تاثير لقمه حرام و حلال | کتابخانه مجازی الفبا

اثرات مال حرام در زندگي چيست؟ آيا شخص نمي تواند هدايت يابد؟

در اين زمينه به نكات زير توجه نماييد:
اولين و مهمترين شرطي که اهل معرفت براي سالکين و مؤمنين در رسيدن به کمال و بلکه انسانيت بر مي شمارند، موضوع رزق حلال، تأمين معيشت از طريق لقمه حلال و کسب حلال است.
لقمه حرام علاوه بر اين که بر شخصيت خود فرد اثر سوء مي گذارد و باعث تاريکي و قساوت قلب مي شود، بر فرزندان و نسل آدمي نيز همين تأثير را منتقل مي نمايد.
براى لقمه حرام در روايات آثارى بيان گشته است كه به برخى اشاره مى‏نماييم: عدم استجابت دعاها، عدم قبولى نماز، پذيرفته نشدن اعمال صالح، عدم استشمام بوى بهشت، تضعيف ايمان، اخراج از صيانت الهى، كاهش رزق حلال، خروج از ولايت پيامبر و اهل بيت او، حسرت در روز قيامت، لعن ملائكه، كوردلى. در مقابل لقمه حلال هر چند رنگين نباشد، موجب نورانيت دل و استجابت دعا و آمرزش و حفاظت الهى مى‏گردد ، (ميزان‏الحكمه، ج 2 ، ص 480).
مال شبهه‏ناك، به مالى گفته مى‏شود كه نه علم به حلال بودن آن هست و نه علم به حرام بودن، بلكه احتمال حرمت آن داده مى‏شود، اين مال گرچه حرام نيست، اما بهتر است از آن نيز احتراز گردد تا انسان از مفسده‏هاى مذكور در امان ماند.
لقمه حرام معناي گسترده اي دارد و منظور از آن خصوص غذا نيست بلكه منظور هر نوع استفاده از چيزي است كه از راه موازين شرعي و احكام الهي به دست نيامده باشد، چه از راه دزدي باشد يا رشوه يا كلاهبرداري يا كم كاري يا خمس و زكات ندادن يا بدون اجازه صاحبش دست بردن و تصرف كردن.
البته بايد توجه داشت تأثير لقمه حرام در حد زمينه و اقتضا است نه علت تامه؛ يعنى آن كه زمينه را براى برخى گرايش‏هاى ناروا فراهم مى‏كند نه آن كه از انسان سلب اختيار كند. چه بسا فرزندى كه از پدر و مادر كافر به وجود مى‏آيد ولى راه خير در پيش مى‏گيرد، چون با اختيار و فطرت خويش به سوى كمال حركت مى‏كند بنابراين شما نيز مى‏توانيد با اختيار و معرفت خويش آن نقيصه را جبران كنيد. مسلما مراقبت شما جبران گذشته‏ها را خواهد كرد و خداوند نيز هم آمرزنده است و هم جبران كننده. آنچه مسلم است اين است كه عنصر وراثت در شخصيت انسان مو ثر است اما اين تا ثير به حدى نيست كه اختيار را از انسان سلب كند بلكه تنها مسير رسيدن به كمال معنوى را نزديك يا طولانى مى‏كند. به عبارت ديگر آهنگ و ميزان گرايش به سمت نيكيها و بديها را كمتر يا افزونتر مى‏سازد و در نتيجه كسى كه با وجود چنين عواملى راه درست را در پيش گيرد از پاداش افزونترى بهره‏مند خواهد شد زيرا با دشوارى و تلاش بيشترى اين راه را پيموده است.
با توجه به آيه 27 سوره آل عمران كه مى‏فرمايد : «تخرج الحى من الميت و تخرج الميت من الحى ؛ خداوند زنده را از مرده و مرده را از زنده خارج مى‏سازد» مى‏توان گفت كه وراثت آزادى را از انسان نمى‏گيرد زيرا چه بسا انسانهاى زنده دل كه از انسانهاى مرده دل پديد آيند و برعكس (تفسير نمونه ذيل آيه)
نكته ديگر اين است كه آثار وضعي لقمه حرام و مال و غذاي مشكوك مربوط به صورت علم و آگاهي است و اگر در صورت عدم آگاهي هم اثر وضعي باقي باشد، كم رنگ و كم اثر است و با اعمال نيك و نيت خوب و عبادات از بين مي رود - پس در عين حساس بودن و مراقب بودن بايد از وسواس و بدبيني و جستجو در اين مورد پرهيز كرد و تا زماني كه علم به حرام بودن نداريم از بدبيني و ترتيب اثر دادن پرهيز كنيم.
بنابراين لقمه حلال يا حرام هر دو جزء علت است نه تمام علت لذا گاهي از انسان هاي پاک مانند پيامبران و امامان، فرزندان ناشايست به دنيا مي آيند مانند پسر نوح و جعفر کذاب پسر امام حسن عسکري(ع) و گاهي از افراد ناشايست فرزندان پاکي به دنيا مي آيند.
براي مطالعه بيشتر در زمينه تأثير حرام بر انسان ر.ک:
1. نقطه هاي آغاز در اخلاق اسلامي، ص 106
2. معراج السعاده، ص 440
3. ميزان الحکمه، ج 2، ص 372

پرسمان دانشجویی