فرقه مغيره | کتابخانه مجازی الفبا

منظور از فرقه مغیره چه گروهی است؟

مغیریه را می توان یکی از فرقه های غلات دانست که قبل از تولد امام عصر(عج) مدّعی مهدویّت بودند . این فرقه مغیرة بن سعید عجلی یا بجلی را بعد از امام زین العابدین و امام محمد باقر(ع) امام می پنداشتند و انتظار محمد بن عبدالله بن حسن بن حسن را به عنوان مهدی داشتند. مغیرة بن سعید در نهایت ادعادی نبوت نیز نمود.( خاندان نوبختی، ص264)
مغیره در زمان حکومت خالد بن عبدالله القسری در کوفه خروج کرد اما خالد بر وی پیروز شد و او را به دار آویخت و پنج تن دیگر از یارانش را در آتش بسوزاند.( فرهنگ فرق اسلامی، محمد جواد مشکور، انتشارات آستان قدس رضوی، ص423)
اصحاب مغیره بن سعید عجلی می گویند: خدای جسم است بر صورتي از مرد، از نور و بر سر او تاجي است از نور و قلب او منبع حکمت است و موقعي که بر آن شد که جهان را آفريند، به اسم اعظم سخن گفت. (کشاف اصطلاحات الفنون از فرهنگ علوم نقلي تاليف سجادي. نقل از لغت نامه دهخدا) مغیره معتقد بود: اندامهای او [خدا] به صورت حرف هجا می باشد، الف به مانند گامهای او و عین چون چشم وی و ها فرج اوست. مغیره از مجسِّمه بوده و بین الحاد و تجسیم جمع کرد او ابوبکر ، عمر و عثمان و دیگر صحابه رسول خدا (ص) را کافر می دانست و گفت: اگر علی می خواست می توانست عاد و ثمود را زنده کند. وی گفت: خدای تعالی هنگام آفریدن عالم، اسم اعظم خود را اعمال کرد. آن اسم پرید و بر تاج او قرار گرفت پس از آن به انگشت خویش اعمال بندگان را از طاعات و معاصی بنوشت و چون گناهان آنان را فزون یافت عرقی در وی پدید آمد و از عرق خداوند دو دریا تشکیل گشت. یکی دریای نمک و شور و دیگری دریای شیرین و گوارا، سپس بدان دریا بنگریست و سایه خود را بدید پس چون خواست سایه خویشتن را بگیرد آن سایه را برکند، پس سایه خود را از میان برد. از دو چشم او خورشید و آسمان را بیافرید و از دریای شور کافران و از دریای شیرین مومنان را خلق کرد. مغیره نوشیدن آب فرات و هر نهر یا چشمه یا چاهی را که در آن نجاست بیفتند را حرام کرد.( فرهنگ فرق اسلامی، ص422) مغیره در باره رجعت که یکی از مسلّمات شیعه است معتقد بود: ما منکر نیرو و دانایی خداوند نیستیم ولی رجعت و بازگشت مردگان را نه باور داریم و نه دروغ انگاریم ؛ و می دانیم که خداوند بزرگ آنچه خواهد تواند کرد.( فرق الشیعه، حسن بن موسی نوبختی، ترجمه: محمد جواد مشکور، انتشارات علمی فرهنگی، 1381،ص 42)
« و قال في المواقف قال مغيرة بن سعيد العجلي الله جسم على صورة إنسان من نور على رأسه تاج و قلبه منبع الحكمة و لما أراد أن يخلق الخلق تكلم بالاسم الأعظم فطار فوقع تاجا على رأسه ثم إنه كتب على كفه أعمال العباد فغضب من المعاصي فعرق فحصل منه بحران أحدهما مالح مظلم و الآخر حلو نير ثم اطلع في البحر النير فأبصر فيه ظله فانتزعه فجعل منه الشمس و القمر و أفنى الباقي من الظل نفيا للشريك ثم خلق الخلق من البحرين فالكفار من المظلم و المؤمنين من النير. در مواقف گفته: مغيرة بن سعيد عجلى گفت: خدا جسمى است چون پيكر آدمى از نور، تاجش بر سر و دلش سرچشمه حكمت، و چون خواست خلق را آفريند، باسم اعظم سخن گفت و پريد و تاجى بر سرش افتاد، وانگه بر كفش نامه اعمال بنده‏ها را نوشت، و از گناهان بخشم افتاد و عرق كرد و از آن دو دريا برآمد يكى شور و تاريك و ديگرى شيرين و درخشان، وانگه در درياى درخشان سر كشيد و در آن سايه خود ديد، و آن را بركند و از آن خورشيد و ماه ساخت و ته‏مانده آن سايه را نابود كرد تا شريكى نباشد، وانگه از اين دو دريا مردم را آفريد و كفار از آن تاريكند و مؤمنان از آن درخشان.»(بحار الأنوار ، ج‏64 ؛ص 202 )
مغیریه از نگاه ائمه اطهار(ع):
عَنِ الرِّضَا ع أَنَّهُ قَالَ: « كَانَ الْمُغِيرَةُ يَكْذِبُ عَلَى أَبِي جَعْفَرٍ ع فَأَذَاقَهُ اللَّهُ حَرَّ الْحَدِيد. ــــ مغيره بر امام باقر عليه السّلام دروغ بست و خدا سوزش آهن را به او چشاند.» (بحار الأنوار ، ج‏64،ص 202)
كشى در (192) رجالش از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه آن حضرت روزى به اصحابش فرمود: « خدا لعنت كند مغيرة بن سعيد را و زنى يهوديه را كه با او رفت و آمد داشت و به او جادو و شعبده و كارهاى فوق العاده ياد مي داد، راستى مغيره به پدرم دروغ بست، و خدا ايمان او را برگرفت و مردمى هم به من دروغ بستند، چيست براشان خدا سوزش آهن بآنها بچشاند.»
رجال كشى: « ابن مسكان از شخصى نقل كرد كه از يكى از صحابه از حضرت صادق عليه السّلام نقل كرد كه مي فرمود خدا لعنت كند مغيرة بن سعيد را او دروغ مى‏بست بر پدرم ،خداوند او را مبتلا به حرارت آهن كرد. خدا لعنت كند كسى را كه در باره ما چيزى را بگويد كه ما خود در باره خويش نميگوئيم و خدا لعنت كند كسى را كه ما را از بندگى خدائى كه ما را خلق كرده و بازگشت ما بسوى اوست و اختيار ما به دست او است خارج كند.»
در تفسير عياشى ج 2 ص 44 آمده است: « سليمان لبان گفت حضرت باقر فرمود:مي دانى مغيرة بن سعيد مثل كيست؟ گفتم نه. فرمود مانند بلعم است كه به او اسم اعظم داده شد كه خداوند در اين آيه مي فرمايد آتَيْناهُ آياتِنا فَانْسَلَخَ مِنْها فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطانُ فَكانَ مِنَ الْغاوِينَ.»

پرسمان دانشجویی