هیلاری پاتنم (۱۹۲۶ - ۲۰۱۶م.) | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
هیلاری پاتنم (۱۹۲۶ - ۲۰۱۶م.)
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
هیلاری پاتنم (۱۹۲۶ - ۲۰۱۶م.)
ویرایش اثر
چکیده :
هیلاری وایت هال پاتنم در ۳۱ ژوئیه ۱۹۲۶ در شیکاگو ایلینویز چشم به جهان گشود. تا ۱۹۳۴ که با خانوادهاش به آمریکا بازگشت در فرانسه زندگی کرد. مادرش یک یهودی و پدر وی نویسنده و مترجمی سرشناس با تمایلات کمونیستی بود. پاتنم در سال ۱۹۴۸ موفق به اخذ مدرک کارشناسی در فلسفه و ریاضیات از دانشگاه پنسیلوانیا شد. سپس تحصیلات تکمیلیاش را ابتدا در دانشگاه هاروارد و سپس در دانشگاه یو سی ال ای گذراند و در سال ۱۹۵۱ فارغ التحصیل شد. وی نخست به تدریس فلسفه در دانشگاه نورث وسترن مشغول شد و سپس به دانشگاه پرینستون، جایی که رودلف کارنپ و جورج کریزل اساتید برجسته حوزهٔ منطق ریاضی، به تدریس اشتغال داشتند نقل مکان کرد و اقبال همکاری و آموختن از ایشان را یافت. پاتنم در سال ۱۹۶۲ با روث آنا ژاکوب که خود از مفسران مهم سنت پراگماتیسم امریکایی در دانشگاه کالیفرنیا بود ازدواج کرد. وی سالهایی را هم به آموزش فلسفه علم در مؤسسه فناوری ماساچوست گذراند و از آن پس تا هنگام بازنشستگی به تدریس در مقام استاد فلسفه در دانشگاه هاروارد خدمت کرد. تاکنون بزرگترین منتقد پاتنم خود پاتنم بودهاست. پاتنم در چند دوره متفاوت فکری دیدگاههای پیشین خود را خود نقد کردهاست. او اعتقادش به رئالیسم متافیزیکی را با رئالیسم درونی نقد میکند و در نهایت رئالیسم درونی را نیز در سالهای اخیر، با همراه کردن تعریفی عملگرایانه از صدق تعدیل کردهاست. با ترکیب این دو دیدگاه، پاتنم فروپاشی دوگانگی سنتی امر واقع و ارزش را استنتاج میکند. از شناخته شدهترین مقالات وی میتوان از مقالات «معنای معنا»، «تقویت نظریهها»، «آیا معنیشناسی ممکن است؟»، «تبیین و ارجاع» و «رئالیسم چیست؟» نام برد. همچنین از کتاب های او می توان به «بازنمود و واقعیت» ۱۹۸۸، «ذهن، زبان و واقعیت» ۱۹۷۵، «عقل، صدق و تاریخ» ۱۹۸۱، «دوگانگی واقعیت/ارزش» ۲۰۰۲ با ترجمه فریدون فاطمی و «اخلاق بدون هستی شناسی» ۲۰۰۴ با ترجمه مسعود علیا اشاره کرد.
منابع دیجیتالی مرتبط :
متن
اعلام و شخصیت ها :
پاتنم, هیلاری (Hilary Whitehall Putnam، ریاضیدان و فیلسوف تحلیلی آمریکایی، استاد بازنشسته دانشگاه هاروارد، یهودیتبار، پژوهشگر حوزه های فلسفه ذهن، فلسفه زبان و فلسفه علم، صاحب نظریه فروپاشی دوگانگی سنتی امر واقع و ارزش), 1926م. 2016م.
متکلمان و سایر شخصیت ها :
هیلاری پاتنم
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://pajoohe.ir/%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D9%86%D9%85__a-29783.aspx
جنس منبع:
متن
پایگاه :
ر:پایگاه موقت
یادداشت :
كلمات كليدي : پاتنم، كاركردگرايي، بيروني گرايي معناشناختي، رئاليسم، آزمايش فكري
توضیحات اضافی :
در دفاع از فلسفه؛ هیلاری پاتنم ۲۰۱۶-۱۹۲۶: امروزه در امریکا، فلسفه کاملاً مورد بیمهری است. مارکو روبیو با زمختیِ خاص خود میگوید «ما به جوشکارهای بیشتر و فیلسوفهای کمتر نیاز داریم». فرماندار پَت مککروری از کارولینای شمالی نیز فلسفه را رشتهای معرفی میکند که «کلاسهای بیفایدهای» ارائه میکند که «هیچ شانسی برای پیداکردنِ کار ایجاد نمیکنند». در تمام کشور مجیزگویی بیحدوحصری برای رشتههای فنی و تجربی وجود دارد که از قرار معلوم، بسیار مفید هستند. هرچند همۀ رشتههای علوم انسانی تحقیر میشوند، فلسفه توجه منفی بسیاری به خود جلب میکند – شاید به این خاطر که علاوه بر اینکه به نظر بیفایده میرسد، گویا به طور مبهمی خرابکارانه هم هست، یعنی تهدیدی است علیه ارزشهای سنتیِ مقبول. همیشه اینجور نبوده است. در طولِ تاریخِ فلسفه در اروپا، این رشته کراراً از طرف نیروهای سنتی و قدرتمداران مورد سوء استفاده قرار گرفته است. بنیانگذاران امریکا اما متفاوت بودند. آنها مردان عصر روشنگری بودند، غرق در آراء و آثارِ روسو، منتسکیو، آدام اسمیت و رومیان و یونانیان باستان – علیالخصوص سیسرو و رواقیان رومی. به عنوان مردان عصر روشنگری، بنیانگذارانِ آمریکا مفتخر بودند که اقداماتشان را با خرد و استدلال آغشته میکردند، نه سنتهای ناآزموده. وقتی میخواستند ملت جدیدی را بنیان نهند، استقلال فکری و اندیشهورزیِ نظری به کمک آنان آمد. راه بسیاری از آن زمان پیمودهایم، راهی که از مسیرهای خوبی نگذشته است. ۱۳ مارس امسال، امریکا یکی از بزرگترین فیلسوفانی که این ملت تاکنون پرورانده بود را از دست داد. هیلاری پاتنم در ۸۹ سالگی از سرطان مرد. کسانی از ما که اقبال داشتهاند تا پاتنم را در مقامِ استاد، همکار یا دوست بشناسند، زندگیِ او را با حقشناسی و عشق به یاد میآورند، زیرا هیلاری نهتنها فیلسوف بزرگی بود، بلکه انسانی بود با بلندنظری فوقالعاده که میخواست انسانها واقعاً خودشان باشند نه مریدان او. اما خوب است در میانۀ غم و اندوه، دربارۀ کار او و اینکه این کار چه میتواند به ما بیاموزد دربارۀ اینکه فلسفه چیست و چه میتواند به انسانیت ببخشد نیز بیندیشیم. زیرا هیلاری انسانی بود با هوش و ذکاوتی بیمانند، اما درعینحال فکر میکرد که فلسفه تنها برای افرادِ استثنائیِ بااستعداد نیست. او مانند دو نفر از آدمهای محبوبش، یعنی سقراط و جان دیویی، فکر میکرد فلسفه برای همۀ انسانها است، تلنگری است برای بیدارکردن انسانیت در همۀ ما. پاتنم فیلسوفی با گسترۀ علائقی خیرهکننده بود و در دوران کاریِ پربار خود مباحثِ خلاق و جامعی از مسائل مهم در حوزههای بسیار متنوعی از فلسفه پدید آورد. در واقع هیچ فیلسوفی از زمان ارسطو نبوده است که بتواند مساهمتِ خلاق و بنیادیای در همۀ این حوزهها داشته باشد: منطق، فلسفۀ ریاضیات، فلسفۀ علم، متافیزیک، فلسفۀ ذهن، اخلاق، اندیشۀ سیاسی، فلسفۀ اقتصاد و فلسفۀ ادبیات. و پاتنم حداقل دو حوزه به این فهرست افزوده است که ارسطو در آنها کار نکرده است، یعنی فلسفۀ زبان و فلسفۀ دین (فلسفۀ دین را اضافه کردم زیرا او یک یهودیِ متدین بود و از نظر او یهودیت نیازمند زندگیای بود سرشار از نقادی). در همۀ این حوزهها هم او مانند ارسطو دغدغهای عمیق داشت: اینکه زندگیِ پیچیدۀ انسانی را نباید وارونه جلوه دهیم تا با نیازهای یک نظریۀ به لحاظ بیانی ساده سازگار شود. چیزی که پاتنم خود «همۀ کارهای شلوغ-پلوغ انسانی» مینامید باید زمینهای باشد که نظریۀ فلسفی کار خود را در درونِ آن انجام میدهد. این تعهد باعث شد که در مقابلِ بسیاری از مدهای روزگار خود قرار گیرد: زیرا فلسفه گرفتارِ مدهای سادهساز و فروکاهانه است، از پوزیتیویسم منطقی گرفته تا مدِ جدید ِمدلسازیِ مسائلِ فلسفی. پاتنم تقریباً از هر کس دیگری در این رشته بهتر فیزیک میدانست، و همینطور میدانست که فروکاهش فلسفه به فیزیک مهلک است: فلسفه رشتهای انسانی است. (من کلاسی محشر و اعجابآور و خلاف جریان آب را به یاد میآورم که در هاروارد تدریس کرد به نام «معرفت غیرعلمی»، آن هم در زمانی که پوزیتیویسمِ منطقی تازه داشت رو به افول میگذاشت. در این کلاس دربارۀ معرفت اخلاقی، معرفت زیباییشناختی و معرفت دینی بحث شد، و پاتنم نشان داد که چقدر احمقانه است اگر تصور کنیم فروکاهشگراییِ فیزیکی میتواند جایگزین این موضوعاتِ هنجاری شود.) استقلالِ او از مدهای زمانه همچنین باعث شد علاقۀ زیادی به اندیشۀ یونانیان باستان پیدا کند، کسانی که در نظر پوزیتیویستها احمق جلوه میکردند اما در واقع کلی ایدههای خوب داشتند. او زبانِ یونانیِ باستان را آموخت تا بتواند به طور جدی روی ارسطو کار کند، و معتقد بود که ارسطو بصیرتهای مهمی دربارۀ رابطۀ بین ذهن و بدن دارد که متفکران امروزی باید به آن توجه کنند. درعینحال، و باز هم مانندِ ارسطو، پاتنم هیچگاه به هیچ غیرعقلانیتی راه نداد و هیچوقت رویکردی بیاعتنا یا شکاک به نظریهپردازیِ فلسفی اتخاذ نکرد: زیرا آنطور که خود او تاکید میکرد تلاش برای نظمبخشیدن به جهان با کار عقلانی یکی از جنبههای عمیق و فراگیر زندگیِ شلوغِ انسانی است. او عقیده داشت که ما همیشه گرفتار نهتنها بینظمی و شلختگی هستیم، بلکه حتی بدتر، گرفتار تسلیم در برابر صورِ مختلف قدرت و فشاریم، و کار فلسفی برای تقابل با این تمایلات محدودکننده مورد نیاز است. اکثر فیلسوفان بسیار دربارۀ دنبالکردن یک استدلال صحبت میکنند، اما در نهایت گرفتار جزماندیشی میشوند و با هر هزینهای از یک موضعِ شناختهشده حمایت میکنند و کاری به این ندارند که چه استدلالهایی مطرح میشود. زیباییِ راهِ فلسفهورزیِ پاتنم حساسیت تمام و کمال آن بود. زیرا او واقعاً مسیر استدلال را دنبال میکرد، اغلب دیدگاههایش را تغییر میداد. اما این تغییر برای او نه ناراحتکننده که کاملاً دلپذیر بود، و این شاهدی است بر اینکه او اینقدر فروتن بود که شایستۀ عقلانیت خود باشد. زمانی در دهۀ ۱۹۷۰ او کلاسی دربارۀ متافیزیک در هاروارد به همراه همکاران خود نلسن گودمن و و. و. آ. کواین برگزار کرد. آن دو نفر دیگر دیدگاههایی کاملاً متفاوت با او داشتند و بسیار خوب بحث میکردند. پاتنم با بحثها هر چه بیشتر هیجانزده میشد (چنان هیجانزده که جلسات دانشگاه را در میانۀ غذا رها میکرد تا در سالنها همراه با گودمن راه برود و بحث کند). در انتهای نیمسال، در یکی از سخنرانیهایش استدلالی ظریف علیه خودش مطرح کرد: تا حدی به سبک و سیاق گودمن، اما نه دقیقاً. زندگیِ وقفِ خردورزی دشوار بوده و هست. همۀ ما، چه کسانی که از فلسفه اطلاعی ندارند و چه آنها که استادان فلسفه هستند، سادهتر میدانند که دنبالهروی جزمیات باشند تا خود بیندیشند. به گمان من چیزی که زندگیِ هیلاری پاتنم، به ملتِ دچارِ مشکلاتِ ما ارائه میکند پارادایمی اصیل از تمایلِ بیحدوحصر برای قراردادنِ خود در معرضِ انتقادِ عقلانی است. کشور ما که بنیانگذارانِ آن عشاق استدلالورزی بودند، بازیچۀ حرافان و سرگرمکنندگان شده است (شخصیتهایی که افلاطون نیز آنان را خوب میشناخت). در این روزی که ما یکی از بزرگان کشور خود را از دست دادهایم، بیایید دربارۀ آن فکر کنیم. پینوشت: * نویسنده مطلب فوق, مارتا نوسبوم (Martha Nussbaum) فیلسوف آمریکایی و استاد دانشگاه شیکاگو است. ----------- پاتنم؛ فیلسوفی حقیقت جو/ سه چهره از هیلاری پاتنم: پاتنم بارها چرخشهای کلانی در نظریههای فلسفیاش داشت که گاهی ماجراهای جالبی به بار میآورد. مثلا کتابِ Meaning and Moral Sciences پاتنم در سال ۱۹۷۸ منتشر شده بود. حدود سی سال بعد یعنی اواخر سال ۲۰۰۹، کتاب مجددا منتشر میشود اما پاتنم درباره تجدیدچاپ تذکر می دهد. «به جز یک سخنرانی که بخش نهایی این کتاب را شکل میدهد، یعنی «رئالیسم و خرد»، هنوز هم باجدیت با دیدگاههایی که در این کتاب از آنها دفاع کردهام موافق ام ... یک تذکر دیگر: در مقدمه این کتاب [که در سال ۱۹۷۸ نوشته شده] گفتهام «آخرین مقاله (یعنی همان «رئایسم و خرد») چرخشی را نشان میدهد که اخیرا در اندیشهام داشتهام.» اما از سال ۱۹۹۰ این چرخش ــکه به سمت رئالیسم درونی بودــ را اشتباه قلمداد میکنم.» دستکم همین نقل قول، سه هیلاری مختلف از نظرات پاتنم را نشان میدهد. اول، پیش از سال ۱۹۷۸؛ دوم بین ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۰ و سوم از ۱۹۹۰ به بعد. هیلاری نخست یک رئالیست متافیزیکی بود حال آنکه هیلاری دوم و سوم استدلالهای کوبندهای علیه رئالیسم متافیزیکی اقامه میکردند. هیلاری دوم به رئالیسم درونی میپرداخت اما هیلاری سوم رئالیسم درونی یا دستکم یکی از محورهای آن، یعنی رویکرد خاص آن به صدق، را رد میکرد. البته پاتنم را فقط با تغییرات اساسی در نظریاتش نمیشناسند، بلکه یکی از ویژگیهای او گستره حوزههای فلسفیای بود که در آنها دستی بر آتش داشت. اگر فلسفه تحلیلی قرن بیستم را دیواری ببینیم که فلاسفه طراز اول یادگاریهایشان را روی آن ثبت میکردند، آنگاه پاتنم نوجوان پرجنبوجوشی خواهد بود که دائم به گوشهگوشه این دیوار سرک کشیده و یادگاریهایی از خود به جا گذاشته است. در گوشهای از این دیوار، دستخط پاتنم را خواهیم دید که با اعتماد به نفس حکاکی کرده است «معنا صرفاْ در ذهن نیست». جایی دیگر پاتنم را خواهیم دید که دارد ماجرای «دوقلوی زمین» را روی دیوار شرح میدهد؛ درست کنار تصویری از «مغزهایی در خمره». در گوشهای هم پاتنم نوشته است «ذهن و جهان در کنار همدیگر ذهن و جهان را سروشکل میدهند.» البته جاهایی را هم خواهیم دید که روی یادگاری های قبلیاش ضربدر کشیده است. احتمالا نظریه «رئالیسم درونی» یا نظریه «کارکردگرایی» اش در فلسفه ذهن چنین سرنوشتی داشتهاند. مارتا نوسباوم درباره جامعیت پاتنم میگوید: «پاتنم فیلسوفی با گسترۀ علائقی خیرهکننده بود و در دوران کاریِ پربار خود مباحثِ خلاق و جامعی از مسائل مهم در حوزههای بسیار متنوعی از فلسفه پدید آورد. در واقع هیچ فیلسوفی از زمان ارسطو نبوده است که بتواند مساهمتِ خلاق و بنیادیای در همۀ این حوزهها داشته باشد: منطق، فلسفه ریاضیات، فلسفه علم، متافیزیک، فلسفه ذهن، اخلاق، اندیشه سیاسی، فلسفه اقتصاد و فلسفه ادبیات و پاتنم حداقل دو حوزه به این فهرست افزوده است که ارسطو در آنها کار نکرده است؛ فلسفۀ زبان و فلسفۀ دین.» بنابراین، بررسی تکتک نوآوریهای پاتنم یَلی جامعالاطراف میطلبد که البته چنین جامعیتی از توان این قلم و قلمهایی مانند آن بیرون است. با این حال، میتوانیم سراغ یکی از مبناییترین مسائلی برویم که دلمشغولی پاتنم بود و راهحلش بر نظرات او در حوزههای دیگر اثر میگذاشت. «چهگونه ذهن و زبان به جهان خارج از ذهن متصل میشوند و به آن ارجاع میدهند؟» این مسئله آنقدر کهن است که میتوانیم ارسطو، افلاطون، دکارت، لایبنیتز، هیوم، لاک، برکلی، کانت، هگل، نیچه و بسیاری از فیلسوفان قرن بیستم را در مجمعی جمع کنیم تا هریک از موضع تاریخیشان درباره این مسئله نظر دهند و با هم به گفتوگو بنشینند. عالم مُثل افلاطون، تقسیم صورت ـ مادهی ارسطویی، دوگانگی ذهن و ماده در اندیشه دکارت، شکاکیت هیوم در امکان حکم درباره جهان خارج، زایش «عالم فنومن» از افکار کانت، کمرنگ شدن «جهان فینفسه» به دست هگل، منظرگرایی نیچهای و تقریبا اکثر آرای فیلسوفان قرن بیستم را در ساحت همین مسئله میتوانیم بفهمیم و بررسی کنیم. «رئالیسم متافیزیکی» یکی از پاسخهایی است که از قدیم در مواجهه با مسئله ارتباط میان ذهن و جهان مطرح میشد. اجمالاً رئالیست متافیزیکی ذهن را آینهای میداند که جهان را آنگونه که هست بازمیتاباند و هیچ دخالتی در نحوه بازتابش آن ندارد. به بیان دقیقتر، طبق نگاه رئالیسم متافیزیکی، ۱) جهان از مجموع معین و ثابتی از اشیای مستقل از ذهن تشکیل شده است، ۲) یک و فقط یک توصیف صادق و کامل از جهان وجود دارد و ۳) صدق اساساْ از جنس مطابقت است. همانطور که گفته شد، هیلاری دوم و سومِ پاتنم در حمله به رئالیسم متافیزیکی همپیمان اند. «استدلال مدلتئورتیک» و «استدلال مبتنی بر مغز در خمره» دو استدلال مشهور او علیه رئالیسم متافیزیکی اند که جزییات تخصصی زیادی دارند اما خوانش بسیار سادهی هر کدام به این شکل است: استدلال مدلتئورتیک: اگر رئالیسم متافیزیکی درست باشد، آنگاه رئالیست متافیزیکی به رابطهای متعین میان ذهن و جهان خارج از ذهن نیاز دارد. اما رئالیست متافیزیکی هیچگاه نمیتواند چنین رابطهای را برقرار کند. پس رئالیسم متافیزیکی نادرست است. استدلال مبتنی بر مغز در خمره: اگر رئالیسم متافیزیکی درست باشد، ممکن است همه ما مغزهایی در خمره باشیم. اما هیچگاه امکان ندارد مغزهایی در خمره باشیم. پس رئالیسم متافیزیکی نادرست است. پاتنم با رد رئالیسم متافیزیکی، چه چیزی را به جایش مینشاند؟ خودش میگوید: «میخواهم دیدگاهی را شاخوبرگ بدهم که در آن ذهن صرفا «کپیکننده» جهان نیست؛ آن هم جهانی که پذیرای صرفا یک توصیف برآمده از یک نظریه صادق باشد. البته دیدگاه من این هم نیست که ذهن به جهان سروشکل میدهد... اگر بخواهم از زبان استعاری بهره بگیرم، چنین خواهد شد: ذهن و جهان در کنار هم به ذهن و جهان سروشکل میدهند.» درواقع پاتنم اشکال اساسی رئالیسم متافیزیکی را تفکیک قاطع میان ذهن و جهان میداند و میکوشد این دوگانه را از میان بردارد و آن دو را به دو سرِ یک طیف تبدیل کند. به تبعِ آن، دوگانههای دیگری نیز از میان برداشته میشوند: دوگانه سوبژکتیو و ابژکتیو، دوگانهی واقعیت و ارزش و دوگانه تحلیلی و ترکیبی. یکی از نتایج این دوگانهزداییها ــکه هم در هیلاری دوم به آن پایبند است و هم در هیلاری سومــ «نسبیت مفهومی» است. بنا به نسبیت مفهومی، واقعیت و قرارداد در هم تنیدهاند و تمنای واقعیتِ فارغ از قرارداد تمنایی باطل است. بنا بر نسبیت مفهومی، ممکن است دو جملهای که ظاهراْ با هم ناسازگار اند صادق باشند چرا که صدق هر کدام را بر اساس چارچوب مفهومی خاصی بررسی میکنیم که در دل آن بیان شدهاند. شاید این توضیحات آنقدر کلی و موضعی باشد که نتواند بطن پژوهشهای پاتنم را بهخوبی نشان دهد اما مسئلهی ارتباط میان ذهن و جهان و راهحلهای پاتنم برای آن میتواند کلیدی برای فهم «هیلاری» های مختلف پاتنم باشد. پاتنم چندین هیلاری داشته است. خودش دربارهی این تغییرات مکرر میگوید: «بعضیها تغییرهای مکرر در دیدگاهِ فلسفیام را یک نقص شخصیتی تلقی میکنند. اگر حوصله شوخی داشته باشم، جواب میدهم احتمالا دیدگاههایم را پیدرپی تغییر میدهم چون دائم اشتباه میکنم. اما فیلسوفان دیگر تغییری در دیدگاههایشان نمیدهند چون هیچوقت اشتباه نمیکنند. ولی برای یکبار هم شده باید نکتهای جدی در این باره بگویم. هیچوقت گفتوگوهایم با کارنپ در سالهای ۱۹۵۳ تا ۱۹۵۵ را فراموش نمیکنم؛ بهخصوص هیچوقت یادم نمیرود که کارنپ ــفیلسوف بزرگی که جدیت و انسجامِ قاطعانهای داشتــ چهقدر تأکید میکرد که دیدگاههایش در مورد مسائل فلسفی را نه یکبار که بارها تغییر داده بود.» «من قبلا آنطور فکر میکردم ... الان اینطور فکر میکنم» جملهای بود که هیچوقت از زبان کارنپ نمیافتاد ... هرچند با هیچ یک از ایدههای کارنپ در هیچ یک از دورههایش موافق نیستم، اما برای من، کارنپ نمونهای آشکار از انسانی بود که حقیقتجویی را فراتر از غرور شخصی میدانست.» وظیفهی فیلسوف این نیست که دیدگاهِ الف را (اگر بتواند) تولید کند و بعد از آن با عنوان «آقایِ دیدگاهِ الف» یا «خانم دیدگاه الف» شناخته شود. اگر پژوهشهای فلسفی (این عبارت را یکی دیگر از فیلسوفانی که دیدگاهش را عوض کرده به کار برده بود) -مراد پاتنم «ویتگنشتاین» است- به گفتوگوی دوهزارسالهای کمک کند که فلسفه نامیده میشود؛ اگر این پژوهشها فهم ما را نسبت به تنگناهایی که «مسائل فلسفی» مینامیمشان عمیقتر کنند، آنگاه فیلسوفی که آن پژوهشها را پیش بُرده کارش را درست انجام داده است. فلسفه رشتهای نیست که به راهحلهای نهایی برسد. اگر کارِ فلسفی بهخوبی انجام شود، یکی از ویژگیهایش رسیدن به این نتیجه است که آخرین دیدگاه ــمهم نیست که متعلق به خود فرد باشد یا کسی دیگرــ هنوز پرده از اسرار و رموز برنداشته است. برگردم به سوالی که همان ابتدا پرسیدم. اگر بخواهیم از فیلسوفی مانند پاتنم حرف بزنیم، دقیقا چه باید بگوییم؟ بهگمانم پاتنم نه «آقای برونگرایی معنایی» است و نه «آقای رئالیسم علمی» و نه «آقای رئالیسم درونی» و نه «آقای پراگماتیسم» و نه «آقای کارکردگرایی»، بلکه فقط هیلاری پاتنم است با روحیهای حقیقتجو که در مقام فیلسوف، کارش را درست انجام داده است.
نوع منبع :
مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , مدخل آثار(دانشنامه آثار)
خروجی ها :
Mods
Doblin core
Marc xml
MarcIran xml
مشخصات مختصر فراداده
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت