و نوع سجده‌هاي واقع شده در زمان خلفاي راشدين، صحابه و تابعين و چيزهايي که بر آن سجده مي‌کردند بيان گرديده و آيات و روايات در اين باره مورد تحقيق قرار گرفته است. در فصل سوم، مسائلي مانند سجده بر تربيت سيدالشهدا، ديدگاه‌هاي فريقين در مورد امام حسين(، تقدّس سرزمين کربلا و تاريخچه اين سرزمين مقدس، عظمت امام حسين(، سخنان ائمه( در مورد مُهر و ادعاي بدعت در اين باره و شبهه‌هاي وارد شده بر شيعيان مطرح گرديده و احکام سجده کردن در حال تقيه و چيزهايي که به هيچ وجه حتي در حال تقيه نبايد بر آن‌ها سجده نمود بحث و بررسي شده است.