جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن همچون سایر کتب آسمانی، دارای بخش‌های کوچک‌تر است که براساس آیات قرآنی، «سوره» نامیده شده است. جایگاه متمایز و ممتاز قرآن مورد پذیرش همه مذاهب اسلامی است و تلاش برای حفظ آن، در کنار قداست و قدسی بودن الفاظ سبب شده، غالب مباحثی را که ناظر به ساختار قرآن است، از امور توقیفی به‌شمار آورند. چنیش آیات و محدوده سوره‌ها از اموری است که اتفاق‌نظر بر توقیفی بودن آنها وجود دارد؛ اما در خصوص نام‌گذاری سوره‌های قرآن دو دیدگاه کلی وجود دارد. اکثر قرآن‌پژوهان با استناد به دلایل نقلی و عقلی معقتدند نام‌گذاری سوره‌ها از امور توقیفی بوده؛ در حالی‌که برخی از صاحب‌نظران آن را از امور اجتهادی دانسته‌اند و پذیرش هر دیدگاه، آثار فقهی متفاوتی به‌دنبال خواهد داشت. پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و با روش توصیفی ـ تحلیلی بر پایه تحلیل محتوا به بررسی مسأله مذکور پرداخته و با استقرای ادله طرفین و استمداد از تحلیل تاریخی مراحل نام‌گذاری سوره‌های قرآن، دیدگاه اجتهادی بودن نام‌گذاری سوره‌های قرآن را ترجیح داده است. از ‌مهم‌ترین آثار فقهی پذیرش اجتهادی بودن نام‌گذاری سوره‌های قرآن، می‌توان به جواز پذیرش نام‌های جدیدِ سوره‌ها، عدم دلالت نام‌های قرآنی بر ارزش‌گذاری افراد یا موضوع، عدم امکان استنباط احکام فقهی با استناد به اسامی سور یا اثبات فضیلت مسمی و... اشاره کرد.