جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ادعیه ی مأثور از معصومین بخشی از احادیث ایشان را تشکیل می دهد. علما و بزرگان سلف تحقیقات گران بهائی بر روی ادعیه انجام داده و میراث علمی ارزشمندی به یادگار گذاشته اند؛ زمینه ی عمده ی این گونه مطالعات بر اساس دقت های ادبی، شرح و توضیح واژه گان در عرصه های مختلف صورت گرفته و به شکل ترجمه ی تفسیری، شرح از لحاظ ادبی یا توضیح عبارات ارائه گردیده است. اما این تحقیقات از زاویای خاص، نظیر مسائل تربیتی، رفتارهای اجتماعی و اخلاقی... به موضوع پرداخته اند. لیکن ادعیه ی مأثور بنا به دلالتهای ضمنی و التزامی آشکار، همبستگی عمیقی با قرآن دارند. این ادعیه ی مأثور به عنوان بخشی از احادیث ائمه می توانند مفسر قرآن که به تمامی جوانب زندگی انسان پرداخته است قرار گیرد. به عبارت دیگر می توان در تفسیر بر خی از آیات قرآن از ادعیه ی مأثور کمک گرفت. بر این اساس در این پایان نامه طی سه فصل به بررسی نقش کتاب صحیفه سجادیه در تفسیر قرآن پرداخته شده است. در فصل اول به همبستگی و ارتباط تنگاتنگ لفظی و معنوی قرآن و صحیفه ی سجادیه پرداخته، فصل دوم به بررسی اقتباسهای قرآنی صحیفه سجادیه است و بیان می دارد که آن حضرت با اقتباس از آیات قرآن به شرح و تفسیرپاره ای ازآیات پرداخته است. در فصل سوم به بررسی آیاتی پرداخته که در صحیفه سجادیه پیرامون آن آیات، مطالبی به عنوان تفسیر بیان شده است.چینش مطالب این فصل بدین گونه است که ابتدا آیه ی مورد نظر ذکر شده سپس تفسیر مفسران پیرامون آن آیه بیان گردیده و پس از آن قسمتی از بیانات حضرت سید الساجدین که تفسیر آن آیه می باشد. در پایان، این نتایج به دست می آید که: - صحیفه سجادیه به عنوان مجموعه دعاهای امام سجاد، مفسر بخشهائی از قرآن است. - دیگر دعاهای ائمه ی معصومین نیز می توانند به عنوان مفسر قرآن قرار گیرند. - به نظر می رسد در تفسیر قرآن می توان و باید از ادعیه ی مأثور از ائمه استفاده شود.

هدف پژوهش بررسی فقهی و حقوقی پیرامون جرم سرقت غیر حدی می باشد. روش پژوهش با اسناد به آیات و روایات فقهی و حقوقی و نظرات اساتید است. نتیجه کلی : با توجه به اینکه کمتر اتفاق می افتد سرقت جامع تمام شرایط حد شناخته شود و تقریبا همه سرقتها که به مراجع قضایی ارجاع داده می شوند سرقت غیر حدی هستند لذا برای مبارزه جرم و سرقت ابتدا باید عوامل آنرا شناخت و تبعیضها و بی عدالتیها از جامعه دور کرد و با قاطعیت و احساس مسئولیت در حقظ امنیت و کشف جرائم و دستگیری مجرمان عمل کرد و قضات دادگاهها با دستیابی به علوم و فنون پیشرفته با قتدار و شهامت با این منکر بر خورد کنند. به امید فردایی بهتر.

هدف از این نوشتار باز کاوی جایگاه حقیقی انسان و نقدی بر مهم ترین اندیشه در موردانسان شناسی - یعنی اومانیسم - و مؤلفه ها و مبانی آن است. و این نتیجه را در پی دارد که تفکر اومانیسم در حوزه های انسان شناسی، معرفت شناسی، هستی شناسی و جامعه شناسی قابل نقداست. با این اوصاف در طول حیات بشری،انسان شناسی و بازکاوی حقیقت آدمی از مهمترین دغدغه های اندیشمندان و دین پژوهان بوده است. صرفنظر از نگرش کلیسای قرون وسطی به این حقیقت، در عصر رنسانس شاهد بحرانی انسان شناسی هستیم که تمام عرصه های گردونه زندگی و ارتباطات اجتماعی جوامع بشری درگسترة وسیعی از مغرب زمین را در نوردید. این بحران که گفته می شود در مقابل جرم انگاری،خشونت طلبی، ثروت انبازی و دیگر عملکردهای ارباب کلیسای قرون وسطی و به تاراج رفتن کرامت و ارجمندی آدمی و گناه کارانگاری او پدید آمد، صاومانیسم نام گرفت، که در مسیربازیافتن کرامت و شأن و منزلت آدمی در دعاوی خویش، راه افراط را پیموده، و انسان را هسته مرکزی و خدایگان هستی می انگارد؛ به گونه ای که همه موجودات عالم، در گرداگرد و کمانه های او قرار گرفته اند، اومانیستها با تأکید بر خودمختاری و خودرهبری انسان و تأکید بر توان والای خرد بشری در رفع نیازهای انسان، بر این باورند که آدمی، خود می تواند تمامی نیازها وخواسته های بشری را پاسخ گوید. و از این روی انسان با برخورداری از عقلی توانا می تواندتمامی قوانین و قراردادهای اجتماعی را بیافریند و خود، معیارهای اخلاقی را تدوین نماید، تاجائی که، اومانیستهای امروزی، الگوهای فرابشری که در بعضی دیدگاهها آنها را خدایان ملکوتی و یا خدایان فناپذیر می دانند، از حیات دنیوی خویش به کنار نهاد. و جائی برای امور اسمانی وماورای طبیعت در زندگی خویش قرار ندارد، از این روی بود که از همان آغاز، این ایده مورد نقد و بررسی اندیشمندان دینی و غیر دینی بسیاری قرار گرفت و هر یک از اندیشمندان به گونه ای به نقد آرا و مؤلفه های این بحران انسان شناسی پرداختند، که در این نوشتار با تکیه بر آرای علامه طباطبائی و شهید مطهری به رسالت نقد این بحران پرداخته می شود

تراژدی در زبان یونانی یه معنی آواز بز است و به گونه ای از شعر و درام اطلاق می شود که از قرن ششم ق .م در یونان باستان جهت اجرای نمایشی سروده شده هر چند در قرن - پنجم ق .م با ظهور آیسخولوس ، سوفوکلس و اوریپیدس بود که عصر طلایی تراژدی در یونان باستان رقم خورد . اهمیت تراژدی در فرهنگ غرب تا آنجاست که توجه فیلسوفان بزرگی چون افلاطون ، ارسطو ،سنکا ، هگل ، هیوم، نیچه ، شوپهناور ، برک ، هیدگر، سارتر و کامو و منتقدین و زیبایی شناسان برجسته ای همچون هوراس، کاستلووترو ، هردر ، شلگل ، گوته ، لوکاچ و … را به خود جلب کرده است.در این پژوهش با هدف شناخت تراژدی ، تبیین امر تراژیک بعنوان شاخصه و محتوایی فلسفی تراژدی های یونان باستان، تبیین رابطه قهرمان تراژیک با خدایان یونانی و تقدیر و همچنین تبیین وحدتهای سه گانه کنش ، زمان و مکان با روش کتابخانه ای بصورت تحلیل محتوا و نقد و تفسیر تراژدی های یونان و باستان وآراء منتقدین و پژوهشگران این عرصه، گام خواهیم برداشت .براین اساس درخواهیم یافت اگر چه به باور افلاطون تراژدی روایتی است تقلیدی اما ارسطو تراژدی را تقلید عملی جدی وکامل به صورت نمایشی و نه روایتی می داند که شامل تغییرات ناگهانی است که به موقعیتی چنان ناگوار منتهی می شود که درتماشاگران دو احساسِ ترحم و ترس را ایجاد می کند. درباره خاستگاه و ویژگی های کمی و کیفی تراژدی درفصل اول سخن خواهیم گفت .درفصل دوم هم بر اساس وجود عنصر «واقعه درد انگیز» ( catastrophe ) بعنوان یکی از اجزاء پیرنگ تراژدی درصدد تبیین امر تراژیک بعنوان مهمترین شاخصه محتوایی فلسفی تراژدی برخواهیم آمد و نشان می دهیم امر تراژیک به عنوان هسته و جوهر اصلی تراژدی از نظر آیسخولوس راهی است برای رسیدن قهرمان تراژیک به شناخت تراژیک ؛ «پاثین ماثین» یعنی «رنج بردن [ برای] آموختن». سپس به تحلیل فلسفی امر تراژیک و اینکه درنگرش فلسفی «امر تراژیک »، به محدودیت ، فرجام ناگوار زجر و رنج قهرمان ، دستیابی قهرمان به شناخت رنج آور، احساس ناگوار و فقدان معنا می شود؛ خواهیم پرداخت. در فصل سوم با تکیه برمتن پنج تراژدی «پرومته در زنجیر» آیسخولوس و «الکترا» ، «زنان تراخیس» ، «آژاکس» و «اودیپوس شاه» سوفوکلس پس از شناخت قهرمان تراژیک به تبیین رابطه وی با خدایان یونانی و تقدیر خواهیم پرداخت و طی آن نشان می دهیم هرچند درجهان شناسی یونان باستان خدایان قانون هستی اند و برانسان و زندگی او مسلط اند اما تراژدی عرصه تقابل خواستِ قهرمان تراژیک با خواست خدایان نیز هست که به دو صورت کنشی و واکنشی رقم می خورد.درتقابل قهرمان تراژیک با تقدیر هم نشان می دهیم یونانیان به تقدیر همچون نیرویی اسرار آمیز و مقتدر اعتقاد داشتند که حتی خدایان مطیع آن بودند از اینرو اساس امر تراژیک مبارزه قهرمانانه اما منجر به شکست قهرمان تراژیک دربرابر تقدیر است.در فصل چهارم نیز با اتکاء به آرای ارسطو درصدد تبیین وحدتهای سه گانه «کنش»، «زمان» و «مکان» درتراژدی برخواهیم آمد و نشان خواهیم داد وحدتِ میتوس (پیرنگ) درتراژدی از نظر ارسطو مبتنی بر وحدت کنش است ؛ وحدت کنش که در تراژدی چیزی جز این نیست که کنش واحد و تمام باشد و برداشتن هرجزء از آن باعث از دست رفتن کل آن بشود.همچنین نشان می دهیم وحدت زمان بیانگر مقید بودن تراژدی نویس به محدود ماندن رخدادهای هر تراژدی درمدت یک دوره زمانی آفتاب (طلوع یا غروب) می باشد. اگرچه ارسطو به صراحت به «وحدت مکان» در تراژدی اشاره نکرده اما براساس تفسیرسخنان وی درخواهیم یافت چون تراژدی تقلیدِ کار و کردار است و این تقلید هم بوسیله کردار اشخاص صورت می گیرد لذا چارچوب و عرصه این تقلید هم صحنه نمایش به عنوان مکانی است که بازیگران تراژدی در آن به تقلید این کردارها می پردازند.توجه به هدف غایی تراژدی یعنی کاتارسیسِ (تزکیه و تطهیر) تماشاگر و اینکه کاتارسیس ناشی از کایروس یعنی موقعیت و لحظه بحرانی تراژدی است که روی صحنه نمایش به وقوع می پیوندد، دلیل دیگر ما بر «وحدت مکان» در تراژدی خواهد بود ودرپایان این رساله نیز با ارائه گزارشی توصیفی ازمنازعات ادبی قرن هیجدهم و نوزدهم درخصوص وحدتهای سه گانه تاثیر و اهمیت شگرف جزء ناچیزی از قوانین حاکم در تراژدی را بر ادبیات ، تئاتر ،نقد ادبی فلسفی و زیبایی شناسی عصر مدرن را نشان خواهیم داد.

چکیده (فارسی): مطالعه تطبیقی دو کتاب ارزشمند شفاء و اشارات در فهم تفاوت دو نظام منطقی نه بخشی و دو بخشی بسیار با اهمیت است. شیخ در منطق شفاء آراء منطقی را به تفصیل طبق ترتیب ارسطویی آورده است و به شرح و تفصیل و نقد آراء منطق دانان پرداخته است. مقدمه چینی های مفصل، تکرار مباحث، اختصاص یک فن به مبحث مقولات و توجه ویژه به منطق «ماده» نیز از خصوصیات مهم شفاء است. اما در آخرین اثر خود، الاشارات و التنبیهات، با تغییر در جایگاه کلیات خمس و آوردن آن در نهج دوم به عنوان مقدمه مبحث تعریف، توجه ویژه به مباحث الفاظ و مباحث حدود، حذف مقولات و فشرده کردن منطق به روش ایجاز گویی ، نیاوردن مقدمه های مفصل و برخی مطالب فرعی و نیز حذف بسیاری از نقل و نقد اقوال، منطق جدیدی را تدوین کرده است. اشارات همچنین حاوی تعاریف دقیق تری برای «منطق»، «دلالات سه گانه»، «لفظ مفرد» و «لفظ مرکب»، «ذاتی»، «عرضی» و «قضیه» می باشد. اهمیت یافتن هویت صوری منطق، اسلوب آموزشی بهتر، بازنگری در تقدیم و تأخیر تعاریف «مفرد» و «مرکب» و همینطور، «کلی» و «جزئی» نیز از اختصاصات اشارات است. تغییر در اصطلاحات منطقی، مانند بکار بردن اصطلاح «ترکیب خبری» به جای «قول جازم» علامت تجدید نظر شیخ در اصطلاحات منطقی شفاء و وسواس در کاربرد اصطلاحات منطقی در اشارات است. شفاء و اشارات، از ابعاد مختلفی تفاوت دارند که مهمترین آنها بعد روش شناختی و رویکرد شیخ به مباحث می باشد. منطق دو بخشی، از حیث توجه به ترتیب منطقی مباحث نیز، دقیق تر از منطق نه بخشی است.

انسان موجود پیچیده ای است که دارای ابعاد وجودی فراوانی است. در مکتب اسلام ارزش والایی برای انسان در نظر گرفته شده و به تکریم آن سفارش شده است. اندیشمندان و فلاسفه نیز بر این نکته یعنی ارزش واقعی انسان نظراتی ایراد نموده اند. البته دیدگاه افراد انسانی هرچند که صاحب اندیشه والایی باشند چنانچه در این تحقیق ذکر گشته کاملاً رسا و گویا نمی باشد چرا که باید از منظری مافوق دید بشر خاکی بر آن چشم دوخت و نتیجه این کار حاصل نمی گردد مگر با استفاده از راهنمایی خالقی که آفریننده انسان است و از تمام زوایای وجودی او آگاه است. هدف تحقیق حاضر آن است که مشخص سازد آیا درک انسان برای شناخت منزلت انسان کافی است و این که نظر فلاسفه تا چه حد در این راه رهنمون بوده است و آیا انسان های اندیشمند به تنهایی قادرند به کنه کرامت انسانی پی ببرند. شیوة پژوهش و نگارش آن باز نموده شده است. از فصل چهارم تا فصل ششم مباحث اصلی رساله گنجانده شده است: فصل چهارم به علم معانی اختصاص یافته، این فصل خود از بخش های گوناگونی از قبیل: احوال اسناد خبری، احوال مسندالیه، احوال مسند، انشاء، قصر، ایجاد و اطناب فراهم آمده است. هرکدام از بخش ها هم به مباحث فرعی تری تقسیم شده است. ما در این مبحث ها، ابتدا در مقدمه ای کوتاه مفاهیم و اصطلاحات مربوط را براساس منابع اصلی علوم بلاغی توضیح می دهیم، و در نیم نگاهی به آثار فارسی معاصر در این باب، کاستی ها و خطاهای احتمالی موجود در آنها را به نظر می رسانیم، و حتی الامکان در هر مبحث بیتی فارسی را هم به عنوان شاهد ضمیمه می نمایی. سپس به آوردن شواهد قرآنی و توضیحات آن از کشاف زمخشری می پردازیم. فصل پنجم با همین اسلوب علم بیان را در برگرفته است. و بخش هایی مانند: مجاز مرسل، مجاز عقلی، تشبیه، استعاره و کنایه در آن گنجانده شده است. فصل ششم نیز به بدیع اختصاص یافته است. البته این فصل با توجه به آن که زمخشری برای صنایع بدیعی اهمیت چندانی قائل نبوده، و آن را در اعجاز بلاغی قرآن مؤثر نمی دانسته است در قیاس با دو فصل پیشتر، حجم بسیار کمتری دارد. در فصل هفتم، یعنی فصل نتیجه گیری بیان می شود که زمخشری برای کدام مباحث علوم بلاغی ارزش بیشتری قائل بوده، و چه مطالب و مفاهیمی را بر حوزه آن افزوده است.

افلاطون، در فایدون می کوشد جاودانگی نفس را اثبات کند. او در این دیالوگ جمعا چهار استدلال بر جاودانگی نفس می آورد که - به استثنای استدلال مبتنی بر ادواری بودن طبیعت- جملگی مبتنی و متکی بر نظریه ی مثل هستند. پژوهش شامل موارد ذیل است: مقدمه ای بر افلاطون، تمهیداتی بر استدلالهای جاودانگی نفس، دو استدلال نخست بر جاودانگی نفس، استدلال سوم و پاسخ به ایرادات سیمیاس و کبسن.

چکیده (فارسی): با وجود طرح اصل جهت کافی از جانب لایب نیتس در طول تاریخ فلسفه و همینطور شهرت استناد آن به این فیلسوف بزرگ، پرواضح است که اهمیت این اصل در افق اندیش? هایدگر روشن می گردد. از این رو تحقیق حاضر، بطور خاص، به بررسی تحلیل هایدگر از این اصل بنیادین می پردازد. از نظر هایدگر این اصل می تواند تحت دو صورت بندی بیان شود: اول، چرایی طرح اصل جهت کافی از جانب لایب نیتس و به تبع آن ذات متافیزیک دوران جدید را آشکار می کند؛ دوم، دلیل توجه هایدگر به این اصل و از این طریق، رابطه آن با هستی شناسی بنیادین را مشخص می سازد. واژگان کلیدی: اصل جهت کافی – بنیاد – علت – وجود – استعلا – لوگوس

در فرهنگ مدرنیته و به ویژه در تفکر لیبرالیسم باور بر این است که یاعقل را اصول کلی و عمومی است که برای هر انسانی پذیرفتنی است و آن اصول عام مشترک، زیربنای فعل و تفکر عاقلانه و ملاک معقولیت یا عدم معقولیت اعمال و باورهای ماست، یا آنکه با انکار این اصول تنها بدیل ممکن است، روایات مختلف نسبی گرایی خواهد بود. لیبرالیسم بر بدیل اول اصرار ورزیده و نسبی گرایی و منظر گرایی بر بدیل دوم تاکید داشته است. پروفسور السدیر مک اینتایر، ضمن نقد جدی رونگری و رد و ابطال هر دو بیل فوق، شکست طرح روشنگری را اعلان می کند خود، بدیل سومی را به نام " عقلانیت سنت ها" مطرح می ساد. بنابر این دیدگاه انسان هرگز نمی تواند خود را از جایگاه خاصی که در تاریخ، جامعه و سنت خویش دارد رها سازد و هیچ راهی برای پژوهش های عقلانی و اخلاقی مستقل از سنت و بدون لحاظ تاریخ خود وجامعه خود وجود ندارد. در طرح ادعایی او تاریخ گرایی و سنت گرایی همراه با رد و انکار نسبی گرایی است. در دیدگاه او در هر پژوهشی و در کل حیات خود، که پژوهش مستمری از خیر و بهترین است، با شروع از آن جایی که سنت و تاریخ ما را بر آن قرار داده است و هیچ گریزی از آن نست، به سمت واقعیت غیر مشروط حرکت می کنیم؛ این حرکت که یک سیر دیالکتیکی - تاریخی و در درون سنت است، وقفه ناپذیر و پایان ناپذیر ادامه دارد و به خوبی غایت مندی، هویت و حدت حیات بشر را تبیین و توجیه می کند. در این رساله محقق کوشیده است طرح مک اینتایر را بازسازی کرده و به تیین آراء و نظریات او درباره عقلانیت بپردازد. بنابر این چند فصل اول به لیبرالیسم، نسبی گرایی و منظر گرایی اختصاص داده و سپس با تقریرهای مختلفی که از آثار خود او گرفته شده است نظریه عقلانیت سنت ها توصیف وشرح داده شده است

هدف پژوهشگر معرفی اجمالی جوامع حدیثی متاخر اهل سنت، بیان ارزشی و اعتبار این جوامع و ارائه فهرستی نسبتا جامع از آنها است. روش نمونه گیری : شرح حال مختصر مولف و معرفی مهمترین آثار او و معرفی جوامع مورد نظر از جهت : تعریف اولیه کتاب، انگیزه مولف در تالیف کتاب، بخشها و تعداد روایات، شیوه مولفف در تدوین احادث کتاب و قضاوت دانشمندان در تعریف یا مذمت کتاب می باشد. روش پژوهش : روش کتابخانه ای و مطالعه و فیش برداری از منابع موجود و بررسی هر یک از جوامع با رجوع به کتابخانه های برخی حوزه های علمیه اهل سنت در ترکمن صحرا، کتابخانه دانشکده علوم حدیث، کتابخانه بنیاد دائرالمعارف و کتابخانه دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی واقع در مجتمع ولی عصر. طرح پژوهش : تبیین و توضیح ویژگیهای جوامع حدیثی متاخر اهل سنت شیوه مولفان در تدوین احادیث این جوامع. نتیجه کلی : آشکار شدن ارزش و اعتبار هر یک از جوامع حدیثی متاخر اهل سنت و شیوه مولفان در تدوین آنها و آشنایی با خدمات مولفان این جوامع نسبت به علم حدیث می باشد.