کثرت و تعدد انواع انجيل چيست؟ کدام يک معتبر است؟ آيا تورات هم همين طور است؟ | کتابخانه مجازی الفبا

کثرت و تعدد انواع انجيل چيست؟ کدام يک معتبر است؟ آيا تورات هم همين طور است؟

آن چه مسلم است اين است که حضرت مسيح ـ عليه السلام ـ يکي از پيامبران اولوالعزم و داراي کتاب آسماني به نام انجيل بوده است. قرآن کريم در موارد متعددي بر اين مطلب تصريح دارد از آن جمله اين آيه است که مي فرمايد: «و از پي آنها عيسي پسر مريم را فرستاديم که تصديق کننده توراتي بود که پيش از او فرستاده بوديم و انجيل را که تصديق کننده توراتي بود که پيش از او فرستاده بوديم به او داديم که در آن هدايت و روشنايي بود و براي پرهيزگاران هدايت و موعظه اي».[1]
از ديدگاه اسلام پس از عروج حضرت مسيح ـ عليه السلام ـ کتاب انجيل مفقود شده و بعد از مفقود شدن آن، برخي از مسيحيان متوني را با مطالب مختلف گردآورده و اسم آنها را انجيل گذاشته اند. امام رضا ـ عليه السلام ـ اين واقعيت را به جاثليق مسيحي گوشزد نمود و فرمود هنگامي که نصاري انجيل را گم کردند به درخواست مردم، علما آنان مثل مرقس و لوقا و ديگران هر کدام انجيلي نوشتند و به مردم عرضه کردند.[2]
اما مسيحيان معتقدند که حضرت عيسي ـ عليه السلام ـ اصلاً کتابي به نام انجيل نياورده و به گفته خود مسيحيان تا سال 60 ميلادي انجيل مکتوبي وجود نداشته و تا اين زمان سخنان و کارهاي عيسي ـ عليه السلام ـ به صورت شفاهي نقل مي شد و به تدريج نوشته ها و يادداشت هايي به وجود آمده و نخستين کتاب هاي مقدس بين سال هاي 150ـ200 ميلادي آماده شد و پس از چند قرن کليسا به طور رسمي روشن ساخت که چه کتاب را بايد مقدس شمرد.[3]
بعد از توجه به اين دو ديدگاه (ديدگاه اسلام و ديدگاه مسيحيت) هيچ کدام از انجيل ها از اعتبار آسماني برخوردار نبوده و هيچ نوع قدسيتي ندارند تا الزام آور براي پيروي باشند. زيرا همه آنها دست نويس هايي است که توسط انسان هاي عادي نوشته شده اند و به فرض اگر انجيل واقعي هم موجود مي بود به علت منسوخ شدن آن با آمدن دين اسلام و قرآن از اعتبار ساقط مي گرديد.
اما اين که چرا انجيل در ميان مسيحيان از تعدد برخوردار است، اين پديده ناشي از واقعيتي است که در بين مسيحيان قرن اول و دوم و حتي بعد از آن در مورد انجيل نويسي جريان داشته است و در اين راستا هر يکي از بزرگان و دانشمنداني که در بين آنان معروف بوده اند براي قوم و طائفه خود انجيل مي نوشته اند. اين مطلب در انجيل لوقا به خوبي منعکس شده است زيرا لوقا در اول انجيل خود مي گويد: «از آن جهت که بسياري دست خود را دراز کردند به سوي تأليف حکايت آن اموري که نزد ما به تمام رسيد، چنان چه آناني که از ابتداء نظارگان و خادمان کلام بودند به ما رسانيدند، من نيز مصلحت چنان ديدم که همه را من البدايه به تدقيق در پي رفته، به ترتيب به تو بنويسم اي «تيوفلس» عزيز تا صحت آن کلامي را که در آن تعليم يافته اي دريابي».[4]
اين سخنان لوقا صراحت بر عدم محدوديت در انجيل نويسي دارد و هر کسي مي توانسته به ميل خود انجيل بنويسد. و به همين علت افراد زيادي در صدر اول مسيحيت براي خود انجيل نوشتند که متن هر کدام با ديگري اختلاف داشته و اين اختلاف متون باعث ايجاد اختلاف در کليساها نيز گرديده است.
در ابتداء اناجيل بسياري در ميان مسيحيان وجود داشته است که حتي تا قرن هاي پيش از ظهور اسلام در ميان آنان مشهور بوده است. سردار کابلي از جلد دوم و چاپ سيزدهم دايرة المعارف انگليسي اسامي اناجيل زير را نقل نموده است:
انجيل مصريان، انجيل عبريان، انجيل پطرس، انجيل دوازده، انجيل اندريو، انجيل برنابا، انجيل برتولوماس، انجيل جيمس، انجيل تديوس، انجيل اپلي، انجيل باسيليديس، انجيل کرينتوس، انجيل ابيونتس، انجيل حواء، انجيل حيوت، انجيل مريم، انجيل متياس، انجيل کاميل، انجيل فليپ، انجيل توماس، انجيل راستي، انجيل مارکيون، انجيل نيقوديمس.[5]
تکثر و تعدد اناجيل در ميان مسيحيان موجب بحران و اختلاف شديد شده بود به خصوص که برخي از اين اناجيل بر مبناي توحيد و ضد تثليث نوشته شده بودند و لذا مسيحيان تا قرن چهارم ميلادي با تبعيت از متون اناجيل به دو دسته تقسيم مي شدند برخي موحد بودند و برخي ديگر به تبعيت از پولس که مؤسس اصلي مسيحيت فعلي است از تثليث و الوهيت مسيح ـ عليه السلام ـ حمايت مي کردند. اين اختلاف همچنان ادامه داشت تا اين که قسطنطين (کنستانتين) امپراطور تازه مسيحي شده روم مجبور شد در سال 325 ميلادي در شهر «نيقيه» در نزديکي قسطنطنيه شورايي براي رفع اختلاف تشکيل دهد. در اين شوري حدود سيصد اسقف از کليساهاي مختلف گردآمده بودند و اعتقادنامه اي را به نام «اعتقادنامه نيقيه، به نفع طرفداران تثليث و الوهيت حضرت مسيح تصويب کردند[6] و در همين شوري چهار انجيل را از ميان دويست و هفتاد انجيل و بنا بر قولي چهار هزار انجيل برگزيدند که عبارت اند از انجيل متي، انجيل لوقا، انجيل مرقس، و انجيل يوحنا. چگونگي برگزيده شدن اين چهار انجيل به اين ترتيب بوده که تمام اناجيل را در زير يک ميز قرار دادند و درِ سالن را که اناجيل در آن قرار داده شده بودند قفل کردند و از کشيش ها خواسته شد که تمام شب را دعا کنند تا نسخه صحيح انجيل از زير ميز بر روي ميز آيد. فردا که وارد سالن شدند ديدند که به صورت توطئه اي معجزه آسا همين چهار انجيل که مورد قبول مسيحيت پولسي بودند بر روي ميز قرار گرفته بودند. و بعد از انتخاب اين چهار انجيل اناجيل ديگر سوزانده شدند و پيروي از آنها غير مشروع اعلام گرديد.[7]
اما تورات عبارت از پنج سفر است که در ابتدا عهد عتيق قرار گرفته اند. و آنها عبارت اند از سفر پيدايش، سفر خروج، سفر لاويان، سفر اعداد و سفر تثنيه. ما مسلمانان معتقديم که خداوند بر حضرت موسي ـ عليه السلام ـ کتابي به نام تورات فرود آورد. لکن در حوادثي که بر بني اسرائيل واقع شد تورات واقعي مفقود گرديد. اما يهوديان و مسيحيان معتقدند که شريعت موسي به تدريج متجاوز از 41 سال بر موسي نازل شد و حضرت موسي ـ عليه السلام ـ در پايان عمر آنها را به صورت کتابي به نام تورات درآورده و به دست کاهنان و بزرگان بني اسرائيل سپرد.[8]
به هر تقدير تورات مانند انجيل از تعدد نسخه برخوردار نبوده است هر چند اين تورات موجود تورات واقعي نمي باشد بلکه تحريفات آشکاري در اين کتاب از طرف کاهنان يهودي ايجاد شده است زماني که بعد از گم شدن تورات دوباره به جمع آوري تورات همّت گماشتند و به گفته اسپينوزا دانشمند هلندي بنابر دلايل قطعي حضرت موسي ـ عليه السلام ـ نمي تواند نويسنده تورات باشد بلکه نويسنده آنها کسي است که سالها پس از وي مي زيسته است.[9]

مرکز مطالعات پاسخگویی به شبهات اندیشه قم