حدوث فرشتگان | کتابخانه مجازی الفبا

آيا هنوز هم فرشته به وجود مي آيد؟ ممكن است فرشته ها از بين بروند؟

فرشتگان الهي همه در يك حد نمي باشند برخي به تجرد تام رسيده اند يعني هيچگونه استعداد و ترقي و استكمالي در مورد آنها معني ندارد و سخن قرآن كريم »و ما منا الا له مقام معلوم ; هيچكدام از ما نيست مگر اينكه جايگاه او معلوم است «, (صافات , آيه 164) . در مورد همين قسم از فرشتگان است .
وجود آنها تمام است وجودي كه ترقي در آن راه ندارد و آنچه از كمالات كه براي آنها ممكن است از سوي خداوند يكجا به آنها عطا شده است و لذا حالت انتظار و كمال آينده درباره آنها ناروا است . اما قسم ديگر از فرشتگان صاحب وجود مكتفي اند. يعني وجود آنها ناقص است اما نقص خود را با كوشش دروني جبران مي كنند و نصاب استعداد را از درون خويش بدست مي آورند بيان آنها اين است »لا علم لنا; علمي براي ما نيست «, (بقره , آيه 32) . آنها علم به اسمائ الهي را در ابتدا نداشتند اما براي دست يابي به اين علم از راه حوزه علمي و حلقه درسي وارد نشدند. بلكه بدون نياز به امور خارجي درون آنان كافي است كه نور علم الهي در آن تجلي كند و تعليم آنان حاصل شود.
اما در باب مرگ - در انسان نقصي وجود دارد كه فرشتگان الهي از آن مبرا هستند و آن مرگ است . انسان از آن جهت كه متحرك است و خط سير او از طبيعت مي گذرد لا جرم پاياني براي حركت طبيعي اش وجود دارد كه از اين پايان به عنوان مرگ ياد مي شود و مرگ به صورت ظاهر نقصي است انساني كه چون از گونه قضاي خداوندي است گريزي از آن نيست .
البته فاصله انسان تا مرگ يعني ميزان عمر آدمي چون از مقدرات است تغيير مي پذيرد و با اموري همچون دعا, صدقه و صله رحم و يا گناهان گوناگون كم يا زياد مي شود. پس اصل مرگ قضايي است الهي و هرگز تغيير نمي يابد و هر انساني بلكه هر پديده اي بايد به اين مرحله وارد شود كه »كل نفس ذائقه الموت ; هر نفسي مرگ را مي چشد«, (آل عمران , آيه 185) . اما فرشتگاه چنان كه از طبيعت به دورند از اين نقص ظاهري يعني مرگ طبيعي نيز بركنارند.
بنابراين مرگ طبيعي را براي همه انسان ها مي توان به عنوان يك نقص تلقي كرد چون براي خوبان پايان خدمت و عبادت است و براي انسان هاي بد انتهاي مهلت است , (صورت و سيرت انسان در قرآن , آيت الله جوادي آملي , ج 14, ص 311) . خلاصه اين كه چون در عرصه عالم تجرد هيچگونه استعداد قابليتي نيست از اينرو حركت و تغيير نيز در آن عالم نمي باشد چرا كه حركت خروج يك شي از قوه به سوي فعليت است . پس زاد و ولد و تكثير نسل در عالم فرشتگان نمي باشد چون طفل قوه اي است در مسير رسيدن به مراحل بالاي كمال كه همان فعليت باشد.
و عالم تجرد از قوه و استعداد تهي است و نيز مرگ چون پايان حركت طبيعي است در عالم فرشتگان معني ندارد. بنابراين مرگ به معناي متعارف براي انسان در ملائكه معني ندارد اما نوعي مرگ براي همه ي موجودات از جمله ملائكه است كه در هنگام نفخ صور تحقق مي يابد كه همه ي موجودات عالم امكان مي ميرند و زندگي از آنها گرفته مي شود, (نگاه كنيد قيام قيامت استاد محمد شجاعي , صص 50 - 28, كانون انديشه جوان , موئسسه فرهنگي دانش و انديشه معاصر) . منابع مفيد براي مطالعه: 1- تفسير الميزان (فارسي ), ج 17; سوره فاطر, آيه 1; ج 14 سروه انبيائ آيه 16; ج 20 سوره نازعات آيات 1 تا 41. 2- نهج البلاغه خطبه هاي 157 / 109 / 1 / 91 / 183 / 171.

پرسمان دانشجویی