چالش‌های روشنفکران ایرانی نسل اول در مواجهه با تمدن جدید: تحلیلی سنخ‌شناختی در چارچوب تاریخ فکری | کتابخانه مجازی الفبا

چالش‌های روشنفکران ایرانی نسل اول در مواجهه با تمدن جدید: تحلیلی سنخ‌شناختی در چارچوب تاریخ فکری | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
چالش‌های روشنفکران ایرانی نسل اول در مواجهه با تمدن جدید: تحلیلی سنخ‌شناختی در چارچوب تاریخ فکری
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
چالش‌های روشنفکران ایرانی نسل اول در مواجهه با تمدن جدید: تحلیلی سنخ‌شناختی در چارچوب تاریخ فکری
ویرایش اثر
چکیده :
این مقاله با تحلیل محتوای آثار اندیشه‌گران ایرانی پیشامشروطه، مستشارالدوله، میرزا ملکم خان، آخوندزاده و طالبوف به بررسی الگوهای متفاوت مواجهه روشنفکران ایرانی نسل اول با تمدن جدید می‌پردازد. پرسش اصلی آن است که چگونه می‌توان الگوهای فکری آنان را در مواجهه با مفاهیم نوین غربی دسته‌بندی کرد؟ بر این مبنا، چهار سطح اصلی در مواجهه آنان با تمدن جدید قابل‌شناسایی است: اخذ دستاوردهای مادی تمدن غرب، بازتعریف یا انکار مفاهیم معرفتی و غیرمادی، توجه یا بی‌توجهی به خطر استعمار، و نقد یا غفلت از مبانی فلسفی مدرنیته. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که تمامی منورالفکران موردبحث نسبت به اخذ وجوه مادی تمدن جدید اتفاق‌نظر داشتند، اما نحوه رویارویی آنها با اخذ وجوه معنوی متفاوت بود. درحالی‌که مستشارالدوله، ملکم و طالبوف در پی از آنِ خودسازی مفاهیم نوین بودند، آخوندزاده با نفی داشته‌های فرهنگ خودی، نظر به تسلیم تمدنی داشت. همچنین درحالی‌که مستشارالدوله، طالبوف و آخوندزاده نسبت به خطر استعمار هشدار می‌دادند، میرزا ملکم خان در برابر این پدیده خاموش بود. نکته قابل‌تأمل اینکه هیچ یک از منورالفکران مزبور، به نقد ماهوی تمدن جدید و بیان بن‌مایه‌های فلسفی آن نپرداخته‌اند و همین امر شاید مهم‌ترین کاستی منورالفکری ایرانی در دوره پیشامشروطه است، غفلتی که فهم مبانی ساختاری تمدن جدید را برای ایرانیان دشوار کرد و نتوانستند موضعی اصولی در برابر آن اتخاذ کنند. this article examines the diverse patterns of engagement of iran’s first-generation intellectuals with modern civilization through a content analysis of the works of pre-constitutional thinkers, including mostashar al-dawlah, mirza malek khan, akhundzadeh, and talebof. the main research question is how their intellectual responses to western modern concepts can be systematically categorized. based on the analysis, four primary levels of engagement emerge: adoption of the material achievements of western civilization, redefinition or rejection of epistemic and non-material concepts, attention or indifference to the threat of colonialism, and critique or neglect of the philosophical foundations of modernity. this classification derives from a close reading of the texts themselves, focusing on the concepts central to their thought. the research method combines an intellectual history approach with qualitative content analysis of these thinkers’ works and treatises. findings indicate that all discussed intellectuals agreed on adopting the material aspects of modern civilization, yet their engagement with its spiritual and intellectual dimensions varied. while mostashar al-dawlah, malek khan, and talebof sought to appropriate modern concepts, akhundzadeh, by rejecting his own cultural heritage, leaned toward civilizational submission. moreover, whereas mostashar al-dawlah, talebof, and akhundzadeh warned against the dangers of colonialism, mirza malek khan remained silent on this issue. notably, none of these intellectuals engaged in a substantive critique of modern civilization or examined its philosophical underpinnings—perhaps the most significant shortcoming of iranian intellectual thought in the pre-constitutional period. this neglect hindered the comprehension of the structural foundations of modern civilization in iran and prevented the formation of a principled stance toward it.
منابع دیجیتالی مرتبط :
نسخه PDF مراجع
نویسنده :
مهدی رفعتی پناه مهرابادی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
https://sanad.iau.ir/Journal/jhcin/Article/1219653
جنس منبع:
متن
پایگاه :
پایگاه مجلات 5 (تاريخ و تمدن اسلامی - سال 1404- دوره 21- شماره 2- از صفحه 159 تا 184)
یادداشت :
کلید واژه: روشنفکری ایرانی, آخوندزاده, مستشارالدوله, میرزا ملکم خان, طالبوف, تمدن جدید.,
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال