اولين نمازپيامبر(ص) | کتابخانه مجازی الفبا

روزي كه اولين نماز به پيامبر نازل شد

پاسخ: حضرت علي عليه السلام فرمود : هفت سال قبل از مردم نماز خواندم و در آن حال ما سجده مي كرديم و ركوع نمي كرديم . اولين نمازي كه در آن ركوع به جاي آورديم نماز عصر بود . گفتيم : يا رسول الله ! اين چيست ؟ فرمود : به اين كار مامور شده ايم. ( تاريخ تحقيقي اسلام , يوسفي غروي , ج 1 ص 319 س 11 به نقل از شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد ج 13 ص 229 )

از اين حديث بر مي آيد كه شكل نماز ها درآغاز ظهور اسلام به اين صورت كه اكنون هست نبوده است .

پيامبر خدا صلي الله عليه و آله وقتي كه به چهل سالگي رسيدند از طرف خدا مامور شدند كه نماز بخوانند ولي هنوز اوقات نماز و چگونگي آن مشخص نشده بود و براي همين رسول خدا در هر وقتي نماز را به صورت دو ركعتي به جا مي آوردند . ( همان , ص 318 س 9 )

از اين بر مي آيد كه نماز ها قبلا دو ركعتي بود و وقت خاصي هم نداشت و هر وقت مي خواستند مي خوا ندند .

نمازهاي پنجگانه اي كه در حال حاضر خوانده مي شود پس از معراج به اين صورت مقرر گرديد . ( وسائل الشيعه ج 3 , بيست جلدي , ص 5 باب 2 , از ابواب اعداد الفرائض ح 5 , 10 و11 و تاريخ تحقيقي اسلام ج 1 ص 407 , محمد هادي يوسفي غروي ) بنا بر اين نمازهاي واجب يوميه در سال معراج واجب شده اند .

برخي معراج را در سال دهم بعثت شب بيست و هفتم ماه رجب دانسته اند ؛برخي آن را در سال دوازدهم بعثت، در شب هفدهم ماه رمضان و برخي ديگر آن را در اوايل بعثت ذكر كرده اند .(مكارم شيرازي و ديگران، تفسير نمونه، ج 12، ص 14، دارالكتب السلاميه، قم، چاپ 22).

مؤلف كتاب معراج از ديدگاه قرآن و روايات با ذكر شواهد و قرائني تحقيق معراج را در سال چهارم بعثت دانسته است (ر.ك: جزوه معراج از ديدگاه قرآن و روايات، محسن اديب بهروز، ص 68 - 63، كتابخانه تربيت مدرس).

آنچه مسلم است اين است كه معراج در زمان حضور پيامبر(ص) در مكه و پيش از هجرت ايشان به مدينه تحقق يافته است. همان گونه كه اين مطلب از آيه نخست سوره اسراء كه بيانگر آغاز سير پيامبر از مسجدالحرام است نيز به روشني فهميده مي شود .(طباطبايي، سيد محمد حسين، الميزان، ج 13، ص 30، اسماعيليان، قم، 1392هق، قم).

علامه طباطبائي در تفسير الميزان آورده است:

اگر فرض كنيم كه سوره علق اولين سوره نازل شده از قرآن باشد، و نيز فرض كنيم كه اين سوره يكباره نازل شده باشد، در اين صورت ظاهر اين آيات دلالت دارد بر اين كه رسول خداصلى الله عليه وآله قبل از نزول قرآن , نماز مى خواندند و همين معنا دلالت دارد بر اين كه آن جناب قبل از حادثه بعثت از انبيا بوده اند. برخي گفته اند: نماز قبل از بعثت ؛ نماز واجب نبود و نمازهاى واجب در شب معراج واجب شده اند . ولي اين سخن درست نيست، براى اين كه آنچه از داستان شب معراج مسلم است و روايات معراج بر آن دلالت دارد، تنها اين است كه نمازهاى پنجگانه يوميه در آن شب با شكل خاص خود يعنى دو ركعت دو ركعت واجب شد، و هيچ دلالتى ندارد بر اين كه قبل از آن شب به صورت ديگر تشريع نشده بود بلكه در بسيارى از آيات سوره هاى مكى و از آن جمله سوره هايى كه قبل از سوره اسراء نازل شده اند نظير سوره مدثر و مزمل و غير آن دو سخن از نماز به ميان آورده و به تعبيرهايى مختلف از آن ياد كرده است هر چند كه كيفيت آن را ذكر نكرده، اما اين قدر هست كه نمازهاى قبل از معراج مشتمل بر مقدارى تلاوت قرآن و نيز مشتمل بر سجده بوده. در بعضى روايات هم آمده كه رسول خداصلى الله عليه وآله در اوايل بعثت با حضرت خديجه سلام الله عليها وحضرت على عليه السلام نماز مى خواند، در اين روايات هم نيامده كه نماز آن روز به چه صورت بوده است.( طباطبايى سيد محمد حسين، تفسير الميزان، موسوى همدانى سيد محمد باقر، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه ى مدرسين حوزه علميه قم، 1374 ش، پنجم، ج 20، ص 551.)

دركتاب « تاريخ تحقيقي اسلام» , نوشته يوسفي غروي , ج 1 ص 319 تا 327 در باره نماز اطلاعات بيشتري به دست داده است . اين كتاب در دسترس است و شما مي توانيد به اين كتاب مراجعه بكنيد .

پرسمان دانشجویی