جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين پژوهش قاعده حيازت تحت عنوان "من حاز ملک" مورد بحث و بررسي قرار گرفته و ابعاد و شرايط حيازت از منظر فقه اماميه و حقوق موضوعه اسلامي تبيين شده است. مفاد اجمالي قاعده مذکور آن است که هر کس چيزي از اشياي طبيعت را که مباح است و مال غير محسوب نمي‌شود حيازت کند و با قصد ملکيت تحت تصرف درآورده آن را صاحب مي‌شود. نويسنده در پنج فصل موارد مختلف مربوط به حيازت و احکام حيازت طبيعت و حيوانات و انفال را بررسي نموده است. در فصل اول، به تعريف واژه‌ها و اصطلاحات مهم تحقيق پرداخته و تعريف لغوي، اصطلاحي و فقهي واژه‌هايي مانند حيازت، قاعده فقهي، مالکيت، مال، مشترکات، اباحه، انفال، قصد، ضاله (گم شده)، لقطه (پيدا شده)، فيء، معدن و اعراض را بيان کرده است. در فصل دوم، به بررسي مفهوم حيازت مي‌پردازد و مستندات قاعده حيازت را از لحاظ فقهي و حقوقي بررسي نموده و دليل قرآني، روايي، سيره عقلا، اجماع، حيازت و مشروعيت آن را بيان کرده است. در فصل سوم، نويسنده شرايط و آثار حيازت را بيان کرده و شرايط عمومي حيازت مانند بلوغ، رشد، عقل و شرايط اختصاصي حيازت مانند قصد و رضا و اعتبار آن در حيازت، مباشرت و عدم مباشرت در حيازت مباحات و اقوال فقهاي اماميه و حقوقدانان در اين زمينه را مطرح کرده است. آن گاه به آثار حيازت به عنوان يکي از اسباب شرکت و حيازت به عنوان يکي از اسباب مالکيت را مورد بحث و بررسي قرار داده است. در همين راستا نويسنده به تناسب حيازت با مالکيت به اقسام مالکيت، محترم شمرده شدن مالکيت خصوصي در دين اسلام اشاره نموده و بر تعديل ثروت در دين اسلام تأکيد نموده است. در فصل چهارم، قلمرو قاعده حيازت در مورد حيوانات، گنج و اموال پيدا شده (لقطه) و قلمرو قاعده حيازت در انفال و ادله مالکيت حکومت اسلامي بر انفال، مصاديق انفال از نظر فقه شيعه و احکام معادن در فقه و قانون موضوعه را بيان کرده است. وي در فصل پنجم، محدوديت‌ها و تطبيقات قاعده حيازت و تفاوت دين اسلام با نظام سرمايه‌داري را بيان کرده و مالکيت آب در فقه شيعه و حقوق موضوعه، فروش آب مازاد بر مصرف و فتاواي امام خميني( و قوانين مدني ايران را در زمينه توزيع عادلانه آب و بهره‌برداري از معادن شرح داده است.

‫در اين پايان نامه ابتلاء در قرآن و احاديث مورد بحث قرار گرفته و موضوعات زير بررسى است: ابتلاء به عنوان سنت جاويد الهى، انواع ابتلاء، آثار ابتلاء، ابتلاء عامل تكامل و پرورش استعداد و مظهر تلطف خداوند به مؤمنان، آثار تربيتى بلاها و شدايد مانند تقويت اراده و تهذيب نفس، به ياد آوردن نعمتهاى گذشته، هشدار و توجه دادن، ارتباط حوادث عمومى با حسنه، و سيئه بودن اعمال، رموز موفقيت در ابتلاء، بررسى تاريخ گذشتگان، استمداد از نيروى ايمان، يادآورى نعمات و توجه به پاداش ابتلاء.

‫چکیده و 20 صفحه از متن الکترونیکی در پیوست ها و منابع دیجیتالی قابل رؤیت می باشد

---

---

‫اين پاياننامه در سيزده فصل با اين عناوين نوشتهشدهاست: معناى انسان و نقش نحوى انسان در قرآن، آفرينش انسان، هدف از آفرينش انسان، مراحل تكامل انسان، موارد استعمال روح در قرآن، نظر كلى قرآن درباره انسان، تفسير صفات مذموم انسان، تفاوت انسان با ساير موجودات، حمل امانت الهى ملاك برترى انسان، عقل و رابطه آن با ايمان و اخلاق، تفاوت انسانها با يكديگر و عبادت و تقوى و علم ملاكهاى تفاوت، انسان كامل، نتيجهگيرى.

---

---

---

‫نوشتار حاضر به تشريح برخي ابعاد زندگاني و شخصيت امام رضا(ع) از لحاظ علمي، سياسي، اجتماعي و اخلاقي مي‌پردازد. نويسنده از منظري تاريخي به زندگي امام رضا(ع) نگريسته و تأثير شگرف علمي آن امام در روزگار خويش به واسطه احتجاج‌هاي علمي خود را بررسيده و ضمن بيان و نمونه‌هايي از حکمت‌ها و مواعظ اخلاقي آن حضرت، کرامات و فضايل اخلاقي، عملکرد سياسي و اجتماعي به ويژه مسأله ولايت‌عهدي ايشان را وصف مي‌کند. وي در باب اول از اين تحقيق با اشاره به حيات اجتماعي امام رضا(ع) و ضمن بيان کيفيت ولادت و القاب و اسامي ايشان، به گوشه‌هايي از زندگي آن حضرت در دوران پدر گرامي خويش حضرت موسي بن جعفر( مي‌پردازد. نويسنده به منزلت خاص امام رضا(ع) نزد امام موسي بن جعفر( نيز اشاره کرده و پس از ذکر نصوص امامت ايشان، برخي موارد مربوط به سيره اجتماعي امام رضا(ع) مانند دستگيري از مستمندان و فضايل اخلاقي و اجتماعي آن امام را شرح مي‌دهد. او در باب دوم با اشاره به شخصيت اخلاقي امام رضا(ع)، زوايايي از فضيلت‌ها و رفتار اخلاقي آن امام همچون: تواضع، زهد، عبادت، حلم، جود و کرم، رعايت حال فقرا، صلابت در حفظ دين و ساير کرامات اخلاقي، شجاعت امام رضا(ع) در قبال مأمون و عدم تأييد وي و دستگاه خلافت را گزارش کرده و اصلاحات اقتصادي امام رضا(ع) به نفع فقيران در دوران ولايت‌عهدي را تبيين مي‌نمايد. باب سوم به حيات سياسي امام رضا(ع) اختصاص دارد و موضع‌گيري آن امام در قبال مأمون و عباسيان، روش‌هاي برخورد امام رضا(ع) براي حفظ جان خويش از دست مأمون، موضع‌گيري آن حضرت در برابر برمکيان، موضع آن حضرت در دوران خلافت کوتاه امين، موضع ايشان در برابر زنديق‌ها و صاحبان ساير اديان و منحرفان فکري و اعتقادي، موضع‌گيري امام رضا(ع) در قبال خلافت، عملکرد سياسي آن امام در خراسان، مدينه، بصره و اهواز و برخي اقدام‌هاي سياسي و اجتماعي آن امام در دوران ولايت‌عهدي و کيفيت شهادت آن حضرت بيان شده است.