در بعضى از روایات میخوانیم که مواقف و معطّلیهاى بسیارى در قیامت هست و از طرف دیگر میخوانیم خداوند سریع الحساب است و حساب تمام خلایق را در یک چشم بر هم زدن رسیدگى میکند حال چگونه میتوان این دو موضوع را با هم جمع نمود؟ | کتابخانه مجازی الفبا

پاسخ :
این موضوع، از دو زاویه باید نگاه شود:
1. توانایى و احاطه خداوند:
درباره چگونگى حسابرسى در قیامت باید دانست، خداوند «سریع الحساب»1 است و هیچ گونه محدودیتى از جهت حسابرسى اعمال همه بندگان به طور هم زمان وجود ندارد. حتّى با احاطه علمى خود نیازى به زمان حسابرسى ندارد.
2. آگاهى و آمادگى مردم:
بنا بر آن چه در روایات آمده است، در قیامت مواقف پنجاه گانه وجود دارد و هر ایستگاهى به نوعى از اعمال رسیدگى می شود و در حقیقت عالم قیامت پرده نمایش و ظهور اعمال و عقاید ما در دنیاست همچنان که در دنیا ما در عرصه هاى مختلف زندگى شخصى، خانوادگى، اجتماعى و عبادت و... رفتارهاى گوناگونى داشتیم در آنجا نیز ایستگاه حقّ اللّه ، حقّ النّاس، حقّ نماز، حقّ قرآن و... از انسان بازخواست میکنند و در حقیقت جلوه اى از اجراى عدالت خداست که به نمایش در میآید به هر میزان که در این دنیا به این حقوق بیش تر و آسان تر پرداخته شده باشد. در صحنه قیامت، سریع تر، آن ایستگاه ها طى می شود و بنا بر آن چه گفته شده، باید در صف هاى متعدد پاسخ گو باشد. که زمان پاسخ گویى هر کس چه بسا طولانى باشد.
بنابراین سختى روز قیامت براى مونان راستین آسان می شود «و طول مدت آن» براى پرهیزکاران کوتاه می شود؛ چنانکه در قرآن مجید میخوانیم:
«فَأَمّا مَنْ أُوتِیَ کِتابَهُ بِیَمِینِهِ. فَسَوْفَ یُحاسَبُ حِساباً یَسِیراً»2؛
«پس کسى که نامه اعمال او به دست راستش داده شود، به زودى از او حسابرسى آسانى می شود».
و به هر اندازه ایمان و عمل انسان با اخلاص بیشترى باشد؛ از آسایش و آرامش بیشترى در آن روز بهره مند خواهد بود، تا آنجا که براى اولیاى الهى و اهل بیت پاک پیامبر صلیالله علیه و آله هیچ گونه گرفتارى و سختى نخواهد رسید.
«فَوَقاهُمُ اللّهُ شَرَّ ذلِکَ الْیَوْمِ وَ لَقّاهُمْ نَضْرَةً وَ سُرُوراً»3؛
«خداوند آنان را از شر آن روز نگه میدارد و آنها را شادابى و شادمانى عنایت فرماید».
ابن مسعود میگوید: ما نزد أمیر المونین علیه السلام نشسته بودیم که فرمود: «إنّ فى القیامة لخمسین موقفاً کلّ موقف ألف سنة فأول موقف خرج من قبره»4؛ «در قیامت پنجاه موقف و ایستگاه است که هر ایستگاه هزار سال به طول میانجامد و نخستین ایستگاه هم بیرون آمدن از قبر است».
هدف از وجود این ایستگاه ها، پاک شدن انسان و پیدا کردن آمادگى ملاقات با خداى سبحان است؛ زیرا قیامت یعنى بازگشت هر چیز - با همه وجود - به مبدأ خود است «انّا لله و انّا الیه راجعون»5. و تنها کسى میتواند به بارگاه الهى بار یابد که با تمام وجود خود، تنها او را بخواهد و خدایى شود. این ایستگاه ها نیز براى پاک شدن انسان ها است. اما انسان هایى که از پیش، در دنیا خود را پاکیزه نموده اند، توقفى بس کوتاه دارند و به اندک زمانى به محضر حق راه مییابند. این مطلب مضمون حدیثى از پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله است که به ایشان عرض شد که قیامت چه روز طولانیاى است. فرمودند: «قسم به کسى که جان محمد صلیالله علیه و آله به دست اوست، آن روز براى مون کوتاهتر از نماز واجبى است که او در دنیا اقامه میکند».6
روشن است که این گروه مؤمنانى هستند که به مقام مخلَصین نرسیده اند.
نکته دیگر اینکه ماندن در این توقفگاه ها و طول آن، بستگى تام به فرد دارد. بر حسب بعضى از روایات، سران شرک - که هیچ امیدى به اصلاح آنها نیست و حساب آنان روشن است - در این مواقف نمیایستند و به سوى دوزخ برده می شوند.7 چنان که مؤمنان واقعى نیز در این توقفگاه ها، درنگ ندارند و مستقیماً به بهشت میروند.
منبع: www.porseman.org

سایت راسخون