بررسی و مقایسه نگاه به دیگری دینی از منظر دو مکتب کلامی شیعه: بغداد و حله | کتابخانه مجازی الفبا

بررسی و مقایسه نگاه به دیگری دینی از منظر دو مکتب کلامی شیعه: بغداد و حله | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
بررسی و مقایسه نگاه به دیگری دینی از منظر دو مکتب کلامی شیعه: بغداد و حله
کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
فارسی
کتاب الکترونیکی
میانگین امتیازات:
امتیاز شما :
تعداد امتیازات :
0
بررسی و مقایسه نگاه به دیگری دینی از منظر دو مکتب کلامی شیعه: بغداد و حله
ویرایش اثر
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی:
دکتری
رشته تحصیلی:
الهیات و معارف اسلامی - دین پژوهی
محل تحصیل رساله تحصیلی:
دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده ادیان
تاریخ دفاع:
1403
چکیده :
مسئله در دانش مربوط: از مهم ترین مباحث پژوهشی در ادیان، نحوه نگاه و برخورد هر دینی، نسبت به پیروان سایر ادیان و مذاهب می باشد. همین دیدگاه است که راه را برای گفتگو و تعامل میان ادیان یا نزاع و تعارض ادیان می گشاید. از این رو بررسی آراء و نظرات اندیشمندان و نظریه پردازان ادیان، در این عرصه سودمند و راهگشاست. 2- بیان مسئله از کلی به جزئی: موضوع "دیگری دینی" یکی از پرسش‌های محوری در الهیات جدید، فلسفه‌دین، و مطالعات فرهنگی دوره معاصراست. «دیگری دینی» یعنی انسان یا گروهی که دین یا باور مذهبی متفاوتی از من دارد. درک این مفهوم نیازمند حرکت از رویکردهای تقابلی them .vs us )) به سمت رویکرد تعاملی و مبتنی بر مسئولیت متقابل است که اساس یک گفت‌وگوی صادقانه و سازنده را تشکیل می‌دهد. این مساله‌ در معنای جدیدش از قرن نوزدهم میلادی به بعد شکل گرفت و در قرن بیستم به اوج رسید. پیش‌تر، در الهیات سنتی(مسیحی، اسلامی، یهودی)، «دیگری» معمولاً بمثابه‌ باطل یا گمراه تلقی می‌شد و نگاه به پیروان دیگر ادیان عمدتاً انحصارگرایانه بود. هر دین، خود را «صراط مستقیم» و ادیان دیگر را «باطل یا منحرف» می‌دانست و هدف از گفت‌و‌گو، تنها دعوت یا رد طرف مقابل بود و نه شناخت و تایید حقانیت او. نگاه هر دینی نسبت به غیر همکیشان خود، بسیار مهم است. در تاریخ کلام شیعی، دو مکتب مهم بغداد و حله، تاثیر مهمی در نگرش شیعیان به پیروان مذاهب و ادیان دیگر داشته و دارد که زیربنای عمده باورها و رفتارهای شیعه معاصر نیز می باشد. از این رو در این تحقیق بدنبال بررسی و نگاه دو مکتب شیعی عقل گرای بغداد و حله نسبت به افراد غیر شیعه اثنی عشری -غیر همکیشان و نیز سایر فرق اسلامی غیر شیعه اثنی عشری- هستیم. 3- - بیان قلمرو پژوهش (تشریح ابعاد زمانی، مکانی، محتوایی، ...) : بغداد و حله، دو خاستگاه مهم کلامی شیعه هستند که ویژگی ها و خصوصیات هر یک از این دو مدرسه، در آثار بزرگان این دو مکتب، به خوبی دیده می شود. در این میان، نحوه نگرش و تعامل این دو مکتب به غیر شیعیان از پیروان فرق و مذاهب دیگر اسلامی گرفته تا غیر مسلمانان اعم از کفار و منکرین دین تا اهل ادیان و ملل و نحل دیگر، از جنبه الهیاتی و کلامی جای تامل و بررسی دارد. و در عین حال، نحوه تعامل آنان با دیگری محل دقت نظر است. گستره زمانی این دو مکتب: مقارن بودن مکتب بغداد با امامان متاخر و آغاز عصر غیبت، همچنین قرار داشتن در پایتخت خلافت عباسی و در تعامل بودن با اهل ادیان و مذاهب دیگر و نیز هم عصری با دوران اوج اندیشه اعتزال، ویژگی منحصر به فردی برای آن فراهم نموده است. مکتب حله نیز در امتداد بغداد و معاصر با انقراض خلافت عباسی و هجوم و حکومت ایلخانان و مغول است. این مکتب از نوعی عقل گرایی اعتدالی نص گرا برخوردار است که در آن متکلمان بزرگی که فقیهان زبردست هم هستند به چشم می خورد. دیگری دینی و مذهبی هم به پیروان هر آیین و مذهبی غیر از مسلمان شیعه اثنی عشری گفته می شود. 4- - توضیح مسئله و دلیل مسئله بودن آن (توضیح و توجیه مسئله): مساله نحوه تعامل با غیر همکیشان و هم مذهبی ها، از مهم ترین مسایل جهان امروز است که می تواند نقش مهمی در تفاهم و صلح و رعایت حقوق انسان ها داشته باشد. بررسی اقوال متکلمین ادیان مختلف و زمینه ها و بسترهای آرای کلامی آنها در این مساله می تواند کمک شایانی به امر گفتگوی ادیان داشته باشد و زمینه ها و موانع آن را بیش از پیش نمایان کند. دو مکتب عقلگرای شیعی بغداد و حله، با دارا بودن ویژگی های خاص خود، در ساحت نظر و عمل نسبت به دیگری دینی و مذهبی، نگرش و رفتارهایی دارند که از نوعی دوگانگی برخوردار است؛ در عرصه نظر، هر کسی غیر از شیعه داوزده امامی باشد، بعلت عدم معرفت صحیح به خداوند و پیامبر اکرم و دوازده امام شیعه، از دایره ایمان خارج بوده، کافر نامیده می شود و مستحق عذاب ابدی است. اما در میدان عمل و زیست و زندگی اجتماعی، شاهد تعامل های گسترده بزرگلن این دو مکتب با دیگری دینی و مذهبی هستیم و رفتارهای اخلاقی و توام با همزیستی و اخلاق فضیلت محور به چشم می خورد. از این رو باید به این دوگانه در نظر و عمل پرداخت و به تحلیل و بررسی آن همت گمارد. یعنی این نگاه های کلامی برخاسته از چیست و رفتار عملی آنها با دیگری برآمده از چیست و چه تحلیلی نسبت بدان می توان ارائه نمود؟ 5- اشاره به راه رسیدن به حل مسئله: بررسی اراء متکلمین شیعه در ادوار مختلف ما را به سرچشمه آراء و اندیشه های این مکتب می رساند. مطالعه آراء دو مکتب بغداد و حله، ما را به مبانی مهم اعتقادی و رفتاری آنها با دیگری می رساند.
منابع دیجیتالی مرتبط :
فهرست منابع
نویسنده :
زهیر اسلامی قرائتی؛ استاد راهنما: حمیدرضا شریعتمداری؛ استاد مشاور: باقر طالبی دارابی
زبان :
فارسی
منبع اصلی :
https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/66ce9af8f75fdb1816d94f6fd3dc2169
جنس منبع:
متن
پایگاه :
پ:پایگاه پایان نامه
یادداشت :
کلیدواژه فارسی: دیگری دینی، دیگری مذهبی، مکتب کلامی بغداد، مکتب کلامی حله، گفتگو
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
مشخصات کامل اثر
منابع مرتبط :
ثبت نظر
ارسال