جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در فقه سیاسی اسلام برای تنظیم روابط و تعاملات فیمابین افراد یا حاکمیت‌‌ها، قواعدی طراحی شده که همچون قانون علاوه‌بر نظم‌دهی و ثبات تعاملات، به شفافیت روابط و در نتیجه کارآمدی تعاملات منجر خواهد شد. یکی از این قواعد تقیه است که در سیاست داخلی در تعاملات با مخالفان و اقلیت‌ها و در سیاست خارجی در تعاملات دولت اسلامی با بیگانگان و به‌ویژه دشمنان، از قواعد پرکاربرد به‌شمار می‌رود. سوال اصلی پژوهش آن است که نقش تقیه در سیاست خارجی دولت اسلامی چیست؟ در این راستا، با تاکید بر دیدگاه‌های آیت‌الله خامنه‌ای در کاربرد این قاعده در فقه سیاسی و سیاست خارجی، نقش کلیدی آن بررسی گردید. همچنین با روش اجتهادی و با تکیه بر حکم عقل، پس از بررسی شرایط و اقسام مختلف تقیه اعم از خوفی، مداراتی و غیره، نقش این قاعده در حوزه سیاسی و بخصوص سیاست خارجی بررسی شد. اهمیت روابط سیاسی کشور اسلامی با دیگر کشورها می‌طلبد که برای دوری از خطرات احتمالی کشورها یا تداوم دوستی فیمابین دولت‌ها و به‌طور کلی در جهت منافع عالیه کشور اسلامی، تقیه به‌‌عنوان اصلی راهبردی به‌کار گرفته شود. به اعتقاد آیت‌الله خامنه‌‌ای این قاعده به همراه دو اصل حکمت و مصلحت از اصول سیاست خارجی کشور اسلامی به‌‌شمار می‌‌رود. این قاعده در حوزه‌های داخلی و خارجی با اهداف سه‌گانه حفظ، جذب و نفوذ در رساندن حاکمیت اسلامی و مسلمانان به اهداف خود و راه‌گشایی و خروج آنها از مشکلات، تجویزهایی شرعی ایجاد می‌کند. در صحنه بین‌الملل، هم‌‌دل کردن حاکمیت‌‌ها و ملت‌ها، حفظ وحدت مسلمانان و کیان کشور اسلامی و بر هم‌‌زدن نقشه دشمن و فریب او با تقیّه امکان‌پذیر است. به واقع و در یک جمله فلسفه استفاده از این قاعده در فقه سیاسی، رساندن کشور اسلامی و مسلمانان جهان به اهدافی عالیه خود است.