جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

میرزا محمدمعصوم معروف به نایب الصدر شیرازی و ملقب به لقب طریقتی معصومعلشاه, مولف کتاب ارزشمند طرائق الحقایق و فرزند یکی از اقطاب سلسله نعمت اللهیه به نام رحمت علیشاه بود. وی که در زمره عرفا و فضلای صاحب نام عصر قاجار و عالم به علوم فقه و حدیث, فلسفه و کلام و منطق و... بود, این حجم از اطلاعات را با سیر آفاق و انفس و گردش در روی کره زمین به کمال رساند. میرزا محمد معصوم در تاریخ 14 ربیع الول 1270 ق چشم به جهان گشود. تحصیلات مقدماتی را در شهر شیراز به پایان رساند و در حالی که 18 سال بیشتر نداشت, برای ادامه تحصیل به عتبات عالیات رفت. پس از چهار سال به خاطر مشکل مالی مجبور به بازگشت می شود. و مدتی در طهران از محضر اساتید آن شهر بهره مند می شود. در سال 1304 ق به پیشنهاد برخی از دوستانش سکونت در طهران را اختیار می کند و یکسال پس از آن عازم سفر مکه می شود. خاطرات این سفر را پس از بازگشت در بندر بمبئی به صورت یک سفرنامه چاپ می کند و نامش را تحفه الحرمین می گذارد. حاجی نایب الصدر در همین سالها ادعای قطبیت در سلسه نعمت اللهیه را هم داشته است که به دنبال آن خانقاهی بنا کرده و در آن دستگیری و ارشاد می کند. در همین خانقاه تالیف طرائق را آغاز می کند. آن را در سال 1318 ق به پایان رسانده و یکسال بعد هم چاپ می کند. پایان طرائق همزمان با شروع فریادهای آزادیخواهی در گوشه و کنار کشور, در راه مبارزه با استبداد بوده است. نایب الصدر هم وارد ماجرا می شود و در صف آزادیخواهان قرار می گیرد و با عضویت در انجمنی به نام جنوب و تصدی ریاست آن برای مدتی, به مبارزه علیه استبداد می پردازد. که سرانجام با به توپ بسته شدن مجلس و شکست مشروطه تمامی آزادیخواهان, دستگیر, اعدام و یا متواری شدند. حاجی نایب الصدر نیز از طهران تبعید می شود و 17 سال باقیمانده عمر خود را در گناباد و گرگان و مشهد می گذراند. در گناباد و گرگان مدتی ریاست اوقاف آن شهرها را به عهده داشته. سرانجام پس از 71 سال زندگی در پنجم اسفندماه 1304 خورشیدی چشم از جهان فرو بسته و در قبرستانی در غرب مشهد به خاک سپرده می شود

این رساله شامل ترجمه بخشی از کتاب ساحتهای عرفانی اسلام نوشته آن ماری شیمل است که حاصل یادداشتهایی در باب تصوف وتجاربی است که وی از سفرهای خود به کشورهای اسلامی شرق بدست آورده است. در اینجا نویسنده ابتدا بحث خود را با تعریف وتوصیف تصوف از دیدگاه محققین غربی و عرفای مسلمان آغاز می کند . پس با نگاهی به ریشه ها و مبانی عرفانی اسلامی به شرح ادوار مختلف تاریخ تصوف از قرن دوم تا قرن هفتم که دوره اوج و کمال آن است، می پردازد و ضمن بحث از عرفای برجسته هر دوره اقوال وعقاید مهم آنان، مقامات سلوک، مسائل مهم مطرح شده در طول تاریخ تصوف و برخی از سلسله های متصوفه سخن به میان می آورد. در قسمت پایانی برخی از اشعار و آثار عارفانه فارسی وترکی بررسی شده و تصوف در هند و پاکستان مورد بررسی قرار گرفته است.

رسالة حاضر پژوهشی است در زمینه جهانی شدن، که فرایند جهانی شدن را از دیدگاههای گوناگون مورد بررسی و کنکاش قرار داده است. و با تأکید بر جنبه های فرهنگی آن، از دیدگاه جامعه شناختی و فلسفی به تحلیل این پدیده نوظهور می پردازد. نخست با تبیین معنا و مفهوم آن ابعاد ناشناخته آن را مورد مطالعه قرار داده و عوامل و زمینه های پیدایش و گسترش آن را از نظرمی گذراند، و با نگاهی گذرا به تاریخچه آن، مهمترین نظریات را در این زمینه طرح، و رویکردها وراهبردهای نظریه پردازان را از منظر فرهنگی و سیاسی و اجتماعی مورد توجه قرار داده است وپس از بررسی و تحلیل برخی نظریه ها، تفاوت ها و تمایزات جهانی شدن با پروژه جهانی سازی را مورد توجه قرار داده و نشان داده که چگونه این امر باعث انحراف و مغالطه برخی ازپژوهندگان این موضوع گردیده و موجب شده تا نگاه بدبینانه و رویکرد منفی نسبت به جهانی سازی، به فرایند جهانی شدن نیز تعمیم یابد. نظریات و تئوری هایی که در مورد جهانی شدن وجود دارد، چندان منسجم و منطقی نیستند. و واقعیت جهانی شدن را در هاله ای از ابهام قرار داده اند. برای دستیابی به یک تئوری قابل قبول صورت بندی این نظریات، نقد و بررسی آنهاضروری و حایز اهمیت است. برخی از دیدگاهها جهانی شدن را تداوم مدرنیته می دانند، و برخی دیگر آن را چرخش از وضعیت دوران مدرن و یا گذرا از مدرنیته تفسیر می نمایند و دسته سوم نیزآن را در چارچوب تئوری های جدید تفسیر و تبیین می نمایند به عقیده این گروه علل بسیاری برای جهنمی شدن وجود دارد که این علل و زمینه ها چندان با مبانی و مؤلفه های مدرنیته همخوانی ندارد. ولی آیا می توان جهانی شدن را بر اساس تئوری های جدید و متمایز از مدرنیته وپست مدرن تنفسیر و تبیین کرد، در این صورت مبانی علمی و فلسفی چنین تئوری هایی کدام است و چه ویژگی ها و تمایزاتی با الگوی مدرنیته و پست مدرن دارد؟ در بخش دیگری از این نوشتار کارکردها و تأثیرات جهانی شدن و پیامدهای مثبت و منفی آن مورد تحلیل و تحقیق قرارگرفته است و با رویکردی نقادانه ضعف ها و معایب این جریان پیچیده را ارائه نموده است.همچنین به نو.ع رابطه و تعامل و تقابل این فرایند با هویت های بومی و مذهبی وفرهنگی های دیگر اشاره نموده و ضمن تأکید بر نقش و ضرورت دین در جوامع بشری، جایگاه دین اسلام درعصر جهانی شدن را مورد بررسی قرار داده و قابلیت ها و ظرفیت های این دین به عنوان دینی جهان شمول و عقلانی مورد توجه قرار داده است. حاصل و دستاورد این جستار ارائه رهیافتی جدید فراروی اندیشمندان جهان اسلام در جهت شناخت بهتر جایگاه خود در عصر جهانی شدن و کسب آگاهی لازم در قبال این فرایند است، تا با استفاده از شرایط و امکانات به وجود آمده بتوانند در این تعامل از نظر فکری و معنوی نقش سازنده و مؤثر ایفاء نمایند. در بخش دیگری ازاین نوشته فرضیه ها و نظریاتی که در مورد تبیین چیستی جهانی شدن وجود دارد، موردبررسی قرار گرفته است و مجموعا شش نظریه عمده مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است، ونهایتا با رد فرضیات موجود، نظریه جدید دیگری که منطبق با معیارهای علمی واقعیت جهانی شدن است ارائه نموده است. که این نظریه جهانی شدن را به عنوان یک فرایند طبیعی و دستاوردرشد علمی و تکنولوژیکی بشری و یکی از مراحل پیشرفت و تکامل تاریخ و تمدن بشری شمرده شده است.

موضوع پایان نامه ما «صراط مستقیم و نقد پلورالیزم دینی » است. اما از آنجا که حقیر علاقه مندم این موضوع و مبحث را تا سر حد امکان، تنقیح نمایم، در آغاز رساله خویش به بیان نقش دین در ابعاد زندگی مادی، معنوی، فردی و اجتماعی انسان پرداخته و سپس نقش دین در خودآگاهی و دیگر آگاهی و تأثیر آن در نهادهای دینی را تبیین کرده و سعی نموده ام بیان کنم که تعدد و اختلاف ادیان، چه نقشی در تأثیر «دین» در رویکردهای فوق دارد. آنگاه پس از بیان غیر قابل انکار بودن تکثر در نژادها ، رنگهای مختلف، زبانهای متعدد، فرهنگهای متفاوت، ادیان متنوع، اندیشه های گوناگون، گرایشها، میلها و سلیقه ها مغایر، بیان نمودم که در مواجهه با کثرت ادیان و مذاهب، چهار سؤال اساسی مطرح می باشد. 1) ادیان مختلف چه بهره ای از حقیقت دارند؟ 2) چرا در طول تاریخ، ادیان و مذاهب مختلفی ظهور کرده اند، نه دین و مذهب واحد؟ 3) چه دلایلی و عللی، علی الخصوص امروزه بشر را به قبول و اظهار بهره مندی پیروان ادیان دیگر، از حقیقت سوق داده است؟ 4) پیروان هر دینی با پیروان ادیان دیگر چگونه رفتار کنند؟ که مجموعه مباحثی که در ذیل کثرت گرایی دینی در جامعه ما مطرح شده است، در واقع پاسخهایی هستند به یکی از چهار سؤال فوق که خالی از خلط و ابهام نیستند. آنگاه، موضع گیریهایی متفاوت در مواجهه با مسأله تعدد و تنوع ادیان را تبین نموده و پس از ذکر دیدگاههای متفاوتی همچون «طبیعت گرایی»، «وحدت گرایی»، «شمول گرایی»، [که هر چند موضوع پایان نامه ما نبود، ولی بی ارتباط با آن هم نمی باشد و برای تنقیح و جامعیت هر چه بشتر بحث لازم است] ونقد و بررسی مختصر هر یک از آن دیدگاهها، به بیان تفصیلی و نقد و بررسی دیدگاه «کثرت گرایی» و پیشینه تاریخی آن، مبانی، ادله، مدلول، لوازم، آثار و نتایج آن، مبادرت نمودم و با بضاعت مزجات سعی نمودم هر چه بیشتر روشن کنم که مرام پلورالیزم دینی از هشت منظر (و شاید هم از منظرهای دیگر) تأمل بردار و نقد و نقض پذیر است. 1) از لحاظ علل و عوامل تاریخی، اجتماعی پیدایش. 2) از حیث شمول و تمامیت مبانی، دلائل طرح شده، صدق و صحت نتایج مورد ادعا. 3)از جهت لوازم فلسفی و عقلی مترتب بر آن. 4) از نظر لوازم کلامی و دینی مترتب بر آن. 5) از دریچه روش شناختی با توجه به تناقضات و مغالطات فراوانی که دلدادگان این مرام مرتکب شده اند. 6) از زاویه سو فهم و فعل هایی که توسط مدعیان پلورالیسم در زمینه اسناد و اسناد مدعیات روی داده است. از جمله بد فهمی یا تحریف معنوی آیات، روایات و اشعار مورد استناد، و نیز نسبت دیدگاههای پلورالیستی به برخی متفکران و اندیشمندان. 7) از جنبه روانشناختی و تبعات روانی اعتقاد تام نظری به پلورالیسم، اگر ممکن و متمشی باشد. 8) از منظر جامعه شناختی و پیامدهای اجتماعی التزام جدی عملی به «تکثرگرایی». پس از نقد و بررسی دیدگاههای فوق و بیان لوازم و توالی فاسد پلورالیزم، رابطه و زمینه سازی پلورالیزم با «سکولاریسم»، لیبرالیسم و اومانیسم را طرح و تبین نمودم . و در نهایت به طرح و تفسیر «حصرگرایی» و نظریه مختا که گونه خاصی از انحصارگرایی است، پرداخته و ادله و براهین خود را ذکر نموده و شبهات مطرح شده را جواب می گوئیم.

هدف پژوهش بررسی تحولات اندیشه بشری و دینی ایران باستان در عصر اشکانیان تا اسلام و آشنایی با دینهای مختلف در ایران مثل : زرتشت، مهرپرستی، مانی، مزدک. روش پژوهش استفاده از منابع فارسی و انگلیسی و مقالات موجود در زمینه مسائل تاریخی و دینی این دوره ها ( اشکانیان - ساسانیان ). نتیجه کلی : معرفی تمدن و فرهنگ کشورم ایران و اینکه ایران همواره در دین و دانش یکه تاز میدان موفقیت و کامیابی بوده است و نتیجه اینکه، دین داری مفهومی ریشه دار و وسیع است و در فطرت و نهاد بشر به ودیعت نهاده شده است. که این وحدانیت در روح و فطرت انسانی در ابتدای امر به صورت دین و علاقمندی به آن متجلی می گردد.

در این پژوهش سعی شده دو بحث مهم عدل و رحمت خداوند را با جمع آوری کلیه آراء متکلمین و فلاسفه اسلامی و با استفاده از نظریات علماء جامعه شناس و روان شناس و سایر علوم تبیین نموده و بدون هیچگونه تعصبی برترین آراء را معرفی نماید. روش پژوهش روش کتابخانه ای است. نتایج حاصله از این پژوهش که شامل تطبیق آراء متکلمین و دانشمندان اسلامی یعنی اشاعره، معتزله و شیعه و همچنین حکماء و فلاسفه با یکدیگر و همچنین با آراء و نظریات ارائه شده توسط دانشمندان و علماء علوم اجتماعی و جامعه شناس بوده است، به اثبات آراء دانشمندان شیعی که تماما بازتاب آراء ائمه اطهار می باشد ختم گردید.

رساله حاضر در دو بخش تنظیم شده است، بخش اول به ترجمه کتاب الیاء و بخش دوم نیز کتاب الازل که در مورد رابطه خداوند و مخلوقات است می پردازد.

هدف پژوهش بررسی «انسان کامل در عرفان اسلامی و مسیحی و شناخت انسان کامل» است. با این فرض که عرفان اسلامی متأثر از عرفان مسیحی می باشد، درصدد مقایسه، شناخت و نگرش عرفانی در هردو دین می باشد. در عرفان اسلامی به قرآن کریم و نهج البلاغه استناد شده است و از نظرات عرفای اسلامی بهره گرفته شده و در عرفان مسیحی، کتاب مقدس (انجیل) و آرای عرفای مسیحی مورد مطالعه قرار گرفته است. در هردو دین به آفرینش انسان از خاک و دمیدن روح الهی در کالبد وی اشاره شده است و خداوند با دمیدن روح خود، انسان را از صفات خویش متجلی می گرداند. در دین اسلام پیامبر (ص) به عنوان انسان کامل است و در قرآن و نهج البلاغه با وجود آیات و احادیث بی شمار بر این مهم تأکید شده است و عرفای اسلامی نیز مایه های تفکر خویش را از قرآن و نهج البلاغه وام گرفته اند. در عرفان مسیحی علاوه بر وجود نظرات مشابه و متفاوت، حضرت عیسی (ع) انسان کامل معرفی می گردد و او را روح خدا، پسر خدا و خود خدا می نامند و او واسطه فیض و نور الهی می باشد در نتیجه چون انسان کامل خلیفه و ولی خدا بر روی زمین است، برای تجلی صفات حق و نمایاندن آن دارای مراتب بالایی از روح الهی در وجود خویش است

این پایان نامه با موضوع تحلیل زیارت عاشورا ، نگرشی عرفانی و سیاسی نوشته شده است . هدف از نگارش این پایان نامه رسیدن به زیارتی است که بتوان به وسیله آن خود را به امام حسین ) علیه السلام) نزدیک کرد و بتوان فهمید که هدف از زیارت، احیاء سنت حسینی است ، احیاء امر به معروف و نهی از منکر است و رسیدن به زیارتی که« عارفاً بحقه» باشد . شرح زیارت عاشورا منحصر به دو جنبه ی عرفانی و سیاسی آن نمی باشد بلکه زیارت عاشورا دریایی جوشانی است که هر قطره از آن معرفتی به انسان می آموزد ، از این رو ، می توان زیارت عاشورا را در ابعاد فرهنگی، تاریخی،اخلاقی،اجتماعی و موضوعات مختلف دیگر بررسی کرد ولی دراین پایان نامه ما درخور وقت وتوان خود به بررسی دو بعد عرفانی و سیاسی این زیارت پرداخته ایم. به دلیل استفاده از آیات وروایات اهل بیت از روش کتابخانه ای استفاده کرده ایم و سعی شده بیشتر از کتب دست اول بهره ببریم . بهره های فراوان می توان از این شرح برد . از جمله اینکه نگاه عرفانی زائر به زیارت عاشورا می تواند به او معرفت کامل از این زیارت بدهد نگاهی که مصیبتهای حسین را در نظر زائر یک مصیبت نمی بیند بلکه یک فاجعه جان سوز می بیند که زمین و آسمان در سوگ او گریان می شوند ، و بانگاه سیاسی به زیارت می توان دشمنان حضرت را بهتر شناخت ،آنهایی که چندین بار در زیارت مورد لعن و نفرین خود قرارشان می دهیم و با شناخت بدی ها است که می توان به زیبایی وجود خوبی ها پی برد، با شناخت دشمنان حضرت می توان به گوهر وجودی اباعبدالله)علیه السلام) بیشتر پی برد . واژه گان کلیدی : زیارت ، تحلیل،عاشورا،عرفان و سیاست .

‫این تحقیق به بررسی آیین کنفوسیوس می پردازد. بنیانگذار این جنبش که شخصی به نام ( کونگ زی- کونگ فوئره ) است در حد قرن پنج قبل از میلاد ( ۴۷۹ - ۵۵۱ ) می زیسته است. اندیشمندان غربی آنرا به کنفوسیوس ترجمه کرده اند. این تحقیق به بررسی آثار و اندیشه های کنفوسیوس و اینکه از کدام سلسله های پادشاهی تاثیر پذیرفته می پردازد. همچنین به آیینها و مسلکهای دیگری که در کشور چین در زمان کنفوسیوس و ما قبل آن نیز بوده می پردازد و مهمترین آیینی که در زمان این حکیم بوده آیین تائو است که موسس آن شخصی به نام لاتوتره بوده٬ می پردازد و هر چند آیینهای بیگانه ای چون بودا نیز از شمال بر این آیین تاثیر گذاشته است. در ترجمه کتاب به یک تصویر خیالی از زن و مردی نیز می پردازد که در کارهای دولتی مشغول به خدمت هستند ولی با این حال به مسائل اخلاقی و اجتماعی که کنفوسیوس حکیم گوشزد کرده است نیز غافل نمی باشند. این زن و مرد جواد که در سال ۱۶۸۹ میلادی زندگی کرده اند که این دوران یکی از بهترین دورانهایی بوده که آیین کنفوسیوسی در آن رعایت می شده و آنها الگو و نمونه بارزی از خادمان فرهنگ کنفوسیوسی به شمار می روند. سلسله های مختلفی در کشور چین به ظهور رسیده و سقوط کرده اند که مهمترین آنها ها٬ تانگ٬ سونگ٬ مینگ و کینگ است. سلسله ای که خود کنفوسیوس در آن زمان بوده سلسله زو بوده که از پادشاهان فرزانه بسیار متاثر است. بزرگترین شاگرد این حکیم منسیوس است که مبلغ اندیشه های او به صورت گسترده است هر چند زیوکسی نیز از جمله کنفوسیوسی مذهبانی است که با گذراندن امتحانات محلی استان و کشوری به مقالات بالایی رسیده و آثار این حکیم را شرح و گسترش داده است.