پاداش كافران | کتابخانه مجازی الفبا

تکليف کارهاي خوب انسان هاي بي دين و کافر و يا غير مسلمان که پاداش آن را در دنيا نگرفته اند چه مي شود؟ آيا اين انسان ها به جهنم مي روند؟ اگر به جهنم مي روند آيا به طور جاودان در جهنم باقي مي مانند يا اينکه پس از مدتي نجات مي يابند؟ لطفا به طور کامل توضيح دهيد.

بايد گفت ديدگاه اسلام نسبت به پاداش اخروي و ورود به بهشت بر دو محور تمركز يافته است: ايمان (حسن فاعلي) و عمل شايسته (حسن فعلي)؛ چنان كه فرمود: «والعصر * إِنَّ الانسان لَفي خُسْر * إِلَّا الَذينَ امَنُوا وَ عَمِلُوا الصالِحات...» عصر/1 ـ 3 [سوگند به عصر، همانا انسان در زيان كاري است، جز آنان كه ايمان آورده و كردار شايسته انجام مي‎دهند.] همچنين مي‎فرمايد: «مَنْ عَمِلَ صالِحا مِنْ ذَكَرِ أَو أُنْثي وَهُوَ مُؤمِن» نحل/97 ؛ [هر كس ـ از مرد يا زن ـ كار شايسته كند و مؤمن باشد.] كردار هر كسي نيز بايد بر پايه نيت خالص وي باشد و گرنه در آخرت پاداشي نخواهد داشت يا پاداش كامل دريافت نخواهد كرد: «فَاعْبُد اللهَ مُخْلِصا لَه الدّين ِ الا لِلّه الدّينُ الخالِص» زمر/2 ـ 3 [خدا را پرستش و دين خود را براي او خالص كن. آگاه باشيد كه دين خالص از آن خداست.] گستردگي معناي دين هم شامل اعتقادات مي‎گردد و هم عبادات و ساير كردارهاي آدمي را در بر مي‎گيرد. مردي به رسول خدا(ع) عرض كرد: مااموال خود را به ديگران مي بخشيم تا اسم و رسم ما د رميان مردم باشد و آيا پاداشي داريم؟ پيامبر(ص) فرمود: نه، باز گفت: گاهي براي اجر الهي و زماني براي به دست آوردن نام و نشان مي‎بخشيم. آيا پاداشي داريم؟ فرمود: خداوند چيزي را نمي پذيرد، مگر اين كه خالص براي او باشد. سپس اين آيه را تلاوت فرمود: «أَلا لِلّهِ الدِينُ الخالِص» (روح المعاني 13/345 ـ 346)

بنابراين، آسايش انسان به آرامش دروني، طمأنينه نيت و كردار صالح است، نه به زيبايي، آرايش، نام و آوازه بيروني و بريده از معنويات و انديشه هاي نا خالص. از اين رو مي‎توان نتيجه بحث را د رامور زير بررسي كرد:
1 ـ اگر كافر در اكتشافات خود قصد تخريب دنيا و جامعه انساني را داشته باشد نه تنها پاداش اخروي ندارد، بلكه به عذاب نيز گرفتار خواهد گشت.
2 ـ اگر هدف از خدمت اجتماعي نام و آوازه باشد تا به دنياي مطلوب خود برسد، بايد گفت محتمل است به هدف دنيوي خويش نايل گشته ليكن چنين مقصدي براساس اختيال ترسيم مي‎شود نه تعقل و انسان مختال به دنبال چنين هوسي حركت مي كند، نه عاقل و اگر هدف فقط خدمت به جامعه بشري است حتما به هدف خير مي رسد و در هر دو صورت براي آخرت او پاداشي نيست؛ زيرا كسي كه به آخرت معتقد نيست و هدايت وحي الهي را افسانه مي پندارد چنين كسي بهره اخروي نخواهد داشت: «مَنْ كانَ يُرِيد الْحَيوةَ الدُّنيا وَ زينَتها نوف إِليهم أَعْمالَهم فيها وَ هُمْ فيها لا يُبْخَسون» هود/15 [كساني كه زندگي دنيا و زيور آن را بخواهند: {جزاي} كارهايشان را در آن جا به طور كامل مي‎دهيم، و به آنان درآنجا كم داده نخواهد شد.] اينان بدون كم و كاست، به پاداش دنيوي كردار خود خواهند رسيد. اين آيه وعده رسيدن به هدف معقول دنيوي را در بر دارد، اما نفي بهره اخروي را مي‎توان از آيه «فَمِنَ النّاسِ مَنْ يَقُول رَبَّنا اتِنا فِي الدّنيا وَ مالَهُ فِي الاخِرة مِنْ خَلاق» بقره/200 استفاده كرد. آري ممكن است مقداري از بهره هاي آخرت نصيب چنين شخصي شود. 3 ـ اگر كسي به مبدأ و معاد معتقد بود و مقداري از خدمات علمي، اقتصادي، سياسي...خود را براي خدا و تأمين رفاه خلق خدا در نظر گرفته باشد؛ البته به همان اندازه مأجور بوده و پاداش خواهد برد؛ زيرا «فَإِنَّ الله لا يُضيع أَجر المُحسِنين» يوسف/90 «فَمَن يَعمل مِثقال ذَرة خَيرا يَره» زلزال/7 . البته اين در صورتي است كه كار او رنگ الهي به خود گرفته باشد و اگر كسي به آخرت معتقد نبود و كار خوبي براي تأمين رفاه جامعه بشري انجام داد و نسبت به وحي آسماني عنود نبود ممكن است در آخرت پاداش مناسب ببيند و آن پاداش، همانا كاهش عذاب باشد؛ چنان كه برخي از روايات براين مطلب دلالت دارد. قرآن نيز مي فرمايد: «مَن كان يُريد العاجِلة عَجُلنا لَه فيها ما نَشآء لِمَن نُريد ثُمَّ جَعَلنا لَه جَهنم يَصليها مَذموما مَدحورا ومَن أَراد الاخِرة وَسَعي لَها سَعْيَها و هُو مُؤمِن فَأُولئِك كان سَعيُهم مَشكورا كَلا نُمِد هؤُلاء وهؤلاء مِن عَطاء رَبِك وماكانَ عَطاء رَبك مَحْظورا» إسرا ء/18 – 20 . [هركس خواهان دنياي زود گذر است، به زودي هر كه را خواهيم نصيبي از آن مي دهيم. آن گاه جهنم را كه در آن خوار و رانده داخل خواهد شد براي او مقرر مي داريم و هر كس خواهان آخرت است و نهايت كوشش را براي آن بكند و مؤمن باشد، آنان كه تلاش آن ها مورد حق شناسي واقع خواهد شد. هردو {دسته} اينان و آنان را از عطاي پروردگارت مدد مي بخشيم و عطاي پروردگارت {از كسي} منع نشده است.] همه امكانات در اختيار آدمي قرار مي گيرد و حتي وسايل كفر كافران هم فراهم مي شود تا گاه آزمون و پاداش، حجت و برهاني نداشته باشند. هم ابزار معصيت فراهم است هم ابزار طاعت و خداوند همه را مدد خواهد كرد و منعي در كار نيست. البته در قيامت همه كردارهاي كوچك و بزرگ و همه تلاش و كوشش‎ها به حساب خواهد آمد «وَإِن كانَ مِثقال حَبَّة مِنْ خَردَل أَ‌تيْنا بِها و كَفي بِنا حاسِبين» انبياء/47 . [و اگر {عمل} هم وزن دانه خردلي باشد آن را مي آوريم و كافي است كه ما حساب رس باشيم.] بنابراين، تنها كسي در قيامت بهره مند خواهد شد كه اولا داراي حسن فاعلي، يعني ايمان به آخرت باشد و ثانيا حسن فعلي، يعني سعي براي آخرت داشته باشد. آية الله جوادي آملي،تفسير موضوعي قرآن ج 5 (معاد در قرآن) .

پرسمان دانشجویی