خدا قبل از آفرينش جهان | کتابخانه مجازی الفبا

قبل از آفرينش جهان خداوند چه مى‏كرده است؟

زمان محصول حركت ماده است و به تعبير فيزيكى بعد چهارم ماده مى‏باشد؛ يعنى آن كه زمان، خود از محصولات ماده و حركت است، نه چيزى سابق بر ماده. بشر به دليل زندگى در زمان براى هر چيزى زمان مى‏طلبد و تصور اين كه چيزى باشد كه در زمان نباشد، براى او دشوار است. گفته‏اند: مورچه خدا را داراى دو شاخك مى‏داند؛ چرا كه خود به وسيله شاخك‏ها مى‏شناسد، مى‏بويد، و.... حال انسان نيز به دليل ماهيت زمانى خود، هر چيزى را داراى زمان مى‏داند. حال آن كه حقيقت فراتر از اين است. در حقيقت زمان نيز از مخلوقات الهى است و معنا ندارد كه «خداوندِ خالق زمان» در محدوده مخلوق خويش، اسير باشد. اما اين كه خدا در فراتر از زمان از كجا آمده است، گفتنى است كه اگر قدرى در علت نخستين جهان انديشه كنيد، اين حقيقت بر شما آشكار خواهد شد كه علت نخستين، علتى است كه خود نيازمند علت ديگر نباشد و گرنه با تسلسل بى‏نهايت علت‏ها روبه‏رو مى‏شويم؛ يعنى آن كه پاسخى كه مورد قبول خرد باشد، پيدا نمى‏كنيم. ازاين‏رو بايستى موجودى باشد كه او نيازمند نباشد و آن موجود، خدا است كه هستى محض است و نيازى به علت ندارد (وگرنه خدا نبود بلكه او نيز موجودى همانند مخلوقات ديگر بود). معناى واجب الوجود نيز همين است؛ يعنى: «موجودى كه وجودش واجب است و آن را وامدار موجودى ديگر نيست». در اين مقوله حتى مادى‏گراها نيز قائل به ازليت ماده و بى‏نيازى او از علت‏اند وگرنه در تسلسلى هولناك گرفتار خواهند شد.

براى توضيح بيشتر در اين زمينه ر.ك:

1- علل گرايش به مادى‏گرى‏شهيد, مطهرى

2- به سوى آفريدگارلطف اللَّه صافى

3- مقالات فلسفى، ج 2شهيد مطهرى

4- اصول فلسفه و روش رئاليسم، ج 3علامه طباطبايى

5- حركت و زمان در فلسفه اسلامى، ج 1شهيد مطهرى‏

پرسمان دانشجویی