شفاعت امامان(ع) | کتابخانه مجازی الفبا

درباره عقيده‏ى مشركان درخصوص شفاعت بت‏ها و عقيده‏ى شيعيان درباره‏ى شفاعت امامان توضيح دهيد.

برخى به شيعيان اتهام مى‏زنند كه شفيع قرار دادن امامان، شرك است و همانند كار بت‏پرستان است و در اين باره استناد مى‏كنند به آيه «وَ لا تَذَرُنَّ وَدًّا وَ لا سُواعاً وَ لا يَغُوثَ وَ يَعُوقَ وَ نَسراً»؛ نوح (71)، آيه 23.؛ «و گفتند: زنهار، خدايان خود را رها مكنيد، و نه «وَد» را واگذاريد و نه «سُواع» و نه «يَغُوث» و نه «يَعُوق» و نه «نَسر» را».
و مى‏گويند بنا بر شواهد تاريخى نام اين بت‏ها، نام بزرگان و صالحان آن دوران بوده است و مردم به شدت به آنها احترام مى‏گذاشته‏اند اما رفته رفته به يادبود آن بزرگان بت ساختند و بت‏ها را مى‏پرستيدند و مشرك شدند. از اين رو احترام شيعيان به امامان و ساختن زيارت‏گاه نيز به پرستش آنها خواهد انجاميد.
همچنين استناد مى‏كنند به آيه شريفه «وَ يَعبُدُونَ مِن دُونِ اللهِ... هؤُلاءِ شُفَعاؤُنا عِندَ اللهِ»؛ يونس (10)، آيه 18.؛ «و به جاى خدا، چيزهايى را مى‏پرستند كه نه به آنان زيان مى‏رساند و نه به آنان سود مى‏دهد. و مى‏گويند: «اينها نزد خدا شفاعتگران ما هستند.» بگو: «آيا خدا را به چيزى كه در آسمانها و در زمين نمى‏داند، آگاه مى‏گردانيد؟» او پاك و برتر است از آنچه (_(با وى‏)_) شريك مى‏سازند».
و مى‏گويند همچنان كه مشركان، بت‏ها را شفيع خود قرار مى‏دهند، شيعيان نيز امامان را شفيع خود قرار مى‏دهند و اين شرك است. در حالى كه شواهد و واقعيت‏ها نشان مى‏دهد، كسانى كه بيشتر به زيارت پيامبر(صلى‏الله‏عليه) و امامان(عليهم‏السلام) مى‏روند، روحيه عبادت و تلاوت قرآن و پاى‏بندى به نماز به درگاه خداوند را بيشتر پيدا مى‏كنند و پس از حدود چهارده قرن نه تنها شيعيان مشرك نشدند بلكه در جهت انجام فرمان خداوند ثابت قدم‏تر شده‏اند و روحيه جهاد و شهادت در آنها بيش از پيش مى‏باشد. اين همه به بركت الگوگيرى از امامان(عليهم‏السلام) است.
از آنجا كه امامان، انسان‏هاى معصوم بوده‏اند و روحيه عبادت و بندگى خداوند در آنها بيش از ديگران بوده است، شيعيان با زيارت امامان، روحيه بندگى و عبادت خداوند را در خود بيشتر تقويت مى‏كنند و تاكنون ديده نشده كه زائران و پيروان واقعى امامان، مشرك شده باشند و بت ساخته باشند و اين نگرانى و اتهام از سوى بدخواهان هيچ‏گونه واقعيتى ندارد. لذا زيارت امامان و نذر براى امامان همگى براى نزديك‏تر شدن به خداوند مى‏باشد.
اما سطحى‏نگرها، عمق اين ولايت و محبت را درك نمى‏كنند و رفتار شيعيان را شرك مى‏پندارند. در حالى كه با بررسى آيات و روايات و تاريخ پى مى‏بريم كه خداوند مشركان را به جهت اعتقاد به استقلال معبودانشان و طلب شفاعت بعد از عبادت آنها، مذمت كرده است.
همچنان كه خداوند متعال در مذمت يهود مى‏فرمايد: «اتَّخَذُوا أَحبارَهُم‏وَرُهبانَهُم أَرباباً مِن دُونِ اللَّهِ وَالمَسيحَ ابنَ مَريَمَ وَما أُمِرُوا إِلّا لِيَعبُدُوا إِلهاً واحِداً لا إِلهَ إِلّا هُوَ سُبحانَهُ عَمّا يُشرِكُونَ»؛ توبه (9)، آيه 31.؛ «علما و راهبان خود را به مقام ربوبيت رساندند و خدا را نشناختند و نيز مسيح پسر مريم را به ربوبيت گرفتند، در صورتى كه مأمور نبودند جز آن كه خداى يكتا را پرستش كنند. او منزه و برتر از آن است كه برايش شريك قرار مى‏دهند.»
از اين آيه به طور آشكار استفاده مى‏شود كه علت نكوهش آنان اين بود كه احبار و راهبان را به طور مستقل رب و مربى خود مى‏دانستند. در حالى كه شيعيان با زيارت امامان، روحيه بندگى خدا و دورى از گناه را بيشتر پيدا مى‏كنند.
در جاى ديگر مى‏فرمايد: «قُلِ ادعُوا الَّذِينَ زَعَمتُم مِن دُونِ اللَّهِ لا يَملِكُونَ مِثقالَ ذَرَّةٍ فِي السَّماواتِ وَلا فِي الأَرضِ»؛ سبأ (34)، آيه 22.؛ «بگو آن‏هايى را كه جز خدا، شما مؤثر مى‏پنداشتيد، هيچ يك به مقدار ذره‏اى هم در آسمان‏ها و زمين مالك نيستند.»
ابن‏هشام نقل مى‏كند: اولين كسى كه بت‏پرستى را به مكه و اطراف آن وارد كرد «عمرو بن لحى» بود. او در سفرى كه به «بلقاء» از اراضى شام داشت، مردمانى را ديد كه بت‏ها را عبادت مى‏كردند؛ از اين عمل سؤال نمود، در جواب او گفتند: اين‏ها بت‏هايى‏اند كه آنان را عبادت مى‏كنيم و هر گاه از آن‏ها باران و نصرت مى‏خواهيم به ما باران و نصرت مى‏دهند.
عمرو بن لحى به آنان گفت: از اين بتان به ما نمى‏دهيد تا با خود به سرزمين عرب برده و آن‏ها را عبادت نماييم؟
او با خود بت بزرگى به نام «هبل» برداشت و آن را بر سطح كعبه قرار داد، و مردم را به عبادت آن دعوت كرد. سيره‏ى ابن‏هشام، ج 1، ص 79.
از اين داستان استفاده مى‏شود كه مشركان جهت اعتقاد خاصى كه به بتان داشتند مذمت مى‏شدند و آن‏ها را به اعتقاد اين كه به طور مستقل باران مى‏دهند و هنگام جنگ آنان را يارى مى‏كنند، پرستش مى‏كردند، و در حقيقت بر اين اعتقاد مذمت شدند. اين كار آنان ارتباطى با كار مسلمانان و شيعيان ندارد؛ زيرا آنان با خضوع و تواضع و استمداد از پيامبر و اوليا بر اين اعتقادند كه همه امور به دست خداست، ولى از آن جهت كه پيامبران و اوليا به خدا نزديكند و هر چه مى‏كنند به اذن و اراده‏ى اوست، و خود خداوند نيز به واسطه قرار دادن آنان امر نموده، لذا به آنان توجه نموده و حاجاتشان را از آنان مى‏خواهند، يا خدا را به آنان قسم مى‏دهند تا حاجاتشان را برآورد. در حقيقت شيعيان، همه نعمت‏ها و برآورده شدن حاجت‏ها را از خدا مى‏دانند اما امامان را واسطه اين فيض مى‏دانند.

پرسمان دانشجویی