جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تفسیرنویسی بر قرآن کریم، به‌سبب جایگاه این کتاب نزد مسلمانان، امری بسیار مهم بوده که از دیرباز تاکنون آثار متعددی در این حوزه به رشته تحریر درآمده است. یکی از نکات مهم درخصوص تفاسیر، اثرگزاری آنها بر فهم مردم عادی از کتاب و در نتیجه تشکیل یک گفتمان عمومی از قرآن کریم است. اسراف یکی از اصطلاحات قرآنی است که 23 مرتبه در این کتاب کاربرد یافته است. گفتمان ایجاد شده در فرهنگ عمومی از معنای اسراف، این شبهه را دامن می‌زند که اسراف صرفاً معنایی مادی و اقتصادی دارد. براساس همین انگاره، بسیاری از مفسران در توجیه برخی از کاربردهای اسراف همچون «اسرفوا علی انفسهم» به تکلف افتاده‌اند. در این پژوهش بناداریم تا با استفاده از روش‌های ریشه‌شناسی و معناشناسی ساخت‌گرا، در یک مطالعه کتابخانه‌ای، به این شبهه پاسخ دهیم. نتیجه این پژوهش آنکه در قرآن کریم دوگونه اسراف وجود دارد: نخست همان اسراف اقتصادی و مادی که مربوط به حوزه مصرف می‌شود و در کاربردهایی نظیر«کلوا و اشربوا و لاتسرفوا» مشاهده می-گردد. معنای دیگر اسراف، که از رهاورد کاربست دو روش مذکور حاصل می‌شود، برابر حالت روانی برخاسته از هیجان، حرص و ولع است که الزاماً مربوط به حوزه مصرف نمی‌‌شود و در کاربردهایی نظیر «لاتسرف فی القتل» ظاهر می‌شود.