جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

گسترش روابط اجتماعی،مسئله‌ی ارتباط زن و مرد نامحرم را پررنگ‌تر کرده است. این ارتباطات گاهی موجب شکل‌گیری خلوت بین آنها می‌شود. کسب آرامش و تعالی مادی و معنوی جامعه‌ی اسلامی درگرو تنظیم هوشمندانه روابط با نامحرمان است. هدف از این پژوهش بررسی فقهی– اجتهادی حکم شارع درباره‌ی خلوت زن و مرد نامحرم است. اطلاعات پژوهش به روش کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده و به شیوه‌ی تحلیلی- اجتهادی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. ادله تحریم خلوت در منابع شیعی شامل چند دسته روایات، شهرت فتوایی، سیره متشرعه و علت دانستن خلوت برای وقوع در حرام است. در مقابل به دلیل ضعف سندی روایات، ضعف دلالت روایات بر حرمت خلوت، وجود روایات معارض و رد شهرت فتوایی، رد سیره‌ی متشرعه و حکمت نبودن خلوت برای وقوع در حرام، ادله گروه اول نقد شده است. با این وجود به‌دلیل روایات متعدد همانند نظر بیشتر فقها، احتیاط در ترک خلوتی است که حضور یا نظارت دیگران وجود ندارد. البته جایی که خلوت مقدمه برای هر نوع کار حرامی باشد از باب ریبه یا مقدمیت حرام است. طبق منابع اهل سنت خلوت یک زن و مرد نامحرم جایز نیست مگر اینکه با حضور فرد مورد اعتمادی باشد. مصادیق خلوت در مذاهب اهل سنت متفاوت بوده و نظرات علما دراین‌باره با پذیرش اصل حرمت خلوت مختلف است.

انسان از گهواره تا گور نیازمند است. ارضای نیازها، پایه و اساس حفظ بهداشت انسان‌ها است و عدم تأمین آنها بویژه از کودکی سرمنشأ اختلال به حساب می‌آید. هدف از پژوهش حاضر، جستجوی الگوی نیازهای بنیادین انسان در قرآن‌کریم است. روش اصلی این پژوهش کیفی است. جمع‌آوری داده‌ها با روش معنا‌شناسی ساخت‌گرا، راهکار بررسی میدان معنایی و همچنین معنا‌شناسی شناختی صورت گرفت. برای این منظور نمونه‌های تحقیق یعنی آیات مرتبط با کلیدواژه‌های دلالت کننده بر هر یک از نیازها در نرم‌افزار مکس‌کیودا نسخه‌ی12 وارد شدند. کار کدگذاری همراه با تحلیل‌محتوا به روش داده‌بنیاد و با مقوله‌بندی‌های مختلف انجام گرفت. تحقیق در این قسمت برای تعیین میزان اهمیت هر یک از نیازها از روش کمی بهره گرفته است. در نتیجه پژوهش از جمله روش‌های ترکیبی به حساب می‌آید. یافته‌های تحقیق نشان ‌می‌دهد از میان 23530 کد، مهم‌ترین نیاز از نگاه قرآن‌کریم نیاز به معنای زندگی است. فراوانی این نیاز در چهار کلیدواژه بیش از 1600کدِ انتخابی است. نیاز به امنیت با خرده‌نیازهای امنیت جانی و مالی در جایگاه دوم نیازها قرار دارد و از میان 13 کلیدواژه تعداد 1500 کد انتخابی، به این نیاز دلالت داشتند. نیاز بعدی نیاز به ارتباط و دلبستگی است که از بین اشتقاق‌های 16کلیدواژه 1500 کد انتخابی بر این نیاز دلالت داشتند. خرده‌نیازهای پذیرش، محبت، حمایت و دوستی جزو کدهای محوریِ نیاز به ارتباط و دلبستگی هستند. نیاز چهارم نیاز به احترام با خرده‌نیازهای جایگاه‌خواهی و قدرت‌خواهی است. از بین 12کلیدواژه و موارد پیش‌فرض به 550 کد انتخابی رسیده است. تحقیق در الگوی ارتباطی بین نیازها به این نتیجه رسیده است که نیازهای بنیادین ارتباط‌های متعدد و متنوعی با یکدیگر دارند در این میان نیاز به معنای زندگی نقش متغیر میانجی و تعدیل‌گر را بین نیازها ایفا می‌کند. الگوی تحولی نیازها هرمی است که نیاز به امنیت در قاعده‌ی آن جای دارد و سپس نیاز به ارتباط و دلبستگی، بعد از آن نیاز به احترام و نیاز به معنای زندگی در رأس هرم قرار دارد ولی در نیازهای سطح پایین نفوذ دارد و به دیگر نیازها تعالی می‌بخشد و تأمین صحیح آنها به معنای زندگی حقیقی وابسته است. تحلیل یافته‌های پژوهش تعیین چند سطح از افراد را برای تأمین نیازها نتیجه داده است؛ خود فرد، خانواده، خویشاوندان، جامعه، رهبران جامعه و خداوند. همچنین تحقیق به راهبرد و راهکارهای متعدد و متنوعی برای تأمین هر یک از نیازها رسیده است. مانند: ایجاد حالت بیم و امید در تأمین نیازها، تعالی‌بخشی نیازها از سطح مادی به حالت معنوی، وضع قوانین روشن، انعکاس‌دهی و غیره است. علاوه‌براین پژوهش حاضر به راهکارهای آسیب‌زایی که در قرآن برای هر یک از نیازها مطرح شده اشاره می‌کند.