تقدم و تاخر ايمان و معرفت | کتابخانه مجازی الفبا

معرفت مقدم است يا ايمان لطفا توضيح دهيد؟

در پاسخ به شما برادر گرامي عرض مي شود که از ظاهر آيات کريمه استفاده مي شود که معرفت و شناخت مقدم بر ايمان مي باشد چرا که ايمان لازمه اش شناخت و معرفت است. تا انسان شناخت به حقيقت چيزي پيدا نکند ايمان واقعي براي او حاصل نمي شود. و لذا اگر کسي بدون معرفت به چيزي ايمان داشته باشد آن نشأت گرفته از تقليد است که به نوعي يک شناخت سطحي مي باشد.
لذا گفته اند: براي اين که ايمان به وجود بيايد حتما بايد نوعي آگاهي و علم وجود داشته باشد انسان نمي تواند به چيزي که نسبت به آن کاملا جاهل است ايمان بياورد . (1) و مويد حرف ما اين که گفته اند :
براي تقويت ايمان نياز است که معرفت و شناخت تقويت شود فرمود: در ايمان ، دست کم دو عامل اساسي وجود دارد که يکي از آن مقوله علم و معرفت و شناخت است و ديگري به اراده و همت و بناگذاري باز مي گردد. براي تقويت ايمان بايد به اين دو عامل و تقويت آنها بپردازيم . (2)
آياتي را که نشان گر آن است که معرفت مقدم بر ايمان است .
1-لااکراه في الدين قد تبين الرشد من الغي فمن يکفر بالطاغوت و يومن بالله فقداستمسک بالعروة الوثقي (3)
در دين اجبار نيست راه هدايت و ضلالت بر همه کس روشن گرديد. پس هر که از راه کفر و سرکشي برگردد و به راه ايمان و پرستش خدا گرايد، به رشته محکم و به استواري چنگ، زده است .
در ذيل آيه فوق گفته اند: حاصل آن که انسان با تأمل و تفکر و به کار بستن عقلانيت در زمينه حق و باطل، مي تواند بدون اکراه و اجبار، يکي را برگزيده ، حود را بدان متعهد سازد و به آن ايمان آورد. در اين صورت به امر مقابل، کفر خواهد ورزيد: بنابراين کفر و ايمان بعد از حصول معرفت و تعقل است . (4)
2- در سوره طه ، بعد از نقل داستان حضرت موسي (عليه السلام) به داستان ساحران مي رسد و در پايان چنين مي گويد: «فالقي السحرة سجدا قالوا آمنا برب هارون و موسي (5) ساحران (چون معجزه حضرت موسي را ديدند) سر به سجده فرود آورده گفتند: ما به خداي موسي و هارون ايمان آورده ايم . مي دانيم که ساحران اطرافيان و نزديکان فرعون بوده اند و ساليان درازي در فضاي فرعون زندگي مي کردند به ناگاه با دعوت موسي (ع) مواجه شدند و بعد از حوادثي، تمام همت خود را براي شکست موسي جمع کرده اند ... و به زعم مخالفت ها و تهديدهاي فرعون، برپروردگار هارون و موسي ايمان آورده اند. اين ايمان در آن فضا و اوضاع زمانه فرعون بدون هيچ شکي ، بعد از تأمل و قانع شدن عقلاني است . (6)
3- و اذا يتلي عليهم قالوا آمنا به انه الحق من ربنا (7) چون آيات ما بر آنان تلاوت شوند ، گويند ايمان آورديم که اين قرآن ، به حق از جانب پروردگار ما نازل شده است در اين آيه ، به روشني آن چه موجب ايمان آوردن ايشان شده است تأمل در آيات و مشاهده، بر حق بودن آنان دانسته شده است . (8)
خلاصه آن که : معرفت مقدم به ايمان است و دليل آن عبارت است که تا انسان به چيزي آگاهي و شناخت نداشته باشد ايمان واقعي حاصل نمي‌شود و اگر کسي هم از روي تقليد به چيزي ايمان مي آورد خود آن حداقل يک شناخت سطحي را به دنبال دارد و علاوه آن که از آيات هم که ذکر شده است استفاده مي‌شود که معرفت مقدم بر ايمان است چرا که شناخت لازمه ايمان است .
منابع پاسخ :
1- به سوي او ، محمدتقي مصباح يزدي ، ص 198
2- همان ، ص 220
3- بقره ، 256
4- ايمان و چالش هاي معاصر، ص24 و تحقيق مرکز مطالعات و پژوهشهاي فرهنگي حوزه علميه قم
5- طه 70
6- ايمان و چالش هاي معاصر ، ص25
7- قصص ، 53
8- ايمان و چالش هاي معاصر ، ص25
منابع ارجاعي جهت مطالعه بيشتر
1- به سوي او ، مصباح يزدي
2- ايمان و چالش هاي معاصر
به نقل از اداره پاسخگويي آستان قدس رضوي

پرسمان دانشجویی