حشت محشر | کتابخانه مجازی الفبا

آيا نفخه صور و هول و هراسهاى سخت قيامت براى همه است، يا كسانى استثناء هستند؟ اگر هستند چه كسانى و چرا؟

قرآن كريم تصريح دارد كه گروهى از دو نفخه صور در امان خواهند بود و مرگ آنها را در نمى‏يايد و نيز از وحشت حضور در صحنه محشر نيز آسوده مى‏باشند:
(وَ نُفِخَ فِى الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِى السَّماواتِ وَ مَنْ فِى الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرى‏ فَإِذا هُمْ قِيامٌ يَنْظُرُونَ)؛ «و در صور دميده مى‏شود، پس همه كسانى كه در آسمان‏ها و زمين‏اند، مى‏ميرند؛ مگر كسانى كه خداوند بخواهد؛ [اين نفخه اول است‏]، سپس بار ديگر در صور دميده مى‏شود، ناگهان همگى به پا مى‏خيزند و در انتظار هستند».زمر (39)، آيه 68.
(وَ يَوْمَ يُنْفَخُ فِى الصُّورِ فَفَزِعَ مَنْ فِى السَّماواتِ وَ مَنْ فِى الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ وَ كُلٌّ أَتَوْهُ داخِرِينَ)؛ «روزى كه در صور دميده شود، همه كسانى كه در آسمان‏ها و زمين هستند، در وحشت فرو مى‏روند؛ جز كسانى كه خدا خواسته و همگى با خضوع در پيشگاه او حاضر مى‏شوند».نمل (27)، آيه 87.
آيه اول مى‏فرمايد: گروهى را كه خداوند بخواهد از مرگ در نفخه صور درامان مى‏مانند و آيه دوم مى‏فرمايد: كسانى را كه خداوند بخواهد، از وحشت و حضور در صحنه قيامت معاف مى‏باشند. اما آنان چه گروهى‏اند؟ قرآن مى‏فرمايد: با نفخه صور همگى در نزد خداوند سبحان حاضر مى‏شوند و به اصطلاح «محضرون» هستند:
(إِنْ كانَتْ إِلاَّ صَيْحَةً واحِدَةً فَإِذا هُمْ جَمِيعٌ لَدَيْنا مُحْضَرُونَ)؛ «يگانه صيحه‏اى بيش نيست، ناگهان همگى نزد ما احضار مى‏شوند»يس (36)، آيه 53. و تنها يك گروه را استثناء كرده است و آن «مخلَصين» هستند: (فَإِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ إِلاَّ عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ)؛ «پس آنها حاضر مى‏شوند؛ مگر بندگان مخلَص خداوند [كه خود و همه كارهاى خود را فقط و فقط براى خداوند متعال خالص گرداننده‏اند]».صافات (37)، آيه 127 و 128.
بحث درباره «مخلَصين» بسيار است و در اين مختصر نمى‏گنجد. تنها مى‏توان گفت كه با استناد به روايات نبوى آنان حضرت على(ع) و شيعيان واقعى ايشان هستند؛ چنان‏كه رسول اكرم(ص) فرمود:
«يا على أنت و شيعتك على الحوض تسقون من أحببتم و تمنعون من كرهتم و أنتم الآمنون يوم الفزع الأكبر فى ظل العرش يفزع الناس و لا تفزعون و يحزن الناس و لا تحزنون فيكم نزلت هذه الآية إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنى‏ أُولئِكَ عَنْها مُبْعَدُونَ لا يَسْمَعُونَ حَسِيسَها وَ هُمْ فِى مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خالِدُونَ لا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَرُ وَ تَتَلَقَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ هذا يَوْمُكُمُ الَّذِى كُنْتُمْ تُوعَدُونَ يا على أنت و شيعتك تطلبون فى الموقف و أنتم فى الجنان تتنعمون»؛بحار الانوار، ج 7، ص 179. «اى على! تو شيعيان تو بر حوض هستند و هرچه دوست داشته باشيد، مى‏آشاميد و دشمنان شما از آن منع مى‏شوند. و شما در روز فزع اكبر در سايبان عرش در امان هستيد؛ مردم مى‏ترسند و شما نمى‏ترسيد. درباره شما اين آيه نازل شده است: «كسانى را كه از جانب ما به آنها وعده نيكو داده شده از آن (آتش جهنم) دور نگاه داشته مى‏شوند. آنها صداى آن را نمى‏شنوند و در آن ميان هرچه دلهايشان بخواهد، جاودانه هستند. دلهره بزرگ آنها را غمگين نكند و فرشتگان به استقبال آنها مى‏آيند و [به آنان مى‏گويند] اين همان روزى است كه به شما وعده داده شده بود». اى على! تو و شيعه تو را در موقف مى‏خوانند و شما در بهشت‏ها در حال بهره‏بردارى از نعمت‏ها هستيد».
پيامبر اكرم(ص) همچنين مى‏فرمايد:
«يا على! تخرج أنت و شيعتك من قبوركم و وجوهكم كالقمر ليلة البدر و قد فرجت عنكم الشدائد و ذهب عنكم الأحزان تستظلون تحت العرش يخاف الناس و لا تخافون و يحزن الناس و لا تحزنون و توضع لكم مائدة و الناس فى المحاسبة»؛همان، ص 180. «اى على! تو و شيعه تو از قبرهايتان خارج مى‏شويد؛ در حالى كه چهره‏هايتان همانند ماه شب چهاردهم مى‏درخشد؛ و سختى‏ها و اندوه از شما دور است، و در سايبان عرش قرار داريد. مردم مى‏ترسند و شما نمى‏ترسيد. مردم غمگين‏اند و شما ناراحت نمى‏باشيد. براى شما غذاى بهشتى مهيا مى‏شود، در حالى كه مردم در محاسبه هستند».
آرى، آنان در دنيا با مرگ اختيارى و ايمان كامل و عمل كاملاً خالصانه، از هر آنچه رنگ تعلق بگيرد، پاك شده‏اند و در زندگانى دنيوى در محضر دوست فانى گشته‏اند و ديگر نيازى نيست تا در نفخه صور اول، جنبه خلقى خود را از دست بدهند و در نفخه صور دوم جنبه الهى پيدا كنند و در صحنه محشر، تعلقات از آنان گرفته شود. آنها نزد خداوند متعال حاضراند و نيازى به اين امور ندارند.

پرسمان دانشجویی