نيروى مرتاضان | کتابخانه مجازی الفبا

آيا نيروى مرتاض‏ها واقعيت دارد؟ چرا خداوند به آنان چنين نيروى خارق‏العاده‏اى داده است؟

بدون ترديد، افعال خارق‏العاده‏اى وجود دارد كه يا ما آن را خود ديده‏ايم، يا به حد زيادى براى ما نقل شده كه به آن يقين پيدا كرده‏ايم.

برخى از اينها مستند، به اسباب عادى است كه از چشم حسّى ما خارج است؛ مانند كسى كه دارويى به بدن خود ماليده، داخل آتش مى‏شود و نمى‏سوزد.

اما بعضى از آنها مستند به هيچ سببى از اسباب طبيعى و عادى نيست؛ مانند خبر دادن از غيب، ايجاد محبت و يا دشمنى، بيمار كردن، شفا بخشيدن و برخى كارهايى كه مرتاض‏ها نيز انجام مى‏دهند.

اما اين گونه كارها- با اختلافى كه در نوع آنها هست- مستند به قوّت اراده و شدت ايمان به تأثير «اراده» است؛ چرا كه اراده، تابع علم و ايمان قلبى است و توجه ايمان آدمى به تأثير اراده هر چه بيشتر باشد، اراده هم مؤثرتر مى‏شود.

شدت قوت اراده هم متوقف بر انجام دادن اعمالى است كه هر دين و مذهبى، بر اساس نگرش خويش به پيروان خود دستور مى‏دهد.

گفتنى است انجام دادن يك سلسله اعمال خاص توسط مرتاض، نَفْس را از علل و اسباب خارجى، مأيوس ساخته به طورى كه مستقل و بدون استمداد از اسباب طبيعى، مى‏تواند كارى انجام دهد.

به هر روى، اثر رياضت اين است كه براى نفس، حالتى حاصل مى‏شود

كه مى‏فهمد، مى‏تواند مطلوب را انجام دهد؛ يعنى، هنگامى كه رياضت به طور كامل انجام گرفت، نفس طورى مى‏شود كه اگر مطلوب را اراده كند، حاصل مى‏شود. مثل اينكه روح را براى كودكى در آينه احضار نمايد، يا مدت زمان مديدى، گرسنه باشد، يا روى آب راه رود و ... «1».

در اينجا تذكر چند مطلب بايسته است:

1. اين مطالب واقعيت دارد.

2. خداوند بر اساس مكانيسمى كه در نفس آدمى قرار داده است، او را توانا نموده كه بر اثر اعمالى، به لايه‏هايى از نيروى نفس خويش دست يازد و اين يكى از سنت‏هاى الهى است كه هر فعاليتى، نتيجه خاص خودش را داشته باشد.

3. نظر دين به اين اعمال- كه گاهى تحت عنوان عرفان عملى و سلوك عرفانى مطرح مى‏شود- يك نظر استقلالى نيست؛ بلكه نظر آلى و طريقى است؛ زيرا معلوم است كه ذائقه دين، راضى به اين نيست كه مردم به امرى سرگرم باشند كه ربطى به معرفت خداوند متعال و عبادت او ندارد.

دينى كه مى‏گويد: إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلامُ «2» (در نظر خدا، دين عبارت است از تسليم) چطور ممكن است راضى شود مردم عبادت و معرفت خداوند را كنار گذاشته و تنها به رياضت نفس- آن هم براى رسيدن به يك سلسله نتايج غير عبادى و خدايى- بپردازند؟ متأسفانه برخى با اين عمل، دين را از مجراى اصلى خويش دور ساخته و عرفان دينى را به مثابه دكه‏اى براى جمع كردن مريد و اشتغال به يك سلسله اعمال تبديل كرده‏اند.

پرسمان دانشجویی