نافرماني شيطان | کتابخانه مجازی الفبا

همان طور که مي دانيم شيطان نوعي فرشته است و فرشتگان نمي توانند گناه کنند پس چرا شيطان نافرماني از دستور خداوند کرد؟

اولاً، شيطان يا ابليس «جن» بوده است نه فرشته ‏فسجدوا إلا إبليس كان من الجن‏...‏ ؛ كهف / 50.«پس سجده كردند جز ابليس كه از جن بود». علاوه بر اين شيطان به تصريح قرآن از جنس آتش بوده است اعراف / 112. ولى در هيچ جاى قرآن نيامده است كه ملائكه و فرشتگان از آتش خلق شده باشند. همچنين در قرآن تصريح شده كه ابليس عصيان كرد و حال آن كه فرشتگان به دليل ماهيت خلقتشان به هيچ وجه عصيان نمى‏كنند. ثانياً، براساس آيات قرآن كه طرح تفصيلى و تفسير آن در اين مجال ممكن نيست، جن مانند انسان، موجودى مختار، انتخابگر و صاحب اراده است و هنگامى كه بر سر دو راهى قرار گيرد، يكى را برمى‏گزيند.سوره‏هاى: ذاريات / 56 ؛ انعام / 130 ؛ جن، 15، 14 و 11؛ بقره / 24؛ تحريم / 6؛ اعراف / 38. بنابراين، شيطان از آن‏جا كه جن بوده است، موجودى انتخابگر و صاحب اراده بوده و توان سرپيچى از فرمان خداوند را داشته است. اما اين كه چگونه ابليسى كه از «جن» بوده مشمول فرمانى شد كه براى فرشتگان در باب سجده براى حضرت آدم صادر گرديد - كه ظاهر آن دلالت دارد بر اين كه ابليس هم از فرشتگان است - علّت اين بوده است كه ابليس‏به دليل عبادت زياد [به تعبير حضرت على(ع): شش هزار سال عبادت كرد كه هر روز آن خود هزار سال است.] نهج‏البلاغه، خطبه قاصعه. در زمره فرشتگان به حساب مى‏آمد و ملائكه خيال مى‏كردند كه او از خود ايشان است. بنابراين، ابليس از حيث مقام و رتبه به دليل عبادت فراوان، همرديف فرشتگان شده بود؛ ولى ماهيت وجودى‏اش همان «جن» بود كه صاحب اختيار و اراده است و از اين جهت مشمول فرمان الهى براى سجده به حضرت آدم شد؛ نه اين كه خلقت ابليس همچون فرشتگان باشد. نگا: معارف قرآن، مجلد اول، صص 296 - 295.

پرسمان دانشجویی