جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در پایان نامه حاضر عشق و محبت و عقل در عرفان و آیات و روایات و فقه بررسی شده و مطالب آن در پنج فصل با این مباحث آمده است: فصل اول، محبت در منابع اسلامی (قرآن و سنت)؛ فصل دوم، عشق نزد عرفا و فلاسفه؛ فصل سوم، عشق در منابع اسلامی؛ فصل چهارم، عقل و عرفا؛ فصل پنجم، فقها و نظریات عرفا در مورد علم.

هدف از این پژوهش بررسی و تطبیق مفهوم زهد در اسلام و مسیحیت است٬ از آنجا که زهد داری اسلامی و مسیحی در برخی از جوانب مشترکاتی دارد و از طرف دیگر زهد در هر دو مکتب از جایگاه ویژه ای برخوردار است این تحقیق را بایسته می سازد. روش پژوهش : روش پژوهش کتابخانه ای استا و آموزه ها و پایه های اصلی زهد مسیحی و اسلامی یکایک مورد تطبیق و بررسی واقع شده است. نتیجه کلی بر این موضوع قرار گرفته است که مفهوم زهد مسیحی و اسلامی در اصل و ابتدا از سرچشمه ای واحد ریشه گرفته است اما تفاسیری که از آن در دو مکتب شده است آن مفهوم را متفاوت می سازد.

هدف پژوهش شناخت جایگاه کنوسیس در ادیان مسیحیت و اسلام بویژه بررسی آن در عرفان اسلامی و مقایسه آن با عرفان مسیحی است.روش پژوهش به صورت کتابخانه ای و فیش برداری از کتابها و دایره المعارف های معتبر در زمینه موضوع تحقیق به زبان های فارسی و انگلیسی می باشد.نتایج پژوهش نشان می دهد که تمامی ادیان به دنبال راه نجات برای بشر می باشند.یکی از راهها نوعی معرفت باطنی یا حکمت خاص می باشد که به آن گنوسیس و صاحب چنین معرفتی را گنوستیک (عارف) می گویند.به عقیده گنوستیکه انسان در اسارت این جهان مادی است و با معرفت است که می تواند خود را برهاند.ردپای این تفکر که به قبل از مسیحیت برمی گردد در عرفان اسلامی بویژه در حکمت اشراق دیده می شود و در مقام مقایسه با عرفان یهود و مسیحیت دارای شباهتها و مشترکات فراوان می باشد

‫این تحقیق به بررسی آیین کنفوسیوس می پردازد. بنیانگذار این جنبش که شخصی به نام ( کونگ زی- کونگ فوئره ) است در حد قرن پنج قبل از میلاد ( ۴۷۹ - ۵۵۱ ) می زیسته است. اندیشمندان غربی آنرا به کنفوسیوس ترجمه کرده اند. این تحقیق به بررسی آثار و اندیشه های کنفوسیوس و اینکه از کدام سلسله های پادشاهی تاثیر پذیرفته می پردازد. همچنین به آیینها و مسلکهای دیگری که در کشور چین در زمان کنفوسیوس و ما قبل آن نیز بوده می پردازد و مهمترین آیینی که در زمان این حکیم بوده آیین تائو است که موسس آن شخصی به نام لاتوتره بوده٬ می پردازد و هر چند آیینهای بیگانه ای چون بودا نیز از شمال بر این آیین تاثیر گذاشته است. در ترجمه کتاب به یک تصویر خیالی از زن و مردی نیز می پردازد که در کارهای دولتی مشغول به خدمت هستند ولی با این حال به مسائل اخلاقی و اجتماعی که کنفوسیوس حکیم گوشزد کرده است نیز غافل نمی باشند. این زن و مرد جواد که در سال ۱۶۸۹ میلادی زندگی کرده اند که این دوران یکی از بهترین دورانهایی بوده که آیین کنفوسیوسی در آن رعایت می شده و آنها الگو و نمونه بارزی از خادمان فرهنگ کنفوسیوسی به شمار می روند. سلسله های مختلفی در کشور چین به ظهور رسیده و سقوط کرده اند که مهمترین آنها ها٬ تانگ٬ سونگ٬ مینگ و کینگ است. سلسله ای که خود کنفوسیوس در آن زمان بوده سلسله زو بوده که از پادشاهان فرزانه بسیار متاثر است. بزرگترین شاگرد این حکیم منسیوس است که مبلغ اندیشه های او به صورت گسترده است هر چند زیوکسی نیز از جمله کنفوسیوسی مذهبانی است که با گذراندن امتحانات محلی استان و کشوری به مقالات بالایی رسیده و آثار این حکیم را شرح و گسترش داده است.

فلسفه به عنوان راه حیات در قرن 6 ق.م به وسیلة یونانیان کشف شد و سپس به مدد ایشان تکامل یافت و به تفسیرهای بسیار متوازن و هماهنگی دربارة انسان و جهان دست یافت. مسلمین همچنانکه بحث در مبدأ وجود و تحقیق در احوال اعیان موجودات را با توجه به آثار عقلانی یونانی شروع کردند. نام این علم و این مبحث یعنی فلسفه را هم از یونانیان گرفتند، لیکن در عین حال آن را به نام حکمت هم خوانده اند، با این تفاوت که حکمت معنی عام تری از فلسفه دارد و مفهوم علم را به نحو اعم نیز شامل است. فیلسوف در تمدن اسلامی، کسی را می گفتند که با حکمت یونانی. خاصه. منطبقیّات و طبیعیّات و الهیات و خلقیات سروکار و مخصوصاً با روش ارسطو و آثار او آشنایی داشته باشد. اگر از دور به فلسفه بنگریم. می بینیم که فلسفه همة روشهای شناخت جهان و دریافت مقام انسان را دربرمی گیرد. انتقال فلسفة یونانی به مسلمین در قرن نهم، اولین مورد اشاعة فلسفة یونانی در خارج از یونان نبود ولی با موارد پیشین فرق داشت. زیرا در قرن پس از یوستی نیانوس همراه با ظهور اسلام، فلسفة یونانی برای مقابله با انتقادات و حملات مسیحیان و مانویان ناگزیر از تغییراتی شده بود. توجه به نفوذ فلسفة یونانی در دنیای یهود و مسیحیان به چگونگی انتقال آن به مسلمین کمک می کند. مسلمین عرب زبان عده ای از آثار یونانی یا سریانی را که در مدارس یونان تدریس می شدند مطالعه و ترجمه کردند. از این رو، تعدادی از متون یونانی که در اعصار عظمت بیزانس مطلوب نیفتادند، صرفاً به وسیلة مسلمین حفظ شدند، اما آثاری که مورد اعتنای مدارس نو افلاطونی نبودند و رواج نگرفتند در ترجمه های عربی نیز راه نیافتند. نویسندگان یونانی که اعراب می شناختند، ارسطو و مفسران او بودند ما با ترجمه های مسلمین از این آثار به خوبی آشناییم و باید تصدیق کنیم که آنها استدلالات یونیان را به درستی دریافته اند و سطح تفکر آنها با سطح تفکر حوزه های اخیر فلسفی یونان برابر بوده است.

پژوهش حاضر به بررسی پدیده مرگ به طور کلی از جنبه های مختلف و نیز عالم پس از آن در بین سه دین اسلام ، زرتشت و مسیحیت پرداخته است و هدف از آن آشنایی، شناخت دیدگاه و بررسی نقاط اشتراک و اختلاف ادیان فوق الذکر ( بدون غرض ورزی ) بوده است. و به روش مصاحبه ای و کتابخانه ای انجام شده است و به طور کلی نتیجه حاصله به قرار ذیل می باشد. اعتقاد به مرگ، معاد و حیات پس از آن اساس و زیر بنای ادیان آسمانی ( توحیدی ) را تشکیل میدهد. از انجایی که مصدر و منشا تمام ادیان واحد می باشند بنابر این میتوان چنین گفت که با وجود تفاوت هایی که در بین این سه ادیان وجود دارد و باز هم در نهایت به یک نتیجه می رسیم و آن اینکه انسان عبث خلق نشده و بازگشت او به سوی خدای واحد می باشد ( و تفاوت تنها در کیفیت پیمودن این مسیر می باشد ) و اساس انسان برای بقاء و قرب الهی مراحل مختلف زندگی دنیوی و اخروی خود را می گذراند و سرانجام با کیفر و پاداش الهی مواجه می شود و در نهایت در جوار هم به زندگی جاوید دست خواهد یافت

تحقیق و تفحص پیرامون جامعة آرمانی ومطلوب در متون مقدس ادیان اصلی ترین بحث این پژوهش است. کتابهای آسمانی در عرصة بیان معیارها و ملاکها برای این جامعه و ارائه دورنمایی از آن، افقی گسترده وبی انتها را گشوده اند. اندیشه دستیابی به جهانی روشن در ادیان، ابعادی الهی وآسمانی دارد وگرچه ورای تفکر بشری وبرتر از مقیاسهای مادی اوست اما بهیچ عنوان از جنبه های خیالی ودست نیافتنی برخوردار نیست. تحقق چنین جامعه ای را در دنیای امروز نباید غیرممکن دانست چرا که این ادعا خود می تواند جوامع بشری را از یک حقیقت بزرگ بازداشته واز تلاش برای دستیابی به آن مأیوس کند. نگارنده براین باور است همانطور که نمی توان بدون ارائه دلائلی منطقی، آراء جامعه شناسان، فلاسفه واندیشمندان یک جامعه را برای تحقق عدالت، امنیت وصلح و . . . آرمانگرایی تلقی کرد وآنها را نادیده گرفت اندیشه های دینی را نباید با این اتهام واهی از نظر دور داشت. بر محققین فرض است به جای ارائه نظرات و راهکارهای موازی، قوانین پیشنهادی ادیان را به عنوان یک راه وروش، بدون تعصب وواقع بینانه مورد نقد وبررسی قرار دهند. جامعة مطلوب از دیدگاه ادیان را باید شناخت و نظام وقوانین حاکم برآن را باید بدور از حب وبغضهای فردی مورد مطالعه قرار داد. این پژوهش تتبعی است هر چند اجمالی در خصوص سیر اندیشه و اعتقاد ادیان سامی و زرتشت در باب ساختار اجتماع، حکومت وقوانین مربوط به آن، به منظور دستیابی به دیدگاههای مشترک وارائه دورنمایی از آنچه که در متون مقدس برای تشکیل جامعه ونظامی منطبق بر قوانین دینی رقم زده شده است. از نظر نگارنده نقاط مشترک فرهنگها بیش از نقاط تفرق آنهاست واندیشمندان ومحققان می توانند به جستجوی پارادایمی که در زیر سایة آن بهترین ها بر مردم حاکم شود پرداخته وبا ارائه نظرات وراهکارهای دقیق ودرست درصدد رفع موانع تحقق این جامعة آرمانی برآیند.

دستیابی به عمق معانی متون صوفیه بدون دانستن مفاهیم اصطلاحات مندرج در آنها میسّر نیست .فرهنگ های مصطلحات عرفا به مثابه کلید های درک متون صوفیه نقشی اساسی دارند . این فرهنگ ها برای یافتن سیمای مطلوب نزد کاربران و کارآمدی بیشتر، راه پر فراز و نشیبی را پشت سر نهاده اند. با جستجوی نقاط ضعف و قوّت فرهنگ ها و شیوه های تدوین آنها معیارهایی که نویسندگان خود را ملزم به رعایت آن دانسته اند، آشکار می شود و سر مشق ها و سر چشمه های تدوین فرهنگ های امروزی تعیین می گردد. این تحقیق کوشیده است تا با معرّفی فرهنگ های مصطلحات عرفا از قدیمترین ایام تا قرن هشتم، سیر تحوّل فرهنگ نویسی و عوامل مؤثّر بر روند آن را در طی این دوران بررسی نماید. پژوهشگر پس از ارایه تعاریف و جستجوی بنیاد های نظری تألیف فرهنگ و معرفی فرهنگ های تألیف شده، به ارزیابی هر کدام پرداخته است. بر اساس استقصایی که در فرهنگ های مختلف قدیم و جدید انجام شده است ملاحظه می شود که فرهنگ ها با سه معیار عمومی قابل بررسی اند: حجم فرهنگ؛ شیوة عرضة اطلاعات؛ دیدگاه نویسنده در گزینش واژگان برای انتخاب معانی خاص؛ موارد فوق از معیارهایی است که پژوهشگر برای ارزیابی فرهنگ ها برگزیده است. زیرا این معیار ها با عینی و قابل اندازه گیری کردن مفاد فرهنگ ها شیوه عرضه اطلاعات را بر اساس دیدگاه نویسنده و توجه مخاطبان و کاربران فرهنگ مدّ نظر قرار می دهد و به پژوهشگر امکان می دهد تا به سابقه تاریخی و سیر تطوّر اصطلاح در فرهنگ های مختلف در گذر زمان و یا دردوره ای خاص توجه نماید. پژوهشگر در این تحقیق با تقسیم بندی کتب بر اساس میزان توجه نویسندگان به اصطلاحات از نظر اختصاص تمام یا بخشی از کتاب خود به آن؛ به بررسی فرهنگ ها به ترتیب تاریخ تألیف پرداخته است. در محدوده زمانی تحقیق تعداد قابل توجهی کتاب حاوی اصطلاحات عرفا موجود است . برخی از آنها عنوان فرهنگ ندارند ولی فواید فرهنگ از هر کدام مستفاد می گردد . نظیر صد میدان ، منازل السّایرین ، نهج الخاص، مشرب الارواح و ... و برخی دیگر مشخصاً برای شرح اصطلاحات عرفانی تألیف شده است نظیر اصطلاحات الصوفیه عبدالرزاق کاشانی، اصطلاحات الصوفیه ابن عربی، رشف الالحاظ و ... . این گونه کتب در این بررسی به عنوان پیشفرهنگ نامگذاری شده است. در برخی دیگر از کتاب ها بخشی از مندرجات به شرح مصطلحات عرفا اختصاص یافته است و در حقیقت سرمشق اولیه فرهنگ نویسی همین گونه کتاب ها است. نظیر اللمع، رساله قشیریه، کشف المحجوب ، عوارف المعارف و... که در این تحقیق با عنوان فرهنگواره به آن پرداخته شده است . گروهی از قدیم ترین کتاب های حاوی اصطلاح، پیکره زبانی اصطلاحات عرفانی را تشکیل می دهند که با عنوان گنجینه شواهد در این تحقیق نامگذاری شده است . نظیر آثار شقیق بلخی ، حارث محاسبی ، حکیم ترمذی و ... پژوهشگر در تحلیل عوامل مؤثر بر فرهنگ نویسی به بنیادهای نظری پدید آمدن اصطلاحات عرفانی و تاریخچه اولین اصطلاحات نظر افکنده است و تأثیر جریان های فکری و اجتماعی در فراهم کردن بسترهای بروز رمزها و مصطلحات عرفا و لزوم تألیف مجموعه های حاوی اصطلاح را بررسی کرده است. نتایج به دست آمده در راستای اهداف تعیین شده مبتنی بر سه محور است: 1- وجود سیر تکاملی در روند فرهنگ نویسی اصطلاحات عرفا ؛ 2- تعیین معیار های فرهنگ نویسی بر مبنای بررسی نقاط ضعف و قوت فرهنگ های قدیمی ؛ 3- تبیین عوامل مؤثر بر شتابندگی و کند خیزی فرهنگ نویسان ؛ علاوه بر آن پژوهشگر با فراهم آوردن اطلاعاتی پیرامون متون عرفانی و معرفی کتاب های کمتر شناخته شده، زمینه های تحقیق درباره اصطلاحات را برای پژوهشگران دیگر فراهم آورده است و راهکارهایی نیز برای رفع موانع موجود برای بررسی های تاریخی سیر اصطلاحات و پیشنهادهایی برای تدوین فرهنگ های اصطلاحات ارایه داده است

این مجموعه با عنوان« عقاید توحیدی مسیحیت در آینه نقد» می باشد. با وجود اختلاف هایی که در فرقه ها و مسلک های این دین وجود دارد اما اکثر آن ها در اصل عقاید توحیدی با هم مشترک هستند از جمله الوهیت مسیح و تثلیث. که این ها مهمترین شاخصه مسیح و محور تعالیم مسیحیان می باشد، هر چند که در نحوه اجرا و جزییات آن ها ممکن است تفاوت هایی با هم داشته باشند که سعی شده این عقاید نقد و بررسی شود. در این پژوهش ابتدا به تاریخچه مسیحیت، تولد مسیح، کتاب مقدس، فرقه های مسیحی و آیین مقدس مسیحیان پرداخته شده است. و در ادامه اینکه چگونه این دین آسمانی دچار تحریف شده است و از کی این تحریفات دارد وارد این دین مقدس شده است. تحریفاتی که برخی مخالف با عقل می باشد. همچنین در ادامه تحقیق به بحث توحید اشاره می شود و مقایسه بین توحید در اسلام و مسیحیت پرداخته شده است و اینکه توحید نزد مسیحیان متفاوت با توحید مطرح شده در اسلام می باشد و همچنین به نقد الوهیت مسیح اشاره می شود و این نظریه از نظر خود کتاب مقدس علما و دانشمندان مسیحی و قرآن و عقل نقد شده است که مثلا اعتقاد به الوهیت مسیح برگرفته از یک تحریف در این دین می باشد و در ادامه پژوهش به عقیده دیگر مسیحیان ( تثلیث) پرداخته شده که ابتدا تاریخچه پیدایش این عقیده و سپس نقد و بررسی آن صورت می گیرد و که اگر این عقیده درست بررسی شود متوجه خواهند شد که باطل است هر چند خود مسیحیان به بطلان آن رسیده اند اما به خاطر تعصب آن را تعبداً پذیرفته اند. روش تحقیق این مجموعه کتابخانه ای بوده و در ابتدا مقالاتی مطالعه شده تا آشنایی حاصل شود و سپس نوشتن صورت گرفت. در این پژوهش از منابع تفسیری مثل « نمونه» از مکارم شیرازی « المیزان» از علامه طباطبایی و کتب دیگر چون« مسیحیت شناسی مقایسه ای» از محمد رضا زیبایی نژاد « تولدی نو» از علی الشیخ « ادیان زنده جهان» از رابرت ا.هیوم « کلیات منتهی الامال» عباس قمی استفاده شده است

این تحقیق که با عنوان حضرت عیسی(ع) از منظر اسلام و مسیحیت می باشد در حقیقت، مقایسه ای اجمالی بین قرآن و انجیل در مورد حضرت عیسی(ع) است که به منظور شناخت بیشتر از شخصیت این پیامبر اولولعزم الهی صورت گرفته و مباحثی مانند انجیل شناسی و مسیح شناسی و اوصاف و معجزات حضرت عیسی(ع) در انجیل و قرآن مورد بررسی قرار می گیرد و انحرافاتی چون تثلیث و تجسد الهی مسیح(ع) در معرض نقد و ارزیابی قرار می گیرد. منابع اصلی مورد استفاده در این کار تحقیقی قرآن و کتب مقدس مسیحیان می باشد و در کنار آن از کتب مختلفی مانند مسیحیت شناسی مقایسه ای ( محمد رضا زیبایی نژاد) و درآمدی بر الاهیات تطبیقی اسلام و مسیحیت ( عبدالرحیم سلیمانی اردستانی) و... استفاده شده است. همچنین روش مورد استفاده در این تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی است و از طریق بررسی اطلاعات ثبت شده قبلی- روش کتابخانه ای- انجام شده است. با مطالعه این مجموعه خواننده درمی یابد که مسیحی که قرآن معرفی می کند، چهره ای کاملاً متفاوت با مسیحی دارد که کتاب مقدس ( عهد قدیم و عهد جدید) از وی ارائه می دهد و این امر به علت تحریفاتی است که در اناجیل صورت گرفته، مسیح قرآن، بنده ی مقرب خدا و در شمار یکی از پیامبران اولوالعزم الهی است، که از زنی پاکدامن به نام مریم? بدون پدر متولد شد و سراسر زندگیش ( از تولد تا عروجش) با معجزات فراوانی همراه بود. اما از منظر مسیحیان و کتاب مقدس شخصیت وی دارای ابعاد مختلفی است، گاهی او بنده و فرستاده خداست، زمانی پسر خدا می شود، و در کنار پدر ( خدا) و روح القدس قرار می گیرد و زمانی فرا می رسد که او خود خدا و یا خدا- انسان است که برای نجات بشریّت از کفاره ی گناه اولیه ای که آدم(ع) و حوا مرتکب شدند، به صلیب کشیده می شود تا رستگاری را برای بشریّت به ارمغان بیاورد و از سوی دیگر درمی یابد که قرآن بر تمامی این عقاید شرک آلود خط بطلان می کشد و مسیح را پیراسته از این اتهامات، معرفی می کند، علاوه بر این عقل و منطق انسانی نیز، نادرستی این پندارهای غلط را اثبات می کنند. واژگان کلیدی این تحقیق شامل قرآن، انجیل، عیسی(ع)، تثلیث و حواریون می باشد.