شرايط توبه واقعي | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
شرايط توبه واقعي
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
شرايط توبه واقعي
ویرایش اثر
کلید واژه اصلی :
توبه و ترک گناهان
سوال:
توبه واقعي يعني چه؟
پاسخ تفصیلی:
از اينکه عزمتان را جزم کرده ايد تا توبه اي نصوح داشته باشيد، خرسندم و ايمان دارم شما دوست عزيز مي توانيد با توکل بر خدا و توسل بر اهل بيت عصمت و طهارت (عليهم السلام) توبه اي حقيقي داشته باشيد؛ انشاءالله.
ابتدا متذكر مي شويم هر گناهي علاوه بر شرايط عمومي توبه راهكار خاص خود را نيز مي طلبد، بنابراين در صورتي كه به نوع گناه خاصي اشاره مي كرديد، بهتر مي توانستيم در خدمت شما باشيم. اكنون كه به طور كلي در مورد توبه سوال كرده ايد، ناچاريم به شرايط عمومي توبه اشاره كنيم.
قبل از بيان حقيقت توبه در مقدمه لازم است به اين نكته بسيار مهم و اساسي توجه كنيد كه هدف زندگي چيزي جز خداشناسي و خداپرستي و رسيدن به قرب خداوند نيست. قرآن كريم مي فرمايد: و ما امروا الا ليعبدوا الله مخلصين له الدين (سوره بينه، آيه 5 ). مردم هيچ ماموريتي ندارند جز اين که دستورهاي دين را مخلصانه براي خدا انجام دهند; يعني فهمشان و عملشان براي خدا باشد و محصول اخلاص نيز لقاي الهي است. خلاصه پيام اين آيه شريفه آن است كه ما جز عبادت خداي متعال كاري در اين دنيا نداريم و چون عبادت با هدف قربت و نزديكي به خداوند انجام مي شود، مي توان گفت ما جز نزديك شدن به خداوند در اين دنيا كاري نداريم.
چه قدر اين آيه زيبا است و چه مقدار تكليف انسان را روشن مي كند. دليل آن هم اين است كه ما مخلوق مظهر خداوند هستيم و مظهر خدا, كاري جز شناخت خدا و كسب رضايت خدا و ارتباط با خدا و قرب به خداوند ندارد. البته كمال و سعادت او هم در همين رابطه با خداوند است و از همين طريق به همه چيز مي رسد. حتي ارتباط با خود و ارتباط با طبيعت و جامعه نيز در همين راستا- يعني در راستاي ارتباط با خدا و پرستش او- توجيه مي شود.
تنها از اين طريق است كه به راستي استعدادهايمان شكوفا مي شود و توانايي هاي نهفته در وجودمان به منصه ظهور مي رسد و به كمال و سعادت مي رسيم. البته مفهوم و حقيقت عبادت بسيار فراگير است و شامل تمام فعاليت هاي انسان در زندگي مي شود. حتي خوردن و خوابيدن و ازدواج انسان بيرون از حيطه عبادت و پرستش خداوند نيست.
قرب و نزديك شدن به خداوند تنها يك نيت لحظه اي براي عبادت نيست، قرب الي الله يك قصد است. قصد يعني مقصد داشتن و در راه بودن. مومن و كسي كه اعمالش را با نيت قرب انجام مي دهد، در حقيقت در راهي قرار دارد كه مقصد و مقصود آن خدا است. آنوقت مهمترين عاملي كه در چالش كلي با اين راه و مقصد است گناه است، گناه يعني خروج از مسير عبوديت و قرب الهي. حركت كردن در مسير خدا با خروج از مسير خدا در تناقص با هم هستند و يك مومن نمي تواند هم در راه باشد وهم از راه خارج شود. سعادت انسان اين است كه در راه خدا باشد و گناه سعادت او را به شقاوت تبديل مي كند و حال و آينده انسان را به تباهي مي كشاند.
حقيقت توبه:
توبه در حقيقت پشيمان شدن از گناه و بازگشتن از راهي است كه انسان در گذشته بر خلاف رضاي پروردگار رفته است. توبه حقيقي نيز همان توبه نصوح است؛ يعني توبه و پشيماني بدون بازگشت. اگر كسي احساس كند كه واقعا از گذشته خود نادم و پشيمان گشته و راه خود را به سوي خداوند عوض كرده، بايد بداند كه اهل توبه واقعي است و اينچنين توبه اي هرگز رد نمي شود. به عبارت ديگر مشكل و نگراني اي كه در زمينه قبول توبه وجود دارد، از طرف خداوند- يعني پذيرنده توبه- نيست؛ بلکه مشكل از جانب خود توبه كننده است كه آيا موفق مي شود راه خود را به سوي خداوند تغير دهد يا نه؟
دوست عزيز
بدان که هر گناهي قابل توبه است؛ چرا که خداوند خود فرموده است : «ان الله يغفر الذنوب جميعا » خداوند همه گناهان را مي آمرزد. در برخي موارد مانند «غيبت و تهمت» طلب رضايت از غيبت شونده نيز در صورت امكان لازم است، ولي در مورد گناهاني همچون «ارتباط با نامحرم»، پشيماني واقعي، تصميم بر عدم تكرار و طلب مغفرت از خداوند براي توبه كافي است.
در آيه 70 سوره فرقان بيان شده است: «إِلاَّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً مگر كساني كه توبه كنند و ايمان آوردند و عمل صالح انجام دهند كه خداوند گناهان آنان را به حسنات تبديل ميكند و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است».
علامه طباطبايي در تفسير الميزان ميفرمايد : ... پس هر كس گناهي مرتكب گرديده، اگر سه كار انجام دهد، افزون بر آن كه از عذاب سخت و جاودان روز قيامت نجات مييابد، گناهانش به حسنات تبديل ميگردد:
1. توبه يا بازگشت از گناه.
كمترين مراتب توبه پشيماني است. اگر توبه حقيقي تحقق نيابد، انسان از گناه جدا نميگردد و همواره آن را انجام ميدهد.
2. عمل صالح
با عمل صالح توبه در وجود انسان مستقر ميشود و به توبه حقيقي يا توبه نصوح ميانجامد.
3. ايمان
مشرك بايد در كنار توبه از گناهان گذشته خود، ايمان آورد تا گناهانش به نيكيها تبديل شود؛ ولي براي مؤمن گنهكار توبه و عمل صالح به تنهايي كافي است و گناهانش را به حسنات تبديل ميكند. از اين رو، در آيه بعد ميفرمايد: « وَ مَنْ تابَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَي اللَّهِ مَتاباً » كسي كه توبه كند و عمل صالح انجام دهد، به سوي خدا بازگشت ميكند.
لازم به ذکر است که عالمان اخلاقي با استفاده از منابع اسلامي فرموده اند: شخص توبه كننده ،حتي اگر پس از توبه نصوح، به دلايلي دوباره به گناه آلوده گردد و توبه نمايد، پذيرش و آمرزش الهي را در پي خواهد داشت و اين فرايند تا هنگام مرگ ادامه خواهد داشت . اقسام گناه و روش هاي توبه:
توبه را از يك لحاظ به دو قسم تقسيم كرده اند: يك دسته از گناهان، كوچك و كم شعاعند و صرفا با استغفار و پشيماني قلبي، جبران مي شود، اما دسته ديگري از گناهان، هم بزرگ و ويران كننده هستند و هم اثر وضعي دارند. اين دسته، اضافه بر پشيماني قلبي و استغفار با زبان،اقدام عملي و جبران مافات و ترميم خرابيهاي بوجود آمده را نيز مي طلبد!
در تقسيم بندي ديگر، گناهاني را كه ممكن است انسان مرتكب شود مي توان به سه دسته تقسيم تقسيم كرد:
الف. ستم به خويشتن
يعني انسان از اين ناحيه به جان، مال و حيثيت خويش صدمه زده و موجب عدم پيشرفت يا فقر و عقب افتادگي و گرفتاري خود شده است. در اين گونه موارد، گرچه گنهكار در حق خود ظلم كرده، ولي چون معمولا پاي شخص ديگر و حق ديگري در بين نيست، با استغفار و جبران خطاها و ضررها، آسانتر مي توان از آنها توبه كرد و راه خير و صلاح و سعادت دنيوي و اخروي را در پيش گرفت.
ب. حق الله
فطرت پاك و سالمي كه خداوند در نهاد انسان قرار داده، اعضاء و جوارح و نعمتهاي فراوان مادي و معنوي، پانزده ميليارد سلولي كه در مغز اوست و سرانجام «ارسال رسل و انزال كتب» همه براي پويايي و سعادت اوست، اما با تأسف آدمي بر اثر تأثيرپذيري از عوامل دروني و بيروني، همه اين نعمتها را ناديده انگاشته و راه تمرد و عصيان را در پيش مي گيرد! اما راه كاري كه براي اين دسته گناهان وجود دارد اين كه: اگر شرك و كفر صورت گرفته، بايد «توحيد و يكتاپرستي» را جايگزين آن نمود و اگر در احكام و فروع دين كوتاهي و تعلل شده، بايد به تكميل و جبران آنچه از دست رفته اقدام كرد.
ج. حق الناس
شرايط توبه در «حق الناس» سنگين تر از توبه در «حق الله» است و اين گناه، يعني تجاوز به حقوق ديگران را امام علي(عليه السلام) از آن به «مظالم العباد»(كليني، اصول كافي، ج2، ص443) و امام زين العابدين(عليه السلام) به «تضييع حقوق الاخوان»(مجلسي، بحارالانوار، ج72، ص415) ياد كرده اند.
در روايت آمده: پيامبراكرم(صلي الله عليه و اله) به خانه كعبه نگاه كرد، آن را مورد تعظيم قرار داد و سپس ادامه داد: حق واحترام يك مؤمن از تو بالاتر است، چون خداوند خانه كعبه را داراي يك احترام و عظمت دانست و از مؤمن سه چيز را: «مال-خون-سوءظن»(همان، ج67، ص71)
بر اين اساس مردم و مؤمنان داراي سه نوع حق، احترام و مصونيتند؛ به موازات همين سه حق ممكن است سه نوع ظلم هم به آنان روا شود و بر همين پايه سه نوع توبه هم واجب مي شود كه اين سه عبارتند از: 1. تجاوز به مال 2. لطمه به جان 3. ضربه به آبرو.
توبه و جبران گذشته:
توبه؛ يعني پشيماني و تصميم جدي بر ترك گناه. همچنين جبران خسارتهاي مالي و حقوقي مردم و... حال اگركسي به راستي و از روي اخلاص توبه كرد، مطمئن باشد خداوند كريم و مهربان - هم چنان كه خود وعده فرموده است - توبه او را خواهد پذيرفت.
گناهاني كه فقط از حقوق خداوند است، چنانچه قضا و كفاره داشته باشد - مانند نماز، روزه و حج - انسان بايدعلاوه بر توبه و تصميم بر ترك گناه، قضاي آنها را نيز به جا آورد و كفاره آنها را بپردازد و آنهايي كه قضا و كفاره ندارد - مثل دروغ و استمنا و ... - فقط توبه و استغفار كافي است. در گناهاني نيز كه در آنها حقوق مردم پايمال شده - مثل دزدي و از بين بردن اموال مردم يا قتل و جرح ديگران و ... - علاوه بر توبه و پشيماني بايد رضايت صاحبان حق را با پرداخت غرامت يا حلاليت گرفتن حاصل كرد.مهمترين شرايط توبه عبارت است از:
1. پشيماني و ندامت از صميم قلب و تصميم بر عدم ارتكاب دوباره
2. استغفار و طلب بخشش
3. تصميم قاطع بر جبران گذشته و اداي حقوق، خصوصا اگر حق الناس باشد.
توجه به نکات ذيل مي تواند راهگشا باشد:
1- حقيقت توبه بازگشت و رجوع به خداوند است و توجه به وابستگي خود در همه وجود و صفات و اوصاف و نيز ملاحظه تقصير و حقارت و کوچکي خود در برابر ذات بي کران ربوبي است و به همين خاطر، توبه و استغفار مراتب و درجات بسيار و متعددي دارد و هر فردي متناسب با ايمان و معرفت و مقام و جايگاهش در نظام هستي و قرب و منزلتش با خداوند، توبه و استغفاري مخصوص خود دارد. از همين جا معلوم مي شود که توبه اختصاصي به توبه از گناه ندارد و توبه و استغفار انبيا و اوليا و معصومين –عليهم السلام- بر همين اساس قابل تحليل و توجيه است.
2- سخن امير المومنين (عليه السلام) در نهج البلاغه (حکمت 417) مربوط به مراحل عالي و تمام عيار توبه است و حضرت به آن فرد روش و شرايط توبه کامل را آموزش داده است و اين چنين نيست که هر توبه اي هر چند در مراحل پايين تر و ناقص تر اين شرايط را داشته باشد.
3- در روايات وارده از معصومين (عليهم السلام) تاکيد زيادي بر نشکستن توبه و حفظ آن، شده است که منظور از آن، اهميت دادن به توبه و جدي گرفتن آن و رعايت و حفظ و استقامت بر سر اين تعهد الهي است؛ نه اين که اگر فردي چند بار توبه کرد و جداً توبه کرد، توبه اش مقبول نمي باشد و يا اثري ندارد و يا ديگر نبايد توبه کند. پس جهت گيري چنين رواياتي، اهميت دادن به توبه و بازي و شوخي و کم اهميت نگرفتن آن است و گر نه از روايات فراوان ديگري استفاده مي شود که اگر انسان گناه کرد هر چند پي در پي و فراوان هم باشد بر او واجب است که توبه نمايد.آثار توبه:
1- محبوبيت نزد خداوند
سوره بقره / 222 : «ان الله يحب التوابين و يحب المتطهرين» خداوند توبه کنندگان و پاکان را دوست دارد.
2 – تبديل سيئات به حسنات
سوره فرقان / 70 : «الا من تاب و آمن و عمل عملا ً صالحا ً فأولئک يبدل الله سيئاتهم حسنات و کان الله غفورا ً رحيما ً» مگر آن کسان که توبه کنند و ايمان آورند و کارهاي شايسته کنند خدا بديهايشان را به نيکي ها بدل مي کند و خدا آمرزنده و مهربان است.
3 – فلاح و رستگاري
سوره نور / 31 : «و توبوا الي الله جميعا ً ايها المؤمنون لعلکم تفلحون» اي مؤمنان! همگي به درگاه خدا توبه کنيد باشد که رستگار شويد.
4 – آمرزش گناهان
سوره شوري / 25 : «و هو الذي يقبل التوبه عن عباده و يعفو عن السيئات و يعلم ما تفعلون» اوست که توبه ي بندگانش را مي پذيرد و از بديها و گناهان در مي گذرد و آنچه مي کنيد مي داند.
5 – حفظ از عذاب الهي
سوره غافر / 7 : «وقهم عذاب الجحيم» ما آنان (تائبين) را از عذاب جهنم رهايي خواهيم داد (به وسيله ي طلب غفران).
6 – پوشاندن سيئات
سوره ي تحريم / آيه ي 8 : «يا ايها الذين آمنوا توبوا الي الله توبة نصوحا عسي ان يکفر عنکم سيئاتکم» اي کساني که ايمان آورديد از گناهان خود به سوي خدا، توبه خالصانه کنيد چرا که اميد است به اينکه پروردگار شما، سيئات شما را از خود شما بپوشاند.
امام علي ( عليه السلام ) مي فرمايند : «هر کس توبه کند خداوند او را بيامرزد و به جوارح او و جاي جاي زمين دستور داده شود که آبروي او را حفظ کند و عيبهايش را بپوشانند و گناهاني که فرشتگان حافظ اعمال برايش نوشته اند از ياد آنان برده شود.»(ميزان الحکمة / ج2 / ح 2183)
7 – برخورداري از برکات و نعمتهاي الهي
سوره نوح / آيات 11 و 12 : «فقلت استغفروا ربکم انه کان غفارا ً يرسل السماء عليکم مدرارا ً و يمددکم باموال و بنين ...» پس به آن قوم گفتم: طلب مغفرت و آمرزش و توبه کنيد از پروردگار خويش که بخشنده و آمرزنده است و اگر توبه کنيد ما بر شما باران مي فرستيم و همچنين شما را ياري مي کنيم به واسطه ي اموال کثيره و فرزندان زياد.
امام علي ( عليه السلام ) مي فرمايند : «زياد طلب آمرزش از خدا کنيد تا از خدا طلب روزي کنيد».
8 – ورود به بهشت
سوره ي تحريم / 8 : «يا ايها الذين امنوا توبوا الي الله توبة ً نصوحا ... و يدخلکم جنات تجري من تحتها الانهار».
دوست عزيز
پاسخ پرسش شما از گستردگي زيادي برخوردار است که ما به همين مقدار اکتفا مي کنيم و شما را به مطالعه کتابهاي معرفي شده دعوت مي کنيم.
موفق و پايدار باشيد.
-----------------------------------
براي مطالعه بيشتر ر.ک منابع اخلاقي:
-گناه شناسي/ محسن قرائتي.
-گناهان كبيره/ شهيد دستغيب.
- شهيد دستغيب، قيامت و قرآن (تفسير سوره طور).
- مقالات، استاد محمد شجاعي.
- ترجمه جامع السعادات، مرحوم نراقي.
- ترجمه الاخلاق، مرحوم شبر.
- نقطه هاي آغاز در اخلاق، مهدوي کني.
- بازگشت به خويشتن يا توبه نصوح / رضوانعلي مصيبي
صاحب محتوی:
پرسمان دانشجویی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
http://akhlagh.porsemani.ir/content/%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%8A%D8%B7-%D8%AA%D9%88%D8%A8%D9%87-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%8A
جنس منبع:
متن
پایگاه :
پایگاه پرسش و پاسخ های اخلاق و عرفان سایت پرسمان
یادداشت :
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
مخاطب :
بزرگسال
خروجی ها :
Mods
Doblin core
Marc xml
MarcIran xml
مشخصات مختصر فراداده
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت