پاسخ تفصیلی:
در پاسخ به اينكه اصولا طائفه جن از چه نوع پيغمبري و شريعتي پيروي مي كنند؟ وضعيت و شرايط اين موجودات پيش از آدم ابوالبشر و پس از او, و هم چنين پيش از بعثت پيامبر(ص ) و بعد از ايشان چگونه مي باشد؟ بايستي به چند نكته اساسي توجه بكنيم :
1- جنس جن به لحاظ اينكه با انسان از نظر خلقت تفاوت دارد و از حواس انساني پوشيده است , به طور دقيق و جزئي نمي توان به احوال آنان از تمامي ابعاد پي برد. تنها در محدوده معلوماتي كه قرآن و احاديث در اختيار انسان مي گذارد, مي توان اطلاعاتي را كسب كرد.
2- طبق صريح آيات قرآن , جن هم مثل انسان مكلف است . اما چگونه تكليفي ؟ جزئيات آن معلوم نيست . آيه 56 سوره ذاريات : و ما خلقت الجن و الانس الا ليعبدون , بر اشتراك بشر و جن در تكليف دلالت مي كند. هم چنين آيه 179 سوره اعراف اشاره دارد بر اينكه كفار گناهكاران جن هم چون انسانها اهل جهنم اند و در عذاب خواهند بود. نظير اين آيه , آيه 119 هود و آيه 13 سجده است .
3- از صريح آيه 130 سوره انعام , دو مطلب را مي توان استفاده كرد: يكي اينكه طائفه جن بسان تمام انسان ها از پيامبران الهي نمي توانند بي بهره باشند. يعني جن نيز در مسير مراحل تكاملي و كسب سعادت دنيا و آخرت محتاج پيامبر است . و ديگري اينكه پيامبر جن از جنس خود آنهاست . خداوند در همين آيه مي فرمايد: ((يا معشر الجن و الانس ائلم يائتكم يائكل رسل منكم ; (در روز قيامت گفته مي شود) اي گروه جن و انس , آيا پيامبراني از بين شما براي شما نيامدند؟)). ظاهر عبارت ((رسل منكم )) نشان مي دهد كه پيامبران جن از طائفه خود آنان مي باشد و خداوند با ارسال پيامبران حجت را بر آنها تمام مي كند.
4- قرآن در دو مورد به طائفه جن و چگونگي عقايد و شريعت آنان اشاره كرده , يكي آيات 29 تا 31 سوره احقاف , و ديگري تمام آيات سوره أا جن . آنچه كه در آيات سوره أا احقاف به كار رفته , نشان مي دهد كه جن پيش از بعثت پيامبر(ص ) از دين موسي (ع ) پيروي مي كرده است . آيه مي فرمايد: ((انا سمعنا كتابا انزل من بعد موسي مصدقا لما بين يديه يهدي الي الحق ; ما كتابي را شنيديم كه بعد از موسي نازل شده , و به سوي حق هدايت مي كند)). اين كلام به تعبير علامه طباطبايي , اشعار و بلكه دلالت دارد بر اينكه جنيان نامبرده به دين موسي و كتاب آن جناب مومن بوده اند, (علامه طباطبايي , ترجمه تفسير الميزان , ج 18, ص 350, نشر مركز فرهنگي رجائ). پيرامون آنچه كه از آيات سوره جن استفاده مي شود, برخي همچون علامه طباطبايي مي فرمايند: ظاهر آيات اين سوره بر خلاف آيات سوره احقاف است زيرا ظاهر سوره جن اين است كه جن قبل از شنيدن قرآن مشرك بوده , و اصلا به مسائله نبوت معتقد نبوده است , (ترجمه الميزان , ج 20, ص 202). ولي به نظر مي رسد ميان اين دو سوره اختلافي نيست زيرا اولا خود سوره جن گزارش احوال تمام جن نيست بلكه بخشي از آنان است .
عبارت ((انه استمع نفر من الجن )) بر اين مدعا دلالت دارد. و ثانيا آنها خود در گزارشي كه از وضعيت اعتقادي خود ارائه مي كنند, مي گويند گروهي از ما صالح بود و گروهي هم كافر, بنابر اين بايد گفت بين ظاهر دو سوره توافق برقرار است .
5- اينكه گفته شد, طائفه اي از جن به موسي ايمان داشته و سپس به پيامبر(ص ) ايمان آوردند با كلامي كه در بند 3 گذشت , منافات ندارد زيرا احتمال دارد اينها در كنار وظيفه تبعيت از پيامبران خود, ملزم بودند از پيامبران انسي هم پيروي بكنند, يا اين كه پيامبران اينها در حقيقت مبلغين پيام پيامبران بشري بر جن مي باشند.
شاهد بر اين , انعقاد بابي تحت عنوان ((جن به محضر ائمه (ع ) مي آيند و مسائل ديني خود را مي پرسند...)) در كتاب اصول كافي است كه نشان مي دهد طائفه جن تحت ولايت و امامت ائمه (ع ) قرار دارند, (اصول كافي , ج 1, ص 394, طبع آخوندي ). نكته ديگر اين كه دليل قاطعي وجود ندارد كه فسادگران و خون ريزان اشاره شده در آيه 30 سوره بقره جني ها بوده اند, بلكه چه بسا كسي قبلا خونريزي نكرده بوده است و سخن ملائكه با ملاحظه وضعيت عالم ماده و اقتضاي پديد آمدن تزاحمات در آن است . براي آگاهي بيشتر ر.ك : تفسير الميزان , ج 1, ذيل آيه .