عدل | کتابخانه مجازی الفبا

کساني که قبل از سن تکليف مي ميرند به بهشت مي روند يا جهنم؟ در هر دو صورت اين با عدالت خدا سازگار نيست چرا که قبل از آزمايش آنها در اين دنيا بوده و اگر به هر جايي غير از جهنم مي روند، خوب پس اين خيلي بهتر است از اينکه ما در اين دنيا زندگي کنيم و از آنجا که کار خير خيلي سخت تر از شر است پس در نهايت گناه زيادي مي کنيم و به جهنم مي رويم پس چه بهتر بود که ما قبل از اينکه به سن تکليف مي رسيديم مي مرديم و اين همه سختي در اين دنيا نمي کشيديم و در نهايت با گناهان زياد به جهنم برويم مثل خيلي از افراد معتاد فقير که هم زندگي دنيايي و هم آخرت خرابي دارند.( در ضمن اين را نگوييد که کار خير سخت نيست چون همه ما مي دانيم و حتي بزرگان ديني هم گفتند که کار خير مشکل است و اينکه از دنيا بگذري و سختي هايش را تحمل کني به خاطر آخرت مسلما دشوار است).

1. باید توجّه داشت که این مساله از مسائل غامض و پیچیده است لذا فهم و بیان آن تا حدودي دشوار است. بر اساس برخي از ادله اين افراد از متوسطين هستند و در آن عالم از حساب و سؤال قبر و عذاب درامانند و حيات برزخى و قيامتي مناسب خود را دارند.
براساس پاره اي از ادله نيز كودكان به لحاظ محفوظ بودن فطرت اوليه واصلى آنان از انحراف كامل و ضايع نشدن استعداد فطرى در وجودشان و به مقتضاى هدايتى كه در فطرت نهفته است، پس از مرگ و قرار گرفتن در نظام برزخى، در مسير خاصى كه مسير كمال است مى‏افتند و به سوى لقاء رب هدايت مى‏شوند. (نگا: معاد، استاد محمد شجاعى، شركت سهامى انتشار، تهران، چاپ اول، 1362، ج 1، صص 316 - 315).
روايات ديگري حكايت از آن دارند كه کودکان نابالغ از دنیا رفته , در آخرت نوعی امتحان را از سر خواهند گذراند ؛ امّا اینکه امتحان الهی درباره ی کودکان در چه فضایی و با چه کیفیّتی خواهد بود همان حقیقت سنگینی است که اهل بیت (ع) آن را در حدّ اشاره مطرح نموده و باز نکرده اند. چرا که تفهیم این مطلب دشوار است.
بنا بر این ، فرضی که حضرت عالی ، سوال را بر آن مبتنی نموده اید ، یعنی « رفتن کودکان به بهشت یا جهنّم بدون هیچ سوال و جوابی» ، طبق مفادّ روایات درست نیست.
لذا نه عدل خدا زیر سوال می رود و نه زود مردن افراد نا بالغ آنها را از امتحان الهی می رهاند.
افزون بر آن به فرض خداوند آنان را بدون امتحان به بهشت ببرد هيچ خلاف عدالتي صورت نگرفته است , زيرا اساس هستي بر رحمت و غلبه لطف الهي است و بهشت هم از سر رحمت و لطف عطا مي شود و كسي از خدا طلبكار نيست . ليكن اعمال صالح در مراتب قرب و درجات موثر است و بهشت كساني كه قاصر بوده اند در مرتبه اي پايين تر از مرتبه اعمال صالح اختياري است.

2. همه ی اهل جهنّم تا ابد در جهنّم نخواهند ماند.
طبق آموزه های دینی و ادلّه ی عقلی ، انسانهای به شدّت کم گناه ، هنگام مرگ گرفتار سختی مرگ شده و در اثر فشار قبض روح ، گناهانشان زدوده می شود. لذا بعد از خلاصی از عالم مادّه ، وارد بهشت برزخی می شوند. تعداد دیگری که گناهشان اندکی بیشتر است ، افزون بر سکرات مرگ ، دچار فشار موقّتی قبر هم می شوند. گروه دیگری افزون بر این دو عذاب ، هنگام ملاقات با فرشتگان سوال کننده نیز با سختیهایی روبرو می شوند ؛ ولی بعد از آن اهل بهشت خواهند بود. گروهی نیز مدّتها وارد جهنّم برزخی شده ولی بعد از برهه ای نجات می یابند. گروه دیگری تمام عالم برزخ را در جهنّم خواهند بود ولی در آخرت اهل بهشت می گردند. امّا آنها که به خاطر رسوخ معصیت در جانشان در برزخ پاک نشده اند وارد جهنّم اخروی می شوند که البته آن هم مراتب و درکات دارد و همه ی اهل جهنّم در یک سطح نیستند. از بین این گروه نیز هر گاه کسی ، از صفات زشت رسوخ کرده در جانش پاک شد ، وارد مراتب پایین بهشت می شود ؛ تا آنجا که طبق برخی روایات ، در جهنّم نمی ماند جز افرادی بسیار اندک همچون: ابلیس ، بینانگذاران کفر و شرک و مذاهب انحرافی ، کفّار محض ، قاتلین معصومین و امثال اینها که گناهکار نیستند بلکه ذاتشان عین عصیان و عین جهنّم است و دیگر اهل جهنّم نیز به آتش همینها می سوزند. یعنی اینها بوده اند که در دنیا مردم را به گمراهی کشیده به آتش خود سوزانده اند. از اینرو در آخرت نیز اینها اصل و اساس آتش جهنّم خواهند بود و دیگر اهل عذاب به واسطه ی وجود اینها معذّب خواهند شد. لذا در آیات قرآن کریم از اینها تعبیر به هیزم جهنّم شده است. « فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتي‏ وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكافِرين‏. ــــــــــ خود را حفظ نمایید از آتشی که هیزم آن مردم و سنگها هستند ، آتشی که و براى كافران، آماده شده است.» (البقرة:24) . « إِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً وَ أُولئِكَ هُمْ وَقُودُ النَّار ــــــــــ كسانى كه كافر شدند، اموال و فرزندانشان به هيچ روى آنها را از [عذاب‏] خدا باز ندارد و آنان خود هيزم دوزخند. » (آل‏عمران:10)
اهل بهشت نیز همه در یک رتبه نخواهند بود بلکه رتبه ی هر کسی به اندازه ی کمال وجودی خواهد بود. و امتحان نیست مگر برای ارتقا دادن رتبه ی وجودی انسان. خدا امتحان نمی گیرد که کسی ردّ یا قبول شود بلکه امتحان خدا مثل تمرینات و مسابقات ورزشی است که باعث رشد و شکوفایی استعدادهای افراد می شود.
لذا همانگونه که شکست در مسابقات ورزشی می تواند ورزشکار زیرک را برای مسابقه ی بعدی آماده تر و با تجربه تر نماید شکست در برخی امتحان الهی نیز باید مومن زیرک را به تلاش جبرانی وادارد.
3. برخي از کارهاي خیر در ابتدا سخت است, امّا برای کسی که ملکه ی کار خیر را به دست آورده نه تنها سخت نیست بلکه ترک آن برایش دشوارتر است. مثل برخی ورزشها که برای افراد ناشی و تازه کار سخت و طاقت فرسا هستند ولی برای کسی که در آن ورزیده شده نه تنها انجامش سخت نیست بلکه بر عکس انجام ندادنش دشوار است.

پرسمان دانشجویی