خواندن سوره حمد در نماز | کتابخانه مجازی الفبا

با سلام . آيا رسول خدا (ص) قبل از بعثت سوره حمد را مي دانسته اند و در نماز مي خوانده اند يا سوره حمد نيز مانند ديگر سور قرآن كريم پس از بعثت بر ايشان نازل شد ؟ با تشكر

پاسخ: آنچه كه مسلم است اين است كه پيامبر اكرم(ص) پيش از بعثت نماز مي خوانده است اما اينكه كيفيت اين نماز چگونه بوده و اينكه آيا به طور مثال سوره حمد را آنحضرت پيش از نزولش قرائت مي كرده است يا خير مطلبي نقل نشده است.( ر.ك: تفسير الميزان، ج 18، ص 75 ـ 78; تفسير نمونه، ج 20، ص 504 و 509; جعفر سبحانى، فروغ ابديت، ص 209 ـ 210; شرح نهج‌البلاغه، شيخ محمّد عبده، ج 1 ـ 4، ص 442.)اما در مورد اينكه سوره حمد چه موقع نازل شده بايد گفت:مهمترين نظريه‏اى كه تاكنون درباره ترتيب و زمان نزول سوره حمد اظهار شده، اين است كه آن اولين سوره كاملى است كه بر پيامبراسلام‏صلى الله عليه وآله نزول يافته‏است زمخشري مي گويد:«بيش تر مفسرين بـر اين عقيده اند كه سوره فاتحه اولين سوره نازل شده قرآن است »علامه طبرسي از استاد احمد زاهـد در كـتاب ايضاح به نقل ازسعيدبن المسيب از مولي اميرالمؤمنين (ع) آورده است كه فرمود: «از پـيامبر(ص) ازثواب قرائت قرآن سؤال نمودم , سپس آن حضرت ثواب هر سوره را بيان فرمود, به ترتيب نزول سوره ها پس اولين سوره اي را كه در مكه نازل شده است , سوره «فاتحه »بر شمرد, سـپـس «اقـرا باسم ربك» و آن گاه سوره ن و القلم ( تفسير طبرسي , ج10 , ص 405 و رجوع كنيد به : الكشاف , ج4 , ص 775.) واحدي نيشابوري در اسباب الـنـزول دربـاره ابـتداي بعثت چنين آورده است : «گاه كه پيامبر با خود خلوتي داشت , ندايي از آسمان مي شنيد كه موجب هراس وي مي شد و درآخرين بار فرشته او را ندا داد: يا محمد! گفت : لـبـيـك گـفـت : بـگـو«بـسم اللّه الرحمان الرحيم الحمد للّه رب العالمين »( اسباب النزول , ص 11) .البته توجه به يك نكته نيز ضروري است و آن اينكه پيامبر اكـرم (ص) از همان ابتداي بعثت با گروه كوچك خود (علي ع و جعفر و زيد و خديجه) نماز را طبق سـنت اسلامي انجام مي داد و نماز بدون فاتحة الكتاب برپا نمي شود و در حديث آمده است : «اولين چـيـزي كه جبرئيل به پيامبر(ص) تعليم داد, نماز و وضو بود» كه لازمه آن مقرون بودن بعثت با نزول سوره حمد است جلال الدين سيوطي مي گويد: «هرگز نبوده است كه نماز در اسلام بدون فاتحه الكتاب باشد». (الاتقان , ج1 , ص 12.)

پرسمان دانشجویی